Nasza spółka zamierza udzielić pożyczki podmiotowi zagranicznemu (UE), który jest jednocześnie podmiotem powiązanym (spółka matka). Czy taka transakcja jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Jeśli tak, to w jakiej wysokości? Czy może być potraktowana jako jednorazowa usługa pośrednictwa finansowego?
RADA
Opodatkowanie pcc tej pożyczki zależy od miejsca jej wykonania. Stawka podatku dla pożyczek wynosi 2%. Pożyczka ta może być potraktowana jako usługa pośrednictwa finansowego. W związku z tym, że jest świadczona na rzecz kontrahenta wspólnotowego, nie podlega VAT w Polsce i z tego tytułu nie będzie zwolniona z pcc. Fakt, że pożyczka jest udzielana pomiędzy podmiotami powiązanymi, z punktu widzenia pcc nie ma znaczenia. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Pożyczki podlegają pcc na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o pcc.
W tym przypadku należy jednak rozpatrzyć jedno wyłączenie z opodatkowania oraz sprawdzić, czy są spełnione kryteria opodatkowania tej pożyczki w Polsce.
Jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania danej czynności jest opodatkowana VAT lub jest z niego zwolniona, to czynności takie nie podlegają pcc (z pewnymi wyjątkami, które nie mają tu zastosowania). Wyłączenie to nie może jednak nastąpić w tym przypadku. Usługi pośrednictwa finansowego świadczone na rzecz wspólnotowego kontrahenta nie podlegają bowiem w Polsce VAT.
Jednocześnie czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi pcc (z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają tu znaczenia), jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się:
• na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wszystkie warunki muszą być spełnione łącznie. W związku z tym czynności nie podlegają pcc, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe dokonane za granicą.
Powstaje pytanie, jak należy rozumieć dokonanie umowy pożyczki? Wśród interpretacji organów skarbowych nie ma jednolitego stanowiska. Pożyczka taka podlegałaby zwolnieniu jedynie w przypadku, w którym zawarto by umowę pożyczki za granicą oraz pieniądze lub rzeczy stanowiące przedmiot pożyczki zostały przekazane za granicą.
Przytaczamy kilka interpretacji:
• W informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z 22 kwietnia 2004 r., sygn. PD 423-37/04, wydanej przez Lubelski Urząd Skarbowy, stwierdzono, iż:
(…) Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych konieczne jest wyjaśnienie, gdzie w chwili zawarcia umowy pożyczki znajdowały się pieniądze (lub inne rzeczy) będące przedmiotem czynności. Jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki pieniądze lub inne rzeczy znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to czynność ta podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, bez względu na to, gdzie została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedziby) strony umowy.
• W postanowieniu z 29 marca 2006 r., sygn. 1433/NL/LM/R – 7/06/JK, Urząd Skarbowy Warszawa Mokotów podkreślił, iż:
umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ przedmiotem umowy będą rzeczy znajdujące się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zostanie ona zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ przedmiotem umowy będą rzeczy znajdujące się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zostanie ona zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
• Zupełnie odmienne stanowisko zajął Opolski Urząd Skarbowy w postanowieniu z 13 stycznia 2006 r., sygn. PD/463-4/MG/05/06, w którym stwierdził, że:
W ocenie tut. organu decydującym w sprawie umowy pożyczki nie jest miejsce położenia przedmiotu pożyczki/pieniędzy, lecz kryterium miejsca wykonania umowy. Skoro więc prawo wynikające z umowy pożyczki wykonano za granicą i to prawo powiększało majątek podmiotu mającego siedzibę za granicą, to obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej w ogóle nie istniał.
Zakładamy, że zawrą Państwo umowę pożyczki, przekażą pieniądze z polskiego konta, a następnie pożyczkobiorca będzie z nich korzystał w Niemczech. W związku z tym to miejsce zawarcia umowy oraz przekazania przedmiotu pożyczki zdecyduje o tym, czy pożyczka będzie podlegała pcc, czy nie. Jeśli umowa pożyczki zostanie zawarta w Polsce oraz pieniądze zostaną przekazane w Polsce, to pożyczka ta będzie podlegała pcc. Stawka podatku dla pożyczek wynosi 2%.
Zaznaczmy, że organy podatkowe zajmują również inne, korzystniejsze stanowisko (np. ostatnia z przytoczonych interpretacji). Dlatego powinni Państwo wystąpić do organu skarbowego z wnioskiem o dokonanie interpretacji przepisów w tej kwestii. Warto powołać się w nim na przytoczoną interpretację Opolskiego Urzędu Skarbowego.
PRZYKŁAD
Polska spółka Y (pożyczkodawca) zawarła umowę pożyczki z firmą niemiecką (pożyczkobiorca). Umowa została zawarta w Niemczech. Przedmioty stanowiące przedmiot tej pożyczki spółka Y przekazała również na terenie Niemiec. Taka czynność zdecydowanie nie będzie podlegała pcc, ponieważ nabywca ma zagraniczną siedzibę, umowa została zawarta za granicą, tam także przekazano pożyczkę i tam jest wykorzystywana.
• art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b), art. 1 ust. 4, art. 2 ust. 4 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych – j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1418
Marta Balcer
ekspert w zakresie podatków w dużej spółce akcyjnej