Czy należy stosować konto „Rozliczenie międzyokresowe kosztów” i na nim zbierać koszty do momentu wystawienia faktury? Czy prowadzenie ewidencji kosztów w zespole kont 4 i ustalenie kosztu własnego na zespole kont 7 (z comiesięczną korektą remanentów) będzie prawidłowe z punktu wiedzenia ustawy o rachunkowości i podatku dochodowego?
rada
Ewidencjonowanie wydatków związanych z wykonywaniem usług remontowo-budowlanych, do czasu rozliczenia robót, na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” jest nieprawidłowe. Dla firmy usługowej o profilu remontowo-budowlanym najlepszym rozwiązaniem będzie ewidencjonowanie kosztów w układzie kalkulacyjnym lub równolegle w układzie porównawczym i kalkulacyjnym. Wyroby i usługi w toku produkcji z zasady zalicza się do rzeczowych aktywów obrotowych. Rozwiązanie polegające na ewidencjonowaniu kosztów w zespole 4 i ustalaniu kosztu własnego bezpośrednio w zespole 7 (z comiesięczną inwentaryzacją) jest dopuszczalne, niemniej jednak w praktyce może okazać się dość uciążliwe.
uzasadnienie
Zgodnie z art. 34b ust. 1 ustawy o rachunkowości koszty wytworzenia, które można bezpośrednio przyporządkować przychodom osiągniętym przez jednostkę, wpływają na wynik finansowy jednostki za ten okres sprawozdawczy, w którym przychody te wystąpiły. Wydatki poniesione na wykonanie usług do czasu rozliczenia robót wykazuje się w sprawozdaniu finansowym jako produkcję w toku.
UWAGA!
Jednostki mogą nie wyceniać produkcji w toku, jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki, przewidywany czas wykonania jest krótszy niż 3 miesiące, produkcja nie jest przeznaczona na sprzedaż lub na budowę środków trwałych.
Często spotykanym rozwiązaniem jest ewidencja kosztów w układzie zarówno rodzajowym, jak i kalkulacyjnym. Na schemacie poniżej przedstawiono sposób ewidencji księgowania kosztu własnego oraz produkcji niezakończonej w przypadku robót budowlano-montażowych o cyklu produkcyjnym krótszym niż 6 miesięcy i przy założeniu, że rachunek zysków i strat prezentowany jest w układzie kalkulacyjnym.
Przykład
Ewidencja księgowa
1. Zarachowanie kosztów rodzajowych w ciągu roku obrotowego - 300 000 zł:
Wn „Koszty rodzajowe” 300 000
Ma Różne konta zespołu 1, 2, 3 300 000
2. Przeniesienie kosztów z układu rodzajowego na układ kalkulacyjny:
a) koszty działalności remontowo-budowlanej - 180 000 zł:
Wn „Koszty działalności remontowo-budowlanej” 180 000
Ma „Rozliczenie kosztów” 180 000
b) koszty zarządu - 70 000 zł:
Wn „Koszty zarządu” 70 000
Ma „Rozliczenie kosztów” 70 000
c) koszty sprzedaży - 50 000 zł:
Wn „Koszty sprzedaży” 50 000
Ma „Rozliczenie kosztów” 50 000
3. Zaliczenie usług zakończonych w ciężar kosztu własnego sprzedaży - 150 000 zł:
Wn „Koszt wytworzenia usług sprzedanych” 150 000
Ma „Koszty działalności remontowo-budowlanej” 150 000
Ustalenie wyniku finansowego na koniec roku obrotowego
4. Przeksięgowanie sald kont kosztów rodzajowych na rozliczenie kosztów:
Wn „Rozliczenie kosztów” 300 000
Ma „Koszty rodzajowe” 300 000
5. Przeksięgowanie salda konta „Koszt wytworzenia usług sprzedanych” na wynik finansowy:
Wn „Wynik finansowy” 150 000
Ma „Koszt wytworzenia usług sprzedanych” 150 000
6. Przeksięgowanie kosztów zarządu na wynik finansowy:
Wn „Wynik finansowy” 70 000
Ma „Koszty zarządu” 70 000
7. Przeksięgowanie kosztów sprzedaży na wynik finansowy:
Wn „Wynik finansowy” 50 000
Ma „Koszty sprzedaży” 50 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Saldo konta „Koszty działalności remontowo-budowlanej” wyraża wartość produkcji w toku.
Decydując się na prowadzenie ewidencji jedynie w układzie kalkulacyjnym, należy pamiętać o podziale kosztów ze szczegółowością charakterystyczną dla układu rodzajowego niezbędną do sporządzenia informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego oraz sprawozdań statystycznych.
Roboty w toku nie stanowią kosztów podatkowych. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą,. tj. są potrącalne są także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego, oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego. Jeśli zarachowanie kosztów nie było możliwe, to są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.
Zasada potrącalności kosztów wyrażona w art. 15 ust. 4 ma zastosowanie nie tylko do końca roku podatkowego, ale też do poszczególnych jego miesięcy, ponieważ zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy podatnicy są obowiązani do comiesięcznego składania deklaracji podatkowych i wpłacania zaliczek. Zwolnieni od tego obowiązku są tylko podatnicy wpłacający zaliczki na podatek w uproszczonej formie.
Jeżeli spółka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym, bez dodatkowej ewidencji zapewniającej uzyskanie danych do podatku dochodowego, to konieczna jest comiesięczna inwentaryzacja robót w toku.
Podstawa prawna:
- art. 15 ust. 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589
- art. 3 ust. 1 pkt 19, art. 34 ust. 1 pkt 2, art. 34b ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
Anna Dyczkowska
księgowa z licencją MF