Nabyliśmy na potrzeby firmy kasę fiskalną. Jak należy zaewidencjonować w księgach rachunkowych jej zakup oraz jak rozliczyć ulgę związaną z tym zakupem?
RADA
Ewidencja zakupu kasy fiskalnej w księgach rachunkowych zależy od przyjętych przez spółkę zasad polityki rachunkowości oraz od wartości kasy fiskalnej. W uzasadnieniu zostały zaprezentowane dwa sposoby ujęcia zakupu takiej kasy zdeterminowane przez te czynniki. Ulga związana z zakupem kasy fiskalnej również jest uzależniona od wymienionych czynników, a ewidencjonowana jest w pozostałe przychody operacyjne, co zostało pokazane na przykładzie.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy o VAT podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego (w obowiązujących terminach) mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 50% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 2500 zł.
UWAGA!
Sposób, warunki i tryb odliczenia od podatku należnego kwoty wydatkowanej na zakup kasy fiskalnej określa § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2006 r. w sprawie kas rejestrujących.
Jeżeli nabyta kasa fiskalna zostanie zakwalifikowana do środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej (odpisana jednorazowo w koszty), określonej w polityce rachunkowości jednostki, amortyzowanych na podstawie art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości, to kwota należnej ulgi powinna podlegać zaewidencjonowaniu bezpośrednio do pozostałych przychodów operacyjnych zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 tej ustawy.
Natomiast w przypadku, gdy kasa fiskalna zostanie zaliczona do środków trwałych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych w drodze systematycznego, planowego rozłożenia ich wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji, według zasad określonych w art. 32 ust. 1–3 ustawy o rachunkowości, to kwotę należnej ulgi odnosi się na konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 2. Szczegółowe księgowania przedstawiamy poniżej na podstawie danych liczbowych. Przyjmujemy, że jednostka na koncie „Rozliczenie zakupu” ujmuje wszelkie dostawy i usługi oraz ich rozliczenie.
Ewidencja księgowa zakupu kasy fiskalnej
• Faktura VAT dokumentująca zakup kasy rejestrującej o wartości 3660 zł brutto:
Wn konto „Rozliczenie zakupu”,
Ma konto „Rozrachunki z dostawcami krajowymi”.
Założenie I
Zgodnie z polityką rachunkowości jednostka zalicza do środków trwałych przedmioty o wartości nabycia przekraczającej 2500 zł, ale jednocześnie (ponieważ cena nabycia jest niższa niż 3500 zł) przedmioty takie może jednorazowo zaliczyć w koszty amortyzacji.
Księgowania przedstawiają się następująco:
1. Wprowadzenie zakupionej kasy fiskalnej do ewidencji środków trwałych 3000
Wn konto „Środki trwałe – urządzenia techniczne i maszyny”
Ma konto „Rozliczenie zakupu”
2. Ewidencja naliczonego VAT z faktury zakupu 660
Wn konto „Rozliczenie podatku VAT naliczonego”
Ma konto „Rozliczenie zakupu”
3. Ulga przysługująca z tytułu nabycia kasy fiskalnej w wysokości 50% kwoty wydatkowanej na zakup kasy (3000 × 50%) 1500
Wn konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT”
Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne”
4. Odpis w koszty amortyzacji 100% wartości początkowej kasy fiskalnej 3000
Wn konto „Koszty według rodzajów – amortyzacja”
Ma konto „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”
Założenie II
Zgodnie z polityką rachunkowości jednostka zalicza do środków trwałych przedmioty o wartości nabycia przekraczającej 2500 zł. Jednocześnie kierownik jednostki (w polityce rachunkowości uznał), że od tych przedmiotów będą dokonywane odpisy amortyzacyjne za pomocą stawek amortyzacyjnych określonych w ustawach o podatkach dochodowych.
1. Wprowadzenie zakupionej kasy fiskalnej do ewidencji środków trwałych 3000
Wn konto „Środki trwałe – urządzenia techniczne i maszyny”
Ma konto „Rozliczenie zakupu”
2. Ewidencja naliczonego VAT z faktury zakupu 660
Wn konto „Rozliczenie podatku VAT naliczonego”
Ma konto „Rozliczenie zakupu”
3. Ulga przysługująca z tytułu nabycia kasy fiskalnej w wysokości 50% kwoty wydatkowanej na zakup kasy (3000 × 50%) 1500
Wn konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT”
Ma konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”
4. Miesięczne odpisy amortyzacyjne (3000 × 30% / 12 miesięcy) 75
Wn konto „Koszty według rodzajów – amortyzacja”
Ma konto „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”
5. Jednoczesne zaewidencjonowanie do pozostałych przychodów operacyjnych w części wartości ulgi równolegle do odpisów amortyzacyjnych 75
Wn konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”
Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne”
UWAGA!
Jeżeli cena nabycia netto kasy fiskalnej przekraczałaby kwotę 3500 zł, to jednostka do celów podatkowych (bez względu na rozwiązania w polityce rachunkowości) powinna zastosować sposób ewidencjonowania podany w założeniu II. Wynika to z art. 16a ust. 1 w związku z art. 16d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Należy również pamiętać, że zgodnie z art. 111 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących. Obowiązek taki istnieje wówczas, gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną ich używania lub nie dokonają w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis, a także w przypadkach naruszenia warunków związanych z odliczeniem tych kwot.
Utrata prawa do ulgi zostanie zaewidencjonowana w następujący sposób:
Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”,
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT”.
UWAGA!
Do celów podatku dochodowego kwota ulgi nie jest przychodem podatkowym.
MF
W sprawie tej wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w piśmie z 23 grudnia 1997 r. (nr PO 3-MD-722-767-7259/97): Zastosowanie ulg (odliczeń części kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących) w podatku od towarów i usług nie wpływa na wartości początkowe kas rejestrujących, od których dokonuje się dla celów podatku dochodowego odpisów amortyzacyjnych. (...) Powyższe odliczenia od podatku należnego VAT nie będą również stanowiły przychodów do celów podatku dochodowego.
Justyna Grywińska
księgowa z licencją MF, doradca podatkowy
• art. 3 ust. 1 pkt 32, art. 32 ust. 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• art. 111 ust. 4, 6, 7 ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
• § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2006 r. w sprawie kas rejestrujących – Dz.U. Nr 51, poz. 375
• art. 16a ust. 1, art. 16d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538