Firma polska wypłaciła firmie ukraińskiej 1000 USD jako zaliczkę na poczet zakupu towarów. Po tygodniu firma ukraińska odstąpiła od wykonania dostawy i zwróciła zaliczkę. W wyniku tej operacji firma polska poniosła koszt z tytułu różnic kursowych. Czy będzie on kosztem podatkowym? Jak należy zaewidencjonować tę transakcję?
RADA
Powstałe na tej operacji ujemne różnice kursowe zalicza się do kosztów finansowych. Uznanie ich za koszt uzyskania przychodów zależy od interpretacji urzędu skarbowego. Przykład ewidencji prezentujemy w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, przy czym koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich ogłaszanych przez NBP z dnia poniesienia kosztu.
NSA w wyroku z 29 listopada 1994 r. (sygn. akt SA/Wr 1242/94) postanowił, że zwrot „w celu” oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Istnieją jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowo-skutkowy nie jest tak wyraźny. Należy je rozwiązywać w oparciu o zasadę zdrowego rozsądku. Nie ma tu żelaznych reguł. Każda sytuacja wymaga odrębnego potraktowania.
Można przyjąć, że taka właśnie sytuacja zachodzi w przypadku odstąpienia dostawcy zagranicznego od zakupu towarów i konieczności zwrotu zaliczki po niekorzystnym kursie walutowym. Firma polska przekazała zaliczkę na poczet zakupu towarów. Powstałe ujemne różnice kursowe są jednym z wielu kosztów, które wchodzą w zakres ryzyka działalności gospodarczej. Zasada zdrowego rozsądku (sugerowana przez wyrok NSA) pozwala na uznanie tych kosztów za koszty podatkowe.
Trzeba jednak pamiętać, że decyzja w każdej konkretnej sprawie należy do urzędu skarbowego.
Przykład
1. Zapłata zaliczki w wysokości 1000 USD.
Kurs dolara w dniu zapłaty wynosi 4 PLN/USD.
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 4000
– w analityce „Zaliczki na poczet dostaw”
Ma „Rachunek bankowy” 4000
2. Zwrot zaliczki w wysokości 1000 USD.
Kurs dolara w dniu zwrotu wynosi 3,8 PLN/USD.
Wn „Rachunek bankowy” 3800
Wn „Koszty finansowe” – ujemne różnice kursowe 200
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 4000
– w analityce „Zaliczki na poczet dostaw”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Krzysztof Jan Majczyk
doradca podatkowy
• art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538