Zakupiliśmy środek trwały z zagranicy (spoza Unii Europejskiej). Przed oddaniem do użytku wymagał on montażu. Jak należy ustalić wartość początkową? Jak powinniśmy zaewidencjonować powstałe różnice kursowe związane z tą transakcją?
RADA
Wartością początkową środka trwałego jest jego cena nabycia. Ustawy podatkowe i ustawa o rachunkowości definiują cenę nabycia – zawiera ona m.in. wszelkie koszty związane z zakupem, montażem itd. Koszty montażu należy zatem wliczyć do wartości początkowej. Cenę nabycia koryguje się również o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania środka trwałego do użytku.
UZASADNIENIE
Z przepisów ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że ustalenie wartości początkowej środka trwałego jest zależne od sposobu jego nabycia.
W przypadku odpłatnego nabycia za wartość początkową środka trwałego przyjmuje się cenę nabycia, czyli kwotę należną zbywającemu:
• powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, do których zalicza się w szczególności: koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, opłat notarialnych, skarbowych i innych oraz odsetki i prowizje,
• pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem gdy – zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług – podatnikowi nie przysługuje prawo obniżenia kwoty podatku należnego o podatek – naliczony lub zwrot różnicy podatku należnego,
• powiększoną o cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku sprowadzanych lub nadsyłanych z zagranicy.
Ustaloną w ten sposób cenę nabycia koryguje się o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania.
W podobny sposób cenę nabycia definiuje ustawa o rachunkowości, dodatkowo wyraźnie wskazując, że kwotę należną sprzedającemu pomniejsza się o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski oraz podwyższa o ogół kosztów poniesionych do dnia przyjęcia środka trwałego do używania.
Na dzień przyjęcia do używania należy naliczyć wszelkie wydatki związane ze środkiem trwałym, będą to m.in. naliczone do dnia przekazania ujemne różnice kursowe i odsetki od zaciągniętych kredytów na sfinansowanie zakupu środków trwałych.
W sytuacji gdy zapłata zobowiązania dla dostawcy zagranicznego nastąpi po dniu przekazania maszyny do użytku, różnice kursowe powstałe przy zapłacie będą kosztami lub przychodami bieżącego okresu.
Przykład
1. Jednostka zakupiła od kontrahenta zagranicznego spoza UE maszynę produkcyjną:
– wartość zgodnie z fakturą wynosi 25 000 USD,
– kurs waluty zastosowany przy odprawie celnej (wynikający z dokumentu SAD) – 2,90 PLN/USD,
– cło naliczone przez urząd celny – 10 000 zł,
– VAT podlegający odliczeniu – 15 950 zł.
2. Powstanie zobowiązania wobec kontrahenta zagranicznego w złotych – wartość faktury w PLN:
25 000 USD × 2,90 PLN/USD = 72 500 zł.
3. Zapłata zobowiązania wobec kontrahenta zagranicznego z rachunku bankowego walutowego, gdzie zostały zgromadzone środki pieniężne z zapłaconych należności lub zakupione od banku.
Wycena nastąpi według kursu sprzedaży stosowanego przez bank, z którego usług korzysta jednostka – 3,00 PLN/USD:
25 000 zł × 3,00 PLN/USD = 75 000 zł.
4. Ustalenie różnicy kursowej z tytułu uregulowania zobowiązań:
25 000 zł × 3,00 PLN/USD = 75 000 zł,
25 000 zł × 2,90 PLN/USD = 72 500 zł,
75 000 zł – 72 500 zł = 2500 zł – ujemna różnica kursowa.
5. Ustalenie różnicy kursowej związanej z rozchodem własnych środków pieniężnych, które zewidencjonowano na rachunku bankowym walutowym według kursu 2,95 PLN/USD:
25 000 zł × 3,00 PLN/USD = 75 000 zł,
25 000 zł × 2,95 PLN/USD = 73 750 zł,
75 000 zł – 73 750 zł = 1250 zł – dodatnia różnica kursowa.
6. Maszyna wymaga montażu. Koszt montażu wynosi według faktury VAT:
– wartość netto – 4000 zł,
– VAT naliczony podlegający odliczeniu – 880 zł,
– wartość brutto – 4880 zł.
Ewidencja zdarzeń na kontach:
1. Dokument odprawy celnej (SAD) wraz z fakturą handlową:
– wartość według faktury
Wn konto 30-0 „Rozliczenie zakupu” 72 500
Ma konto 24-0 „Pozostałe rozrachunki” 72 500
– zarachowanie cła naliczonego przez urząd celny
Wn konto 30-0 „Rozliczenie zakupu” 10 000
Ma konto 23-0 „Rozrachunki z urzędem celnym” 10 000
– zaksięgowanie VAT naliczonego przez urząd celny
Wn konto 22-1 „VAT naliczony” 15 950
Ma konto 23-0 „ Rozrachunki z urzędem celnym” 15 950
– zarachowanie wartości maszyny jako „Środki trwałe w budowie”, ponieważ przed uruchomieniem wymaga ona montażu
Wn konto 08-0 „Środki trwałe w budowie” 82 500
Ma konto 30-0 „Rozliczenie zakupu” 82 500
2. Zapłata na rzecz dostawcy na podstawie wyciągu bankowego:
Wn konto 24-0 „Pozostałe rozrachunki” 75 000
Ma konto 13-0 „Rachunek bankowy walutowy” 75 000
3. Różnice kursowe powstałe przy zapłacie zobowiązań:
Wn konto 08-0 „Środki trwałe w budowie” 2500
Ma konto 24-0 „Pozostałe rozrachunki” 2500
4. Różnice kursowe powstałe na rozchodach własnych środków walutowych:
Wn konto 13-0 „Rachunek bankowy walutowy” 1250
Ma konto 08-0 „Środki trwałe w budowie” 1250
5. Faktura za usługę montażową:
Wn konto 08-0 „Środki trwałe w budowie” 4000
Wn konto 22-1 „VAT naliczony” 880
Ma konto 24-0 „Pozostałe rozrachunki” 4880
6. Przyjęcie maszyny do używania na podstawie OT (przeniesienie salda konta 08-0 „Środki trwałe w budowie” na konto 01-0 „Środki trwałe”)
Wn konto 01-0 „Środki trwałe” 87 750
Ma konto 08-0 „Środki trwałe w budowie” 87 750
Przedstawiony sposób dekretacji i ustalenia wartości początkowej jest zgodny z ustawami o podatkach dochodowych.
Wioletta Roman
doradca podatkowy
• art. 22 ust. 1a, art. 22g ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 15 ust. 1a, art. 16 ust. 1 pkt 12, art. 16g ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 28 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252