Posiadamy kredyt inwestycyjny w euro. Raty kredytu i odsetki spłacamy środkami z konta walutowego. Czy oprócz różnic kursowych od zobowiązania kredytowego na koncie walutowym powstają różnice kursowe przy spłacie raty kredytu i przy zapłaconych odsetkach? Kiedy można stosować kurs negocjowany?
RADA
Prowadząc rachunek walutowy jednostka powinna rozliczać różnice kursowe nie tylko w stosunku do regulowanych zobowiązań czy też wpływających należności, ale również ustalać różnice, jakie powstają między kursem wpływu i rozchodu waluty obcej.
UZASADNIENIE
Rachunek walutowy jest wygodną formą rozliczeń z kontrahentami zagranicznymi, jednak z księgowego punktu widzenia przysparza dodatkowych problemów związanych z rozliczaniem różnic kursowych. Według innego kursu przeliczamy bowiem wpływ środków na konto, a według innego ich rozchód.
Wpływ zagranicznych środków pieniężnych jest wyceniany:
• w przypadku zakupu waluty obcej – według kursu sprzedaży walut, jaki obowiązuje w danym dniu w banku, z usług którego jednostka korzysta,
• w przypadku uregulowania należności od odbiorców – według kursu kupna walut stosowanego przez bank, z usług którego korzystamy.
Natomiast rozchód walut obcych wyceniamy:
• w przypadku odsprzedaży waluty – według kursu kupna walut stosowanego przez bank, z którego usług jednostka korzysta,
• w przypadku regulowania zobowiązań spółki pieniędzmi zgromadzonymi na rachunku walutowym – według kursu sprzedaży walut stosowanego przez bank, z którego usług jednostka korzysta.
Rozchód z rachunku walutowego zagranicznych środków pieniężnych może być wyceniany metodą:
1) cen przeciętnych, czyli ustalonych w wysokości średniego kursu dla danej waluty,
2) FIFO – pierwsze przyszło – pierwsze wyszło, czyli rozchód waluty wyceniamy kolejno według kursu tej waluty, która najwcześniej została nabyta bądź otrzymana,
3) LIFO – ostatnie przyszło – pierwsze wyszło, rozchód waluty wyceniany jest kolejno po kursie tej waluty, która została nabyta (otrzymana) najpóźniej,
4) w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych kursów walut.
W praktyce najbardziej popularna jest metoda FIFO.
W sytuacji gdy firma zaciągnęła kredyt dewizowy, który następnie stopniowo spłaca, w dniu zapłaty odpowiednich rat powstaną zrealizowane różnice kursowe.
UWAGA!
W przypadku kredytu inwestycyjnego dotyczącego zakupu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych różnice kursowe powstałe do dnia oddania ich do używania korygują cenę nabycia i koszt wytworzenia.
Jeśli więc są to dodatnie różnice kursowe – zmniejszają one cenę nabycia lub koszt wytworzenia inwestycji, jeśli ujemne – zwiększają. W ten sam sposób traktujemy prowizje i odsetki bankowe, które są związane bezpośrednio z kredytem inwestycyjnym.
Wartość otrzymanego kredytu dewizowego przeliczamy po kursie sprzedaży banku, w którym otrzymano kredyt.
Spłatę poszczególnych rat wyceniamy również po kursie sprzedaży, ale banku, z którego usług korzystamy. W dniu zapłaty dokonujemy rozliczenia zrealizowanych różnic kursowych w stosunku do uregulowanego zobowiązania, jak również do rozchodu środków z rachunku walutowego.
Przykład
1 lipca 2006 r. jednostka otrzymała kredyt inwestycyjny na zakup środka trwałego (maszyny produkcyjnej) w wysokości 150 000 euro. Kurs sprzedaży banku, w którym otrzymano kredyt wynosi 4,20 PLN/EUR.
Ewidencja księgowa
1. Wycena kredytu w złotych:
150 000 euro × 4,20 PLN/EUR = 630 000 zł
Wn „Rachunek bankowy” 630 000
Ma „Kredyt bankowy” 630 000
2. Spłata pierwszej raty kredytu:
– rata kapitałowa 4000 euro,
– odsetki 1100 euro.
Kurs sprzedaży banku 4,25 PLN/EUR.
a) wycena raty kapitałowej:
4000 euro × 4,25 PLN/EUR = 17 000 zł
Wn „Kredyt bankowy” 17 000
Ma „Rachunek bankowy” 17 000
b) wycena raty kapitałowej według kursu historycznego i wyliczenie różnic kursowych:
4000 euro × 4,20 PLN/EUR = 16 800 zł
W dniu zapłaty powstaną zrealizowane ujemne różnice kursowe w wysokości 200 zł.
Ponieważ maszyna nie została jeszcze oddana do używania, różnice kursowe oraz wartość odsetek od kredytu wpływają na jej cenę nabycia, w tym przypadku – zwiększają ją.
Wn „Środki trwałe w budowie” 200
Ma „Kredyt bankowy” 200
c) wycena odsetek od kredytu:
1100 euro × 4,25 PLN/EUR = 4675 zł
Wn „Środki trwałe w budowie” 4 675
Ma „Rachunek bankowy” 4 675
3. Spłata drugiej raty kredytu, kurs sprzedaży banku 4,22 PLN/EUR
– rata kapitałowa 4050 euro,
– odsetki 1050 euro.
a) wycena raty kapitałowej:
4050 euro × 4,22 PLN/EUR = 17 091 zł
Wn „Kredyt bankowy” 17 091
Ma „Rachunek bankowy” 17 091
b) wycena raty kapitałowej według kursu historycznego:
4050 euro × 4,20 PLN/EUR = 17 010 zł
Powstały ujemne różnice kursowe w wysokości 81 zł.
Ponieważ maszynę oddano już do używania, zarówno odsetki, jak i różnice kursowe odnosimy bezpośrednio na konta kosztowe dotyczące różnic kursowych i odsetek.
Wn „Koszty finansowe”
– w analityce „Ujemne różnice kursowe” 81
Ma „Kredyt bankowy” 81
c) wycena odsetek od kredytu:
1050 euro × 4,22 PLN/EUR = 4431 zł
Wn „Koszty finansowe”
– w analityce „Odsetki od kredytu” 4 431
Ma „Rachunek bankowy” 4 431
4. Ustalenie różnic kursowych dotyczących rachunku walutowego według metody FIFO
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Według metody, jaką przyjęła jednostka do rozliczania rozchodu środków walutowych, należy najpierw rozliczyć walutę otrzymaną jak najwcześniej, ustalając w ten sposób różnice kursowe.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przy zakupie walut obcych w banku możemy się spotkać z dwoma rodzajami kursów:
• kursem sprzedaży banku, z którego usług korzystamy; kurs ten jest brany z aktualnie obowiązującej tabeli,
• kursem negocjowanym, ustalanym dla konkretnej płatności.
Możliwość negocjowania kursów zazwyczaj zależy od spełnienia kilku warunków:
• jednorazowa transakcja musi opiewać przynajmniej na minimalną kwotę określoną przez bank,
• wartość obrotów walutowych dokonywanych za pośrednictwem banku w określonym przedziale czasu musi się mieścić w kryteriach ustalonych przez bank.
Jeżeli jednostka dokonuje obrotów z zagranicą na dużą skalę, warto negocjować kurs zakupu waluty. Będzie on z pewnością korzystniejszy niż kurs z tabeli.
Do wyceny dokonanych operacji stosujemy wtedy kurs wynegocjowany.
• art. 12 ust. 2, ust. 2a, ust. 3, art. 15 ust. 1 i 1a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 107, poz. 723
• art. 30 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
Wioletta Chaczykowska
księgowa z licencją MF