Osoba fizyczna wniosła do spółki aport w postaci środka trwałego (samochodu ciężarowego) o wartości 100 000 zł oraz towarów o wartości 20 000 zł. Wnoszący ten aport wspólnik objął udziały w wysokości 30 000 zł. Pozostała kwota została przekazana na kapitał zapasowy. Jak ustalić koszt sprzedaży tych towarów oraz jak określić koszt w przypadku ewentualnej sprzedaży środka trwałego wniesionego aportem?
Sprzedaż aportu: W przypadku wniesienia aportem środka trwałego i przeznaczenia części jego wartości na kapitał zapasowy kosztem uzyskania przychodów będą odpisy amortyzacyjne tylko od tej części jego wartości, która została przekazana na kapitał zakładowy. Jednak przy sprzedaży tego środka trwałego w koszcie uzyskania przychodu z tytułu jego sprzedaży należy uwzględnić wszystkie odpisy amortyzacyjne, nawet te, które nie mogły być zaliczone do kosztów. W przypadku wniesienia aportem towarów przepisy nie przewidują wyłączenia z kosztów części ich wartości wniesionej na kapitał zapasowy.
Z pytania wynika, że jedynie 25% wartości aportu zostało przekazane na kapitał zakładowy. Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych nabytych w formie wkładu niepieniężnego od tej części ich wartości, która nie została przekazana na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej. Dlatego odpisy amortyzacyjne od wniesionego aportem środka trwałego będą stanowiły koszt uzyskania przychodu jedynie w wysokości 25%.
Przykład 1
Do spółki został wniesiony aport w postaci samochodu ciężarowego o wartości rynkowej 100 000 zł. Na podstawie art. 16g ust. 1 pkt 4 updop spółka w tej wysokości mogła przyjąć jego wartość początkową.
Spółka przyjęła liniową metodę amortyzacji. Stawka amortyzacji wynosi 20%. Roczny odpis amortyzacyjny będzie zatem wynosił 100 000 zł × 20% = 20 000 zł, w tym jedynie kwota 5000 zł (20 000 zł × 25%) będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu.
W przypadku sprzedaży tego środka trwałego należy jednak uwzględnić w kosztach niezaliczoną do kosztów uzyskania przychodów część odpisów amortyzacyjnych. Na podstawie bowiem art. 16 ust. 1 pkt 1 kosztem uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych są wydatki na nabycie środków, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych. Suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Kosztem uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych są wydatki na nabycie tych środków, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych.
Przykład 2
Po 2 latach spółka sprzedała wniesiony do niej aportem samochód ciężarowy za kwotę 80 000 zł. Jego wartość początkowa wynosiła 100 000 zł. W ciągu tych 2 lat spółka dokonała odpisów amortyzacyjnych w wysokości 40 000 zł.
Wobec tego spółka osiągnie dochód z tytułu tej sprzedaży w wysokości 80 000 zł – (100 000 zł – 40 000 zł) = 20 000 zł.
Dla ustalenia tego dochodu nie ma znaczenia, że jedynie 25% wartości samochodu zostało przekazane na podwyższenie kapitału zakładowego, a pozostała kwota na kapitał zapasowy i w związku z tym w ciągu 2 lat jedynie kwota odpisów amortyzacyjnych w wysokości 10 000 zł stanowiła koszt uzyskania przychodu. Koszty uzyskania przychodu w przypadku zbycia samochodu zmniejszają zarówno odpisy amortyzacyjne, które stanowiły koszt uzyskania przychodu, jak i te, które nie stanowiły kosztu podatkowego.
Natomiast w przypadku nabycia towarów w formie aportu istnieje pewna luka w przepisach. Analogicznie bowiem jak w przypadku wartości początkowej środka trwałego (100 000 zł) ich wartość należy w księgach spółki przyjąć w pełnej wysokości (tj. 20 000 zł). Natomiast przepisy art. 16 ust. 1 upodp nie przewidują w tym względzie wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów części ich wartości przekazanej na kapitał zapasowy. Nie można również twierdzić, że spółka poniosła wydatki na ich nabycie jedynie w wysokości 25% ich wartości, ponieważ to, że spółka wydała w zamian za nie udziały o takiej wartości nominalnej, nie oznacza, że za taką kwotę nabyła te towary.
Mimo niższej wartości objętych udziałów wniesienie tego aportu mogło być w pełni ekwiwalentne w związku ze spodziewanymi przychodami z udziału w zysku spółki. A zatem nie można uznać, że wydanie udziałów o niższej nominalnej wartości od przedmiotu aportu powoduje obowiązek przyjęcia przez spółkę w tej niższej wartości kosztu nabycia tych towarów.
Ponadto skoro objęcie udziałów o niższej wartości niż wartość środka trwałego nie wpływa na przyjęcie wartości początkowej tego środka trwałego w spółce (jest ona ustalana według wartości rynkowej, a dopiero część odpisów amortyzacyjnych nie będzie stanowiła kosztów podatkowych), to nie ma podstaw, aby zasada ta nie miała zastosowania do ustalenia kosztu nabycia towarów wniesionych aportem. W związku z tym należy uznać, że kosztem sprzedaży towarów wniesionych aportem będzie wartość towarów na dzień wniesienia ich aportem do spółki, bez względu na to, jaka część ich wartości została przekazana na kapitał zakładowy, a jaka na kapitał zapasowy. Ustawodawca nie przewidział bowiem, tak jak w przypadku środków trwałych, wyłączenia z kosztów podatkowych części ich wartości nieprzekazanej na kapitał zakładowy.
Przykład 3
Spółka sprzedała towary za kwotę 22 000 zł. Uprzednio towary te zostały wniesione do spółki aportem przez osobę fizyczną. Wartość tych towarów na dzień wniesienia aportu wynosiła 20 000 zł i spółka w takiej wysokości przyjęła ich wartość w księgach.
Kosztem uzyskania dla spółki z tytułu sprzedaży tych towarów będzie zatem kwota 20 000 zł. Dla przyjęcia kosztu w tej wysokości nie ma znaczenia, że jedynie 25% wartości tych towarów zostało przekazane na kapitał zakładowy, a pozostała część była przekazana na kapitał zapasowy.
Krzysztof Lis
odpowiadamy na pytania:
www.infor.pl/pytaniasfk
Podstawa prawna
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538