Spółka akcyjna prowadząca działalność konsultingową opłaciła w grudniu 2005 r. prenumeratę branżowych periodyków konsultingowych, "Biuletynu podatków dochodowych" i "Dziennika Ustaw" na 2006 r. Proszę o wyjaśnienie, czy koszty prenumeraty będą stanowić koszt podatkowy 2005 czy 2006 r.
RADA
Wydatki te stanowią koszt uzyskania przychodu tego miesiąca 2006 r., w którym wydawnictwa te faktycznie dotrą do podatnika.
UZASADNIENIE
Spółka akcyjna jako osoba prawna jest zobowiązana do stosowania memoriałowej zasady ujmowania kosztów, zgodnie z art. 15 ust. 4 updop. Co do zasady więc koszty pomniejszają przychody tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą. Oznacza to przede wszystkim, że jeżeli przychody wystąpiły w tym samym roku co koszty ich uzyskania, to w tym roku koszty te mogą być potrącone z przychodami podczas ustalania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Możliwe do potrącenia w danym roku podatkowym są także koszty poniesione w latach poprzedzających ten rok, jeżeli dotyczą przychodów tego roku podatkowego.
Z taką sytuacją mamy do czynienia w stanie faktycznym opisanym w pytaniu. Zatem wydatki na prenumeratę wydawnictw periodycznych, poniesione w 2005 r., o ile oczywiście tematyka tych wydawnictw wiąże się z działalnością podatnika (w przedmiotowym przypadku jest to oczywiste), są kosztem uzyskania przychodów 2006 r.
Zgodnie z przeważającą opinią organów podatkowych (np. Decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z 28 listopada 2005 r., sygn. BI/4218-0024/05) wydatki na prenumeratę czasopism stanowić będą koszt uzyskania przychodów w tym roku (miesiącu), w którym czasopisma te dotrą do podatnika. Zdaniem organów podatkowych od tego bowiem momentu informacje zawarte w tych czasopismach mogą mieć wpływ na rozwój i generowanie przychodów spółki. Koszty te więc dotyczą tego roku .
Trzeba też zauważyć, iż zdarzają się odmienne opinie organów podatkowych (np. interpretacja Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej z 30 grudnia 2004 r., sygn. PD/423-142/04/38535), zgodnie z którymi wydatki poniesione na prenumeratę czasopism, których co do zasady nie można bezpośrednio powiązać z określonymi przychodami należnymi, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia. Uwzględnić przy tym należy przyjętą i stosowaną przez jednostkę, zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości, politykę rachunkowości, z zachowaniem zasad określonych w art. 4–8, w tym zasady ciągłości wymienionej w art. 5 tejże ustawy. Odpowiada to koncepcji tzw. kosztów pośrednich, tj. kosztów nie związanych bezpośrednio z konkretnym przychodem, lecz dotyczących całokształtu działalności podatnika (jak np. koszty ochrony mienia, koszty polis ubezpieczeniowych czy koszty badania sprawozdania finansowego). Organy podatkowe uważają często, że koszty związane z całokształtem działalności podatnika powinny być potrącane w roku ich poniesienia.
Niestety, nie jest to odosobniona sytuacja, gdy organy podatkowe różnią się w poglądach na ten sam temat. Nie sprzyja to oczywiście pewności prawa.
Uważam, że właściwe jest stanowisko przedstawione w niniejszym opracowaniu jako pierwsze, bowiem w przepisach updop nie ma rozróżnienia na koszty bezpośrednie i pośrednie (związane z całokształtem działalności). Jest to podział przyjmowany w języku urzędowych interpretacji podatkowych i orzecznictwa.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Ponadto ustawodawca w art. 15 ust. 4 (jedynym przepisie updop dotyczącym zasad potrącalności kosztów w czasie) przewidział, jako wyjątek od zasady ogólnej, możliwość potrącania kosztów w roku, w którym faktycznie zostały poniesione. Dotyczy to jednak tylko kosztów nieponiesionych i niemożliwych do zarachowania w roku, którego koszty te rzeczywiście dotyczą.
Wyjątek ten nie ma zastosowania do omawianych prenumerat, gdyż są one możliwe do zarachowania (znana jest ich cena i są dokumenty potwierdzające wydatek) i są opłacone, czyli należą do kosztów poniesionych.
Również z orzecznictwa NSA wynika, że niedopuszczalne jest potrącenie w danym roku podatkowym poniesionych w tym roku wydatków, dotyczących przychodów mających wystąpić dopiero w następnym roku podatkowym lub w dalszych okresach (np. wyrok NSA z 11 kwietnia 1996 r., sygn. akt SA/Sz 1924/95, wyrok z 19 maja 1999 r., sygn. akt I SA/Łd 860/97, wyrok z 18 lutego 1999 r., sygn. akt I SA/Kr 1448/97, czy wyrok z 17 marca 2004 r., sygn. akt I SA/Wr 3911/01).
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Określone w art. 15 ust. 4 updop zasady potrącania kosztów mają zastosowanie nie tylko do roku podatkowego, ale również do poszczególnych miesięcy w roku podatkowym. Z art. 25 ust. 1 updop wynika bowiem obowiązek miesięcznego rozliczania zaliczek na podatek dochodowy, a tym samym i miesięcznego rozliczania kosztów uzyskania przychodów. Okresem sprawozdawczym jest więc okres od początku roku podatkowego do końca danego miesiąca, za który deklarowana jest wysokość dochodu i podatku.
Tak stwierdzono m.in. w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu z 14 czerwca 2005 r. (sygn. PSUS/PBOI/423/156/P/05/AS). Organ podatkowy stanął tu na stanowisku, że:
(...) poniesiony przez Spółkę na koniec 2004 r. koszt z tytułu abonamentowego zakupu czasopism branżowych dotyczy ściśle określonego okresu, jakim jest następny rok podatkowy, tj. 2005. Zatem mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy uznać, że ww. wydatek stanowi koszt uzyskania przychodów 2005 r. i podlega rozliczeniu w sposób wskazany przez Spółkę, tj. rozliczeniu w czasie (dzieląc poniesiony koszt przez liczbę 12 kolejnych miesięcy, w ciągu których podlega on zaliczeniu w ciężar kosztów uzyskania przychodów).
• art. 15 ust. 4, art. 25 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
Paweł Huczko
konsultant podatkowy