Czy podatek od środków transportu zapłacony 15 lutego należy uznać w całości za koszt uzyskania przychodu w lutym, czy zaksięgować go na rozliczenia międzyokresowe kosztów i w lutym uznać część przypadającą na dany miesiąc?
RADA
Podatek od nieruchomości oraz podatek od środków transportu są zaliczane do podatków kosztowych i uiszcza się je za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, np. za pierwsze półrocze lub za cały rok. Jeżeli kwota podatku stanowi dla podmiotu kwotę istotną (zasada istotności), zarachowane koszty rodzajowe powinny być rachunkowo rozliczane w czasie, jako czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów. Natomiast jeżeli podatek nie jest kwotą istotną (w rozumieniu polityki rachunkowości stosowanej w spółce), można go jednorazowo w całości zaliczyć w koszty w miesiącu, w którym go zapłacono.
UZASADNIENIE
Jednostki gospodarcze w trakcie prowadzenia działalności uzyskują przychody i ponoszą koszty związane z ich uzyskaniem. Wielkości te wpływają na wynik finansowy i dlatego muszą być odpowiednio zakwalifikowane do poszczególnych okresów obrachunkowych.
Omawiane pojęcia zostały zdefiniowane w art. 3 ustawy o rachunkowości:
• przychody i zyski to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli,
• koszty i straty to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Również do celów podatkowych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, jeśli pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami (ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Sposób, w jaki jednostka powinna zakwalifikować przychody i koszty do okresu obrachunkowego, wyrażają dwie zasady rachunkowości (art. 6 ust. 1 i 2):
• zasada memoriału, określająca, że w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty,
• zasada współmierności mówiąca o tym, że dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu obrotowego będą zaliczane koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.
Jednostki gospodarcze obowiązuje również zasada periodyzacji, z której wynika obowiązek prowadzenia ewidencji gospodarczej z podziałem na okresy sprawozdawcze, których one dotyczą. Oznacza to, że jednostka powinna przedstawiać ewidencję za okresy miesięczne, którym przyporządkowuje faktycznie uzyskane przychody i poniesione koszty.
UWAGA!
W omawianym przypadku decydujące znaczenie ma zasada istotności. Zgodnie z nią jednostka może w ramach przyjętych zasad rachunkowości stosować uproszczenia, jeśli nie wywiera to istotnego wpływu na jasny i rzetelny obraz sytuacji majątkowej, finansowej oraz wynik finansowy jednostki. W praktyce przyjmuje się, że progiem istotności jest m.in. niższa z dwóch wartości: 1–2% sumy bilansowej lub 0,5–1% przychodów ze sprzedaży.
Przykład
15 lutego 2006 r. jednostka zapłaciła podatek od środków transportu za okres od stycznia do czerwca 2006 r.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Operacje gospodarcze:
1. PK – w styczniu zaksięgowano bierne rozliczenia międzyokresowe, jako prawdopodobne zobowiązanie z tytułu podatku od środków transportu 1000
2. Decyzja o naliczeniu podatku od środków transportu za okres od stycznia do czerwca 2006 r. (złożenie deklaracji DT-1 do urzędu gminy) 6000
3. PK – przeksięgowano koszty rodzajowe 6000
4. WB – spłata zobowiązań z tytulu podatku od środków transportu 6000
5. PK – odpisano w koszty podatek od środków transportu przypadający w lutym 1000
6. PK – odpisano w koszty podatek od środków transportu przypadający w marcu 1000
7. PK – odpisano w koszty podatek od środków transportu przypadający w kwietniu 1000
8. PK – odpisano w koszty podatek od środków transportu przypadający w maju 1000
9. PK – odpisano w koszty podatek od środków transportu przypadający w czerwcu 1000
Grażyna Voss
asystent w Katedrze Rachunkowości WSB w Toruniu
• art. 3, 4 i 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252