Przy kontrolowaniu faktur wystawionych przez ośrodek wczasowy zauważyłam, że kwota VAT na fakturze (zgodna z sumą wystawionych paragonów fiskalnych) różni się od kwoty VAT wyliczonej od wartości netto wykazanej w fakturze o kilka groszy. Czy taka rozbieżność jest dopuszczalna? Na paragonie fiskalnym VAT jest wyliczany od wartości brutto i po jego odjęciu powstaje wartość netto (np. wartość brutto wynosi 100 zł, stawka VAT 7%, czyli 7 zł, a wartość netto 93 zł). Czy jest to sytuacja prawidłowa?
Jeżeli różnice pomiędzy kwotą podatku należnego, wynikającą z sumowania wykazanych wartości tego podatku na paragonach, a kwotą stanowiącą iloczyn wartości towarów i stawki podatku są groszowe, to różnica ta może wynikać z zaokrąglenia kwot podatku przy wyliczaniu jej od wartości brutto sprzedaży towaru lub świadczenia usług. Różnica ta nie jest błędem. Chyba że różnice te są znaczne. Do rozliczenia podatku należy przyjąć kwotę wykazaną na otrzymanej fakturze za nabyte towary lub usługi.
Co do zasady, w podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, za który uznaje się kwotę należną z tytułu sprzedaży, pomniejszoną o kwotę należnego podatku. W zasadzie przepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nie wskazują sposobu wyliczenia podatku należnego od sprzedaży towarów i usług. Sposób ten wynika z przepisu § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, który określa zakres informacji, jakie powinna zawierać faktura VAT. Należą do nich m.in.: cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto), wartość towarów lub wykonanych usług bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto), stawka podatku, kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku, wartość sprzedaży towarów lub usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto) z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.
Oznacza to, że podstawą wyliczenia podatku powinna być cena jednostkowa netto towaru i kwota wartości netto sprzedanych towarów, od której następnie wyliczana jest wartość podatku należnego. Taka zasada najczęściej stosowana jest przez podatników VAT. Możliwe jest jednak również wyliczenie podatku należnego od wartości brutto. W myśl przepisu § 15 rozporządzenia, w przypadku gdy sprzedawca stosuje jako ceny sprzedaży umowne ceny brutto lub też obowiązany jest do stosowania cen urzędowych, kwotę podatku należnego wylicza się od wartości brutto towaru na podstawie następującego wzoru:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.gdzie:
KP – oznacza kwotę podatku (z podziałem na poszczególne stawki podatku),
WB – sumę wartości sprzedaży brutto z podziałem na poszczególne stawki podatku,
SP – stawkę podatku.
Sumę wartości sprzedaży netto wylicza się poprzez obliczenie różnicy między wartością brutto a kwotą podatku. Na fakturze wykazane kwoty zaokrągla się do pełnych groszy, stosując zasadę, że końcówki poniżej 0,5 grosza się pomija, a końcówki 0,5 grosza i wyższe zaokrągla do 1 grosza. Wyliczona w ten sposób kwota nie zawsze będzie równa kwocie podatku należnego wyliczonego od wartości towaru netto pomnożonej przez stawkę podatku. Mogą przy wyliczeniu wystąpić groszowe różnice podatku należnego.
Może się zdarzyć, że kwoty rachunkowo wyliczonego podatku będą różne od sumy wartości podatku należnego z poszczególnych pozycji paragonów. Różnica ta będzie wynikała z zaokrąglenia poszczególnych kwot podatku.
Przykład
Firma dokonała zakupu towarów opodatkowanych stawką 7%. Kwota podatku należnego była liczona od wartości brutto towaru.
Towar X: wartość brutto 100 zł, kwota podatku należnego (100 × 7) : 107 = = 6,542 – w zaokrągleniu 6,54. Wartość netto towaru – 93,46 zł.
Towar Y: wartość brutto 120 zł, kwota podatku należnego (120 × 7) : 107 = = 7,850 – w zaokrągleniu 7,85. Wartość netto towaru – 112,15 zł.
Towar Z: wartość brutto 150 zł, kwota podatku należnego (150 × 7) : 107 = = 9813 – w zaokrągleniu 9,81. Wartość netto towaru – 140,19 zł.
Łączna wartość netto towarów stanowi kwotę 345,8 zł. Iloczyn wartości netto i stawki podatku stanowi kwotę (345,8 × 7%) = 24,206 – w zaokrągleniu 24,21.
Suma natomiast poszczególnych kwot podatku należnego stanowi kwotę 24,2 zł.
Różnica między kwotą przemnożenia a sumowania stanowi 1 grosz w kwocie podatku należnego.
Niemniej jednak sposób liczenia podatku należnego od wartości brutto jest prawidłowy, a różnice między tymi kwotami mogą wynikać z zaokrąglenia tych kwot w fakturze.
Różnice kwot podatku należnego między sumą poszczególnych kwot podatku z paragonów fiskalnych a kwotą podatku należnego wyliczoną poprzez pomnożenie wartości netto przez stawkę podatku nie jest błędem w przedstawionej sytuacji. Należy zatem przyjąć wykazane kwoty podatku należnego w otrzymanej fakturze za prawidłowe.
• art. 29 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
• § 12, § 15 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 971
Mariusz Darecki
specjalista w zakresie VAT