Jesteśmy spółką z o.o. Przekazaliśmy darowiznę w formie świadczenia pieniężnego na rzecz szpitala. Czy taka darowizna może zostać uznana za koszt uzyskania przychodu naszej spółki?
RADA
Nie. Dokonana darowizna nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów spółki. Została z nich wyłączona na mocy art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jeśli zostaną spełnione warunki określone w tej ustawie, to będzie możliwe jej odliczenie od podstawy opodatkowania w zeznaniu rocznym.
UZASADNIENIE
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Nieodpłatność darowizny oznacza, że darczyńca nie otrzymuje żadnych rekompensat ani wzajemnych świadczeń.
Z pytania wynika, że spółka przekazała na rzecz szpitala określoną sumę pieniężną. Ponieważ nie uzyskała w zamian żadnego świadczenia wzajemnego, należy uznać, że przysporzenie to ma charakter jednostronny. Tym samym spełnia kryteria uznania go za darowiznę w znaczeniu art. 888 Kodeksu cywilnego.
Darowizny zostały jednak wyłączone z kosztów uzyskania przychodu. Stanowi o tym wprost art. 16 ust. 1 pkt 14 updop. Określone w tym przepisie wyjątki od tej reguły nie mają zastosowania w omawianym przypadku. Dlatego przekazanej na rzecz szpitala kwoty spółka nie będzie mogła uwzględnić w bieżącym rozliczeniu poprzez zaliczenie jej do kosztów podatkowych.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Darowizna nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Została bowiem wprost z nich wyłączona decyzją ustawodawcy.
Nie oznacza to jednak, że uwzględnienie przekazanej kwoty w rozliczeniach podatkowych spółki nie będzie w ogóle możliwe. Jeśli obdarowany szpital jest placówką niepubliczną spełniającą kryteria uznania jej za organizację pozarządową, wymienioną w art. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, to spółka będzie mogła obniżyć o wartość przekazanego świadczenia podstawę opodatkowania w zeznaniu rocznym. Darowizna ta w takiej sytuacji będzie bowiem spełniać warunki określone w art. 18 ust. 1 pkt 1 updop. Odliczenie z tego tytułu nie będzie mogło jednak przekroczyć ustawowego limitu wynoszącego 10% uzyskanego dochodu.
Jeżeli natomiast szpital jest placówką publiczną (samodzielnym publicznym ZOZ), to odliczenie darowizny w zeznaniu rocznym nie będzie możliwe. Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej są zaliczane do sektora finansów publicznych na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy o finansach publicznych. Darowizny na rzecz jednostek tego sektora nie podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania.
Rozpatrując kwestię możliwości odliczenia przekazanej darowizny w zeznaniu rocznym, należy zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2007 r. na podstawie znowelizowanych przepisów odliczeniu podlegają darowizny przekazane nie tylko organizacjom, o których mowa w polskiej ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Od tej daty odliczeniu podlegają również darowizny przekazane równoważnym organizacjom, określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Odliczenie będzie oczywiście możliwe po spełnieniu warunków określonych w ustawie.
Dotychczasowe brzmienie przepisów wykluczało odliczenie darowizny przekazanej na rzecz jednostek niepodlegających polskiemu ustawodawstwu. Świadczy o tym treść interpretacji o zakresie stosowania prawa podatkowego z 29 kwietnia 2005 r., nr 1435/DP1/423-30/ /05/MGA. Jego autor, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, stwierdził w nim wprost, że:
Stosownie do treści art. 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2003 r. Nr 96, poz. 837) działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie. Organizacjami pozarządowymi są niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, i niedziałające w celu osiągnięcia zysku - osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej, utworzone na podstawie przepisów ustawy, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem art. 4 tej ustawy.
Podmiot prowadzący działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, na rzecz którego przekazywana jest darowizna podlegająca odliczeniu od dochodu, nie musi posiadać statusu organizacji pożytku publicznego. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie ma zastosowanie do jednostek podlegających ustawodawstwu polskiemu. Wobec powyższego darowizna przekazana na rzecz szpitali psychiatrycznych na Ukrainie nie jest dla podatnika kosztem uzyskania przychodów, nie obniża też podstawy opodatkowania.
Podstawa prawna:
• art. 16 ust. 1 pkt 14, art. 18 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589
Anna Welsyng
doradca podatkowy