Przed 1 maja 2004 r. zawarłem umowę leasingu operacyjnego na tzw. samochód z kratką (z homologacją ciężarową). Po zakończeniu umowy będę uprawniony do realizacji opcji zakupu. Cena wykupu określona jest w wysokości 7500 zł netto. W związku z powyższym zastanawiam się, czy będę uprawniony do odliczenia całości podatku naliczonego z tytułu nabycia tego samochodu. Zaznaczam, że zgodnie z art. 154 ustawy o VAT dokonałem zarejestrowania powyższej umowy w urzędzie skarbowym w wymaganym terminie.
Jeśli dopuszczalna ładowność tego samochodu nie przekracza ładowności obliczonej według wzoru z art. 86 ust. 3 ustawy o VAT, będzie miał Pan prawo do odliczenia jedynie 50% podatku określonego w fakturze zakupu. W sytuacji jednak, gdy – niezależnie od dopuszczalnej ładowności samochodu – samochód ten spełniać będzie definicję samochodu używanego w rozumieniu ustawy o VAT, sprzedaż tego samochodu zwolniona będzie z opodatkowania.
Pańskie pytanie wynika z faktu, że w stanie prawnym obowiązującym przed 1 maja 2004 r. leasing samochodów „z kratką” lub ich zakup uprawniał korzystającego lub nabywcę do odliczenia całości podatku naliczonego. Obowiązujące od 1 maja 2004 r. przepisy ustawy o VAT niestety nie zezwalają już na dokonanie takiego pełnego odliczenia – nabycie samochodów „z kratką”, jeśli ich dopuszczalna ładowność jest niższa niż ładowność obliczona według wzoru z art. 86 ust. 3 ustawy, uprawnia do odliczenia wyłącznie 50% kwoty podatku, nie więcej jednak niż 5000 zł. Ograniczenie to dotyczy również usługobiorców użytkujących tego typu samochody na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze. W przypadku takich usługobiorców kwotę podatku naliczonego podlegającą odliczeniu stanowi jedynie 50% kwoty podatku naliczonego od czynszu lub innych płatności wynikających z zawartej umowy. Zgodnie z art. 86 ust. 7 ustawy o VAT, suma podatku podlegająca odliczeniu, dotycząca jednego samochodu, nie może przekroczyć 5000 zł. Jednak w przypadku umów leasingu, które zostały zawarte przed dniem wejścia w życie ustawy, jeśli umowy takie zostały zarejestrowane we właściwym urzędzie skarbowym do 14 maja 2004 r., ograniczenie w odliczeniu podatku może nie mieć zastosowania. Jeżeli zatem umowy leasingu, której przedmiotem są samochody „z kratką”, zostały zarejestrowane w urzędzie skarbowym, korzystający ma wciąż prawo do odliczenia całości podatku naliczonego od czynszu lub innych płatności wynikających z takich umów. Ponieważ art. 154 ustawy o VAT dotyczy wyłącznie leasingu i podatku naliczonego wynikającego z czynszu leasingowego, podatek naliczony z tytułu poleasingowego zakupu samochodu „z kratką” będzie podlegał odliczeniu z uwzględnieniem limitu określonego w art. 86 ust. 3 ustawy o VAT. Warto w tym miejscu wspomnieć, że w przypadku gdyby nabywany od finansującego samochód był samochodem używanym w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy o VAT, tj. gdyby finansujący faktycznie go używał (przed albo po leasingu) przez pół roku (łącznie), wówczas poleasingowa sprzedaż takiego samochodu korzystałaby ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie § 8 ust. 1 pkt 5 niżej podanego rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Jarosław Andrusiuk
PODSTAWA PRAWNA:
• art. 86 ust. 3 i 7; art. 154; art. 43 ust. 1 pkt 2, ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535),
• § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970; ost. zm. Dz.U. nr 145, poz. 1541).