Czy umorzenie pożyczki otrzymanej na modernizację sieci ciepłowniczej przez NFOŚiGW jest opodatkowane VAT?
Umorzenie pożyczki wykorzystanej na modernizację instalacji sieci ciepłowniczej nie jest dotacją, subwencją lub inną dopłatą o podobnym charakterze związaną z dostawą lub świadczeniem usług uznaną w świetle przepisów o VAT za obrót podlegający opodatkowaniu. Nie występuje tu powiązanie otrzymanych środków bezpośrednio z obrotem firmy, czyli w konsekwencji – z obniżeniem ceny dostarczanych towarów lub świadczonych usług. Środki te nie będą zatem podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
UZASADNIENIE
Podstawą opodatkowania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług jest obrót (art. 29 ust. 1 ustawy o VAT). Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Z kolei za sprzedaż na potrzeby VAT uważa się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (oraz niektóre czynności wykonywane nieodpłatnie zrównane przez ustawę z odpłatną dostawą lub świadczeniem), eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Udzielona pożyczka nie spełnia w świetle tego cech wskazujących na zaliczenie jej do obrotu podlegającego opodatkowaniu VAT. Przepisy obowiązującej ustawy nakazują uznać za obrót również otrzymane dotacje i subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, jeżeli są one związane z dostawą lub świadczeniem usług, czyli obrotem. Oznacza to, że otrzymane środki finansowe będą podlegały opodatkowaniu wówczas, gdy będą związane z wykonywaną działalnością gospodarczą danego podmiotu, czyli będą miały wpływ na obniżenie cen stosowanych przy dostawie towarów lub świadczeniu usług. Z kolei przepis art. 90 ust. 7 ustawy nakazuje do obrotu uzyskanego z czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, wliczyć również kwoty otrzymanych dotacji i subwencji innych niż określone w art. 29 ust. 1, czyli takich, które nie są związane z obrotem i nie podlegają opodatkowaniu.
To, kiedy dotacja czy subwencja będzie podstawą opodatkowania w VAT, będzie zależało nie od tego, z jakiego źródła została ona przekazana, tylko czy będzie ona miała wpływ na obniżenie ceny wykonywanych przez firmę czynności w związku z prowadzoną działalnością. Opodatkowaniu VAT będą podlegały wyłącznie takie dotacje i subwencje lub inne dopłaty o podobnym charakterze, które będą miały bezpośredni wpływ na obniżenie ceny towarów lub usługi dla ich nabywców i tylko one będą podlegały obowiązkowi zaliczenia ich do obrotu podlegającego VAT, co w przedstawionej sytuacji nie ma miejsca. Wówczas będą one opodatkowane według stawki właściwej dla danego towaru lub usługi.
Taka sytuacja miałaby miejsce, gdyby dokonana dotacja lub dopłata była przeznaczona np. na dofinansowanie obniżonej ceny biletów wstępu na imprezę kulturalną.
Przedstawiona w pytaniu sytuacja, polegająca na umorzeniu pożyczki wykorzystanej na modernizację sieci ciepłowniczej, nie spełnia cech dopłaty mającej wpływ na obniżenie ceny świadczonych usług dla ich nabywców. Nie będzie zatem stanowiła obrotu firmy podlegającej opodatkowaniu VAT. Przedmiotowa umorzona pożyczka nie jest związana z obrotem, czyli ze sprzedażą, tylko z kosztami firmy, a więc nabyciem. Oznacza to, że w takiej sytuacji nie może stanowić obrotu.
• art. 19 ust. 21, art. 29 ust. 1 i art. 90 ust. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
Mariusz Darecki
specjalista w zakresie VAT