Przekazaliśmy darowiznę dla Ludowego Klubu Sportowego z przeznaczeniem na wsparcie finansowe zawodnika wymienionego z nazwiska na przelewie. Wspomniany LZS jest na liście organizacji pożytku publicznego. Czy taką darowiznę można odliczyć od podatku?
RADA
Tak, darowiznę powyższą mogą Państwo odliczyć (jednakże nie od podatku, lecz od dochodu). Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Odpowiedź należy rozpocząć od wyjaśnienia, że darowizny dokonywane przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych odliczane są od dochodu, a nie od podatku (inaczej jest w przypadku darowizn dokonywanych przez osoby fizyczne – w tym wypadku przepisy przewidują dwa rodzaje odliczeń – darowizny odliczane od dochodu oraz darowizny odliczane od podatku). Podstawą do tego odliczenia jest art. 18 ust. 1 pkt 1 updop pozwalający na odliczenie od dochodu, między innymi, darowizn przekazanych na cele społecznie użyteczne (określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie) organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, prowadzącym działalność pożytku publicznego (niekoniecznie muszą to być organizacje pożytku publicznego).
Jednocześnie z art. 18 ust. 1a pkt 2 ustawy wynika, że odliczeniom nie podlegają darowizny na rzecz osób fizycznych. Pojawia się w związku z tym pytanie, czy wskazanie przez darczyńcę osoby fizycznej, na rzecz której przedmiot darowizny ma być przeznaczony (np. zawodnika, dla którego przeznaczone jest wsparcie), powoduje, że darowizna staje się niepodlegającą odliczeniu darowizną na rzecz osoby fizycznej.
W mojej ocenie wniosek taki byłby nieprawidłowy. Polecenia dokonywane przez darczyńcę (zgodnie z art. 893 Kodeksu cywilnego darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem; jest to tzw. polecenie) nie zmieniają tego, że bezpośrednim obdarowanym pozostaje jednostka, na rzecz której dokonywana jest darowizna (w omawianym przypadku – Ludowy Klub Sportowy). Zauważają to zarówno sądy administracyjne (przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 marca 2000 r., sygn. akt SA/Sz 351/99, niepubl.), jak i Ministerstwo Finansów (przykładowo pismo z 11 marca 1997 r., nr PO 2/BKO/AŁ-0130/652/97, publ. Biul. Skarb. 1997/3/14). Co istotne – stanowisko takie reprezentowane jest również przez organy podatkowe. Jako przykład wskazać można pismo Dyrektora Izby Skarbowej z 21 września 2004 r. (nr PB1/005-1-139/04, publ. http://sip.mf.gov.pl/; w piśmie tym organ podatkowy odpowiadał na pytanie podatnika, który przekazał darowiznę przeznaczoną na sfinansowanie leczenia konkretnej osoby). Zdaniem organu podatkowego w tej sytuacji nie mamy do czynienia ze zmianą po stronie obdarowanego, gdyż beneficjentami darowizny są nadal podmioty posiadające osobowość prawną, niewymienione w art. 18 ust. 1a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a obdarowanymi nie są bezpośrednio osoby wymienione w poleceniu. Prawo do dysponowania środkami z darowizny mają nadal podmioty, na rzecz których dokonano darowizny, a nie na rzecz których ustanowiono polecenie. W konsekwencji, jak czytamy w dalszej części pisma, kwoty darowizn przekazane na rzecz osób prawnych podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, także w sytuacji, gdy darczyńca wskazał cel i osobę trzecią, na rzecz której przedmiot darowizny ma być przeznaczony, z zastrzeżeniem, że wartość odliczenia z tego tytułu nie przekroczy 10% dochodu i darczyńca będzie legitymował się odpowiednimi dowodami.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy (co wydaje się przesądzone – upowszechnianie kultury fizycznej i sportu jest jednym z celów uprawniających do odliczania darowizn, a skoro Ludowy Klub Sportowy jest na liście organizacji pożytku publicznego, jest jednocześnie organizacją, o której mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie), darowizna dokonana przez Państwa podlega odliczeniu od dochodu (mimo że wskazali Państwo zawodnika, dla którego przeznaczone jest wsparcie).
• art. 18 ust. 1 pkt 1 oraz art. 18 ust. 1a pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 3 ust. 2 i 3 oraz art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – Dz.U. Nr 96, poz. 873; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1420
• art. 893 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 281, poz. 2783
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy