Firma niemiecka, która jest naszym dostawcą i posiada NIP unijny, wystawiła nam fakturę w języku niemieckim i w euro. Faktura opiewa na wartość brutto 6100 euro. W tym netto 5000 euro i 22% VAT, tj. 1100 euro. Czy faktura ta została wystawiona prawidłowo? Jaką wartość należałoby przelać za zakupiony towar?
RADA
Faktura ta nie została wystawiona prawidłowo. Niemiecki kontrahent nie powinien naliczać podatku, ponieważ jest to dla niego WDT objęte stawką podatku 0%. Polski podatnik powinien zapłacić należność wynikającą z faktury, tj. kwotę brutto, która będzie stanowiła podstawę opodatkowania z tytułu WNT.
UZASADNIENIE
Stan faktyczny przedstawiony w pytaniu nie jest jednoznaczny. Opis sugeruje, że jest to wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Przeczy temu jednak zastosowana na fakturze stawka podatku (22%). Wskazywałoby to na sprzedaż krajową. Niezależnie od tego, czy jest to WNT, czy dostawa krajowa, faktura ta nie została wystawiona prawidłowo.
Załóżmy, że jest to wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Wystąpi ono wówczas, gdy obie strony transakcji będą podatnikami VAT pochodzącymi z różnych krajów UE. Dostawa towarów następuje zaś z jednego kraju do drugiego. Jeśli polski nabywca poda niemieckiemu dostawcy numer identyfikacyjny oznaczający, że jest zarejestrowany dla potrzeb handlu wewnątrzwspólnotowego, wskazana w pytaniu transakcja stanowi dla dostawcy wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT). WDT jest objęta stawką 0%. Oznacza to, że w tym przypadku niemiecki dostawca nie powinien naliczać podatku. Transakcja ta będzie opodatkowana w Polsce jako WNT.
Podstawą opodatkowania w przypadku WNT jest kwota, którą nabywca jest obowiązany zapłacić dostawcy towaru (art. 31 ustawy o VAT). Do podstawy opodatkowania należy też doliczyć m.in. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze związane z nabyciem towarów, z wyjątkiem podatku od towarów i usług. Zatem dla polskiego nabywcy podstawą opodatkowania WNT będzie kwota brutto wynikająca z niemieckiej faktury.
Nabywca powinien w tym przypadku wystawić fakturę wewnętrzną, w której rozliczy VAT od dokonanego WNT, przyjmując za podstawę naliczenia podatku kwotę brutto z faktury wystawionej przez niemieckiego dostawcę (art. 106 ust. 7 ustawy o VAT). W fakturze wewnętrznej należy wykazać VAT według stawki obowiązującej w Polsce dla towarów będących przedmiotem transakcji.
Wynikający z takiej faktury podatek należny powiększa jednocześnie kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT). Prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w tym przypadku w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu WNT (art. 86 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT). Jeśli jednak podatnik nie dokona odliczenia w tym terminie, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za następny okres rozliczeniowy (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).
Kwotę wyrażoną w euro należy przeliczyć, stosując średni kurs NBP z dnia wystawienia faktury przez dostawcę.
PRZYKŁAD
Załóżmy, że niemiecki dostawca będący podatnikiem VAT dokonał dostawy dla polskiego podatnika VAT. W wystawionej 12 czerwca fakturze wykazał kwotę 6100 euro, obejmującą również doliczony podatek od wartości dodanej. Pomimo że kwota ta nie powinna zawierać podatku, ponieważ dostawa ta stanowi WDT i jest objęta stawką 0%, polski nabywca zapłacił należność w wysokości 6100 euro.
Polski nabywca powinien wystawić fakturę wewnętrzną. Załóżmy, że przykładowy kurs średni NBP euro w dniu 12 czerwca wyniósł 3,5691 zł, a stawka VAT dla nabywanych towarów wynosi 22%. W takim przypadku w fakturze wewnętrznej należy wykazać:
• kwotę netto 21 771,51 zł (6100 zł × 3,5691 zł),
• podatek należny 4789,73 zł (21 771,51 zł × 22%),
• wartość brutto 26 561,24 zł (21 771,51 zł + 4789,73 zł).
Wyliczony podatek będzie stanowił jednocześnie podatek należny i podatek naliczony. Oczywiście prawo do odliczenia podatku naliczonego będzie przysługiwało tylko w przypadku, gdy WNT jest związane z wykonywanymi przez nabywcę czynnościami opodatkowanymi VAT (art. 86 ust. 1).
Należy pamiętać, że polski nabywca, który nienależnie zapłacił naliczony przez dostawcę podatek, ma prawo do otrzymania jego zwrotu. Wniosek o zwrot składa się do niemieckiego organu podatkowego na zasadach określonych w VIII Dyrektywie VAT.
Wniosek o zwrot niemieckiego VAT składa się na adres: Bundesamt für Finanzen-Außenstelle Schwedt-Passower Chaussee 3b, 16303 Schwedt/Oder Deutschland.
Należy jednak zauważyć, że na fakturze została wykazana stawka podatku obowiązująca w Polsce (22%), a nie stawka podatku niemieckiego (16%). Faktura ta zatem według przepisów niemieckich została błędnie wystawiona również w zakresie zastosowanej stawki podatku. Nie można przypuszczać, że nabywca towaru otrzyma zwrot nienależnie naliczonego podatku niemieckiego według wadliwie zastosowanej stawki 22%. Otrzymanej faktury nie należałoby więc księgować. Nabywca powinien ją zwrócić z prośbą o poprawne jej wystawienie. Nie zwalnia to nabywcy z obowiązku rozliczenia podatku z tytułu WNT.
Możemy również przyjąć założenie, iż faktura dokumentuje jednak dostawę krajową. W fakturze został bowiem naliczony podatek według stawek polskich. W takim przypadku jednak faktura powinna być wystawiona według reguł obowiązujących w Polsce (w języku polskim), a przynajmniej kwota podatku powinna być wskazana w złotówkach. Zatem również w tym przypadku otrzymanej faktury nie należałoby księgować, tylko odesłać ją do kontrahenta z prośbą o jej poprawne wystawienie.
• art. 9 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 86 ust. 2 pkt 4, ust. 10 pkt 2, ust. 11, art. 106 ust. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
• § 37 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 73, poz. 504
Sławomir Liżewski
konsultant podatkowy, prawnik