W 2002 r. przejęliśmy od Skarbu Państwa grunty w wieczyste użytkowanie. Transakcja została zaewidencjonowana na koncie "Rozliczenia międzyokresowe przychodów". W 2005 r. sprzedaliśmy część prawa wieczystego użytkowania gruntu. Wartość księgowa prawa wieczystego użytkowania gruntu wynosi 20 000 zł, dotychczasowe umorzenie - 2833,30 zł. Jak należy zaewidencjonować operację sprzedaży?
RADA
Sprzedaż prawa wieczystego użytkowania gruntu należy ewidencjonować tak jak każdą inną sprzedaż środka trwałego. Przykładowe operacje podajemy w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Ustawa o rachunkowości, w brzmieniu obowiązującym od 2002 r., zalicza prawo wieczystego użytkowania gruntu do środków trwałych. Środkami trwałymi są te rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, których przewidywany okres ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż rok, są kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Wynika z tego, że nie muszą one stanowić własności lub współwłasności jednostki – ważne jest, aby jednostka mogła nimi dysponować (kontrolować je). Warunek ten znajdziemy w podstawowej definicji aktywów, przez które rozumie się kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
W 2002 r. nieodpłatnie nabyte prawo wieczystego użytkowania gruntu należało wprowadzić do środków trwałych, a następnie dokonywać odpisów amortyzacyjnych.
Nieodpłatnie przyjęte środki trwałe ewidencjonuje się na koncie 840-0 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, które następnie rozlicza się stopniowo zwiększając pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych środków trwałych sfinansowanych z tych źródeł.
W księgach rachunkowych jednostki powinny się znaleźć następujące zapisy:
1. Wprowadzenie do ksiąg rachunkowych w 2002 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu – przejęcie nieodpłatne:
Wn konto 01-0 „Środki trwałe”,
Ma konto 84-0 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
2. Odpisy amortyzacyjne:
Wn konto 40-0 „Amortyzacja”,
Ma konto 07-0 „Umorzenie środków trwałych”.
3. Księgowanie pozostałych przychodów operacyjnych – równolegle do odpisów amortyzacyjnych:
Wn konto 84-0 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,
Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.
4. Sprzedaż prawa wieczystego użytkowania gruntów:
Wn konto 24-0 „Rozrachunki pozostałe”,
Wn konto 22-0 „Rozrachunki z tytułu VAT”,
Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.
5. Wyksięgowanie prawa wieczystego użytkowania z ewidencji:
– część umorzona
Wn konto 07-0 „Umorzenie środka trwałego”,
Ma konto 01-0 „Środki trwałe”,
– część nieumorzona (nieplanowany odpis)
Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”,
Ma konto 01-0 „Środki trwałe”.
6. Zapis równoległy do nieplanowanego odpisu:
Wn konto 84-0 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,
Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.
Wioletta Roman
doradca podatkowy
• art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a, art. 3 ust. 1 pkt 12, art. 41 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252