Czy składki członkowskie pobierane na działalność organizacji Cech Rzemiosł podlegają VAT i należy uwzględniać je w deklaracji podatkowej VAT-7? A czy ich przyjęcie od członka organizacji należy dokumentować fakturą VAT?
Składki członkowskie wpłacane przez rzemieślników stanowią wkład na fundusz organizacji i są źródłem finansowania działalności statutowej Cechu. Nie występuje w tym przypadku bezpośredni związek z konkretnymi dostawami lub świadczeniami. W związku z tym składki członkowskie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem nie są również obrotem w rozumieniu art. 29 ustawy o podatku VAT.
Na podstawie art. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terenie kraju (Polski).
Natomiast podstawę opodatkowania podatkiem VAT stanowi obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Czyli kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Przy czym obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług.
Z unormowania tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają tylko te dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są związane z przedmiotem opodatkowania VAT, czyli z dostawą towarów lub świadczeniem usług. Dotacje i inne dopłaty stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi – jeżeli stanowią obok ceny uzupełniający jej element – podlegają opodatkowaniu taką stawką podatku, jaką jest opodatkowana konkretna dostawa towarów lub konkretne świadczenie usług.
Jeżeli związek taki nie występuje, to dofinansowanie ogólne na pokrycie kosztów działalności organizacji nie podlega opodatkowaniu.
Należy stwierdzić, iż w związku z tym, że składki członkowskie nie stanowią obrotu i nie mają zastosowania do nich przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ich pobieranie od członków organizacji nie powinno być dokumentowane fakturami oraz nie powinny być uwzględniane w deklaracji podatkowej VAT-7.
Natomiast pewien problem wystąpi w sytuacji, gdy przedmiotem działalności organizacji będzie wyłącznie świadczenie usług na rzecz członków tej organizacji – wówczas składki członkowskie mogą być potraktowane jako „zapłata” za te usługi i jako takie będą podlegały przepisowi art. 13A ust. 1 lit. l) VI Dyrektywy z 7 maja 1997 r. Zgodnie z nim składki członkowskie należałoby zrównać ze świadczeniem usług. Ten rodzaj świadczenia usług jest wprawdzie zwolniony z VAT, ale zaistnieje konieczność wystawienia faktury VAT.
Magdalena Jabłecka
Podstawa prawna
• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535)