Firma prowadzi konto walutowe w dolarach i kasę walutową. Na potrzeby inwestycji w Rosji pracownikom są udzielane zaliczki w dolarach na zakup materiałów. Wymieniają oni dolary na ruble w Rosji i dokonują zakupu w rublach, dlatego do rozliczenia zaliczek przedstawiają rachunki i faktury w rublach. Jak i według jakiego kursu należy rozliczyć te zaliczki?
RADA
Do rozliczania zaliczek udzielonych pracownikom można stosować kurs, po którym nastąpiła wypłata lub kurs średni NBP. Podstawową zasadą rozliczenia zaliczek jest to, że pracownik nie może ponieść straty. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Rozliczenia kosztów delegacji zagranicznych dokonujemy:
• w walucie otrzymanej zaliczki,
• w walucie wymienialnej,
• w walucie polskiej.
Pracownicy jednostek budżetowych muszą się rozliczyć w ciągu 14 dni od daty zakończenia podróży zagranicznej, pozostali – według uregulowań wewnętrznych.
Rozliczenia delegacji zagranicznych można dokonać stosując tylko jeden kurs walutowy, według którego nastąpiła wypłata zaliczki. W takim przypadku zaliczkę wypłaconą pracownikowi w ramach wyjazdu służbowego traktujemy, do czasu jej rozliczenia, jako własne środki pieniężne, które czasowo znajdują się w dyspozycji pracownika. Zwracając niewykorzystaną część zaliczki do kasy przyjmujemy kurs z dnia jej pobrania.
Takie rozwiązanie jest możliwe, ponieważ wypłata zaliczki i jej rozliczenie odbywają się między pracownikami a firmą. Jest to przesunięcie środków pieniężnych wewnątrz przedsiębiorstwa. Na tej samej zasadzie do wyceny zasilenia kasy z rachunku bankowego stosuje się ten sam kurs, który był stosowany do wyceny środków na rachunku.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Drugim rozwiązaniem jest rozliczenie zaliczki na koszty podróży służbowej według kursu średniego NBP z dnia rozliczenia.
W opisanej sytuacji problem nie dotyczy jedynie rozliczenia samej podróży służbowej, ale również rozliczenia faktur zakupu materiałów na inwestycję. Faktury te należy rozliczać według kursu średniego NBP ustalonego na dzień zakupu, ponieważ świadczą one o transakcjach zakupu odbywających się między przedsiębiorstwem a sprzedawcami materiałów.
Ponieważ, jak wskazano wcześniej, pracownik nie może ponieść straty z tytułu ewentualnych różnic kursowych, dlatego najlepszym rozwiązaniem wydaje się rozliczenie wszystkich jego wydatków, zarówno z tytułu podróży służbowej, jak i na materiały – według kursu z dnia pobrania zaliczki. Dopiero przy wymianie walut oraz rozliczeniu kosztów materiałów należy ustalić różnicę, obciążając spółkę z tego tytułu.
Przykład
1. Zasilenie kasy – pobranie z rachunku bankowego walutowego 1000 dolarów. Kurs historyczny wynosi 3,30 PLN/USD
Wn konto „Środki pieniężne w drodze” 3300
Ma konto „Rachunek bankowy walutowy” 3300
2. Wpłata 1000 dolarów do kasy walutowej według kursu historycznego 3,30 PLN/USD
Wn konto „Kasa walutowa” 3300
Ma konto „Środki pieniężne w drodze” 3300
3. Wypłata pracownikowi zaliczki na delegację według kursu historycznego 3,30 PLN/USD
Wn konto „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 3300
Ma konto „Kasa walutowa” 3300
4. Rozliczenie delegacji
– zwrot do kasy walutowej niewykorzystanej części zaliczki w wysokości 200 dolarów przeliczone po kursie z dnia pobrania zaliczki:
200 dolarów × 3,30 = 660 zł
Wn konto „Kasa walutowa” 660
Ma konto „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 660
5. Rozliczenie delegacji – część w rublach
– pracownik wymienił 800 dolarów na ruble według kursu 27,80 RUB/USD, tzn. dostał 22 240 rubli. Pracownik przedstawił rachunki związane z podróżą służbową na 10 600 rubli, co według kursu zakupu rubli wynosi w dolarach: 10 600 rubli : 27,80 = 381,3 dolarów, a w złotych, stosując kurs z dnia pobrania zaliczki: 381,3 dolarów × 3,30 = 1258,29 zł
Wn konto „Podróże służbowe” 1258,29
Ma konto „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 1258,29
– za 11 000 rubli pracownik przedstawił faktury zakupu materiałów na potrzeby inwestycji w Rosji, co w dolarach wynosi: 11 000 : 27,80 = 395,68 dolarów, w złotych – stosując kurs z dnia pobrania zaliczki: 395,68 × 3,30 = 1305,75 zł
Wn konto „Rozliczenie zakupu materiałów” 1305,75
Ma konto „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 1305,75
– zwrot do kasy niewykorzystanej kwoty 640 rubli, co w dolarach wynosi 640 : 27,80 = 23,02 dolarów, a w złotych – stosując kurs z dnia pobrania zaliczki: 23,02 × 3,30 = 75,97 zł
Wn konto „Kasa walutowa” – ruble 75,97
Ma konto „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 75,97
6. Wymiana rubli według kursu kupna banku, z którego usług korzysta jednostka. Kurs 0,1045 PLN/RUB
640 × 0,1045 = 66,88
różnica 75,97 – 66,88 = 9,09 zł – ujemna różnica kursowa
Wn konto „Kasa w PLN” 66,88
Wn konto „Koszty finansowe” 9,09
Ma konto „Kasa walutowa” – ruble 75,97
7. Rozliczenie zakupu materiałów według kursu średniego NBP, tj. 0,1160 PLN/RUB
11 000 × 0,1160 = 1276 zł
1305,75 – 1276 = 29,75 zł – ujemna różnica kursowa
Wn konto „Zużycie materiałów” 1276
Wn konto „Koszty finansowe” 29,75
Ma konto „Rozliczenie zakupu materiałów” 1305,75
Wioletta Chaczykowska
księgowa, licencja MF
• art. 30 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252