Z wyciągu bankowego wynika, że przy każdej operacji dokonanej tego samego dnia bank stosuje inny kurs walutowy. Czy istnieje możliwość zastosowania tylko jednego kursu, tj. kursu średniego NBP? Proszę o wyjaśnienie, według jakiego kursu dokonywać wyceny na dzień bilansowy?
RADA
Przepisy ustawy o rachunkowości regulują zasady wyceny operacji gospodarczych wyrażonych w walutach obcych zarówno na dzień bilansowy, jak i na dzień ich ujęcia w księgach rachunkowych. Z przepisów tych wynika, jaki kurs (kurs kupna lub sprzedaży banku, z którego usług korzysta jednostka oraz kurs średni NBP) należy stosować do wyceny poszczególnych operacji. Dlatego nawet jeżeli operacje następują tego samego dnia, do ich wyceny nie można stosować jednego, tego samego kursu.
UZASADNIENIE
Zgodnie z ustawą o rachunkowości wyrażone w walutach obcych środki pieniężne, papiery wartościowe, należności, zobowiązania itp. przelicza się na dzień bilansowy na złotówki po kursie średnim danej waluty, ustalonym na dzień bilansowy przez NBP.
Z kolei w księgach rachunkowych operacje gospodarcze ujmuje się na dzień przeprowadzenia według:
• kursu kupna banku, z którego usług korzysta jednostka,
• kursu sprzedaży banku, z którego usług korzysta jednostka,
• kursu średniego NBP.
Rozliczenie transakcji między podmiotami (spłata zobowiązań i wpływ należności wyrażonych w walucie obcej) następuje po kursie stosowanym w danym dniu przez bank, z którego usług korzysta podmiot.
Pozostałe zapisy na rachunku walutowym należy rozliczać według kursu średniego NBP obowiązującego w dniu zaistnienia operacji.
W przypadku wystawiania faktur sprzedaży w walucie obcej, cenę sprzedaży przeliczamy według kursu średniego NBP obowiązującego w dniu wystawienia faktury. Wpływ środków na rachunek bankowy (spłata należności) od kontrahenta będzie rozliczony według kursu zakupu walut stosowanego przez bank, z którego usług korzysta jednostka.
Księgując faktury zakupu stosujemy kurs NBP obowiązujący w dacie wystawienia faktury. Jeśli w innym dokumencie (np. w zgłoszeniu celnym) jest kurs inny niż średni kurs NBP, to przepisy ustawy zobowiązują nas do zastosowania tego ostatniego. Spłata zobowiązań (zapłata za fakturę) nastąpi po kursie sprzedaży ustalonym przez bank. Koszt przelewu również przeliczymy według kursu sprzedaży banku.
UWAGA!
Skutki wyceny bilansowej przeprowadzanej na koniec okresu sprawozdawczego nie wpływają na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Dlatego przychody z tytułu dodatnich różnic kursowych nie stanowią przychodów podatkowych, analogicznie koszty z tytułu ujemnych różnic kursowych nie zmniejszają podstawy opodatkowania.
Przykład
1. Zakup towarów do dalszej odsprzedaży od kontrahenta zagranicznego (kraj członkowski UE):
– data faktury 9 stycznia 2006 r.,
– wartość faktury 20 000 euro,
– termin płatności 23 stycznia 2006 r.,
– kurs średni NBP z 9 stycznia 2006 r. wyniósł 3,7750 PLN/EUR według tabeli nr 6/A/NBP/2006 – wartość faktury w złotych wynosi zatem 75 500 zł.
Wn konto „Rozliczenie zakupu” 75 500
Ma konto „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi” 75 500
2. Spłata zobowiązania w terminie wymaganej zapłaty:
Kurs sprzedaży stosowany przez bank, z którego usług korzysta jednostka, wyniósł na 23 stycznia 2006 r. 3,9050 PLN/EUR – dlatego przelano kwotę 78 100 zł
Wn konto „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi” 78 100
Ma konto „Rachunek bankowy” 78 100
3. Rozliczenie różnic kursowych wynikających z transakcji:
75 500 zł (zobowiązanie) – 78 100 zł (spłata zobowiązania) = – 2600 zł (ujemne różnice kursowe)
Wn konto „Koszty finansowe – ujemne różnice kursowe” 2 600
Ma konto „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi” 2 600
4. Za przelew środków poniesiono koszt w wysokości 20 euro:
Księgujemy go po kursie sprzedaży banku. Kurs ten wynosił 3,8500 PLN/EUR.
Wn konto „Koszty według rodzaju – usługi bankowe” 77
Ma konto „Rachunek bankowy” 77
5. Sprzedaż towarów odbiorcy zagranicznemu:
– data faktury 10 stycznia 2006 r.,
– wartość faktury 10 000 euro,
– termin płatności 17 stycznia 2006 r.
– kurs średni NBP z 10 stycznia 2006 r. wyniósł 3,7790 PLN/EUR, według tabeli nr 7/A/NBP/2006. Dlatego wartość faktury w złotych wynosi 37 790 zł.
Wn konto „Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi” 37 790
Ma konto „Sprzedaż towarów” 37 790
6. Wpływ należności na rachunek bankowy:
Kurs kupna stosowany przez bank wyniósł 3,8000 PLN/EUR, zapłata wpłynęła zatem w kwocie 38 000 zł (10 000 × 3,8000).
Wn konto „Rachunek bankowy” 38 000
Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi” 38 000
7. Rozliczenie różnic kursowych wynikających z transakcji:
38 000 zł (spłata należności) – 37 790 zł (należność) = 210 (dodatnie różnice kursowe)
Wn konto „Rozrachunki z odbiorcami zagranicznymi” 210
Ma konto „Przychody finansowe – dodatnie różnice kursowe” 210
Bożena Zdunek
księgowa, współpracownik redakcji
• art. 30 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252