Jesteśmy firmą transportową. W styczniu wykonywaliśmy usługę transportową ze Szwajcarii do Polski na zlecenie kontrahenta unijnego – niemieckiej firmy transportowo-spedycyjnej. Jak należy wystawić fakturę? Czy odcinek polski opodatkować stawką 22%, a pozostałą część transportu wykazać jako niepodlegającą opodatkowaniu?
Kontrahent z Niemiec odmawia zapłaty VAT, twierdząc, że obciążamy go tym podatkiem bezpodstawnie.
RADA
Wystawiając fakturę, należy wyodrębnić odcinek krajowy trasy i odcinki poza Polską. Odcinek polski może być opodatkowany stawką 0%, jeżeli podatnik będzie posiadał odpowiednie dokumenty potwierdzające wykonanie usługi i przekroczenie granicy z krajem trzecim oraz wliczenie wartości usługi do podstawy opodatkowania w imporcie towarów. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Zastosowanie właściwej stawki VAT w przypadku świadczenia usług transportowych jest uzależnione od tego, gdzie jest miejsce świadczenia tych usług. Ogólna zasada dotycząca ustalania miejsca świadczenia usług transportowych uznaje, że miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Ustawa o VAT przewiduje również szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia, ale dla usług transportu wewnątrzwspólnotowego. Ponieważ transport odbywa się na trasie Szwajcaria - Polska, to jest to transport międzynarodowy. Transport międzynarodowy jest definiowany jako przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:
- z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty,
- z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
- z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),
- z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.
Dlatego będziemy stosować zasadę stanowiącą, że miejsce świadczenia ustala się z uwzględnieniem pokonanych kilometrów. Trasę transportu dzielimy więc na odcinki krajowe i rozliczamy VAT z tego tytułu w każdym kraju, przez który odbywał się transport, proporcjonalnie do ilości przejechanych w tym kraju kilometrów.
Nie zawsze oznacza to obowiązek rejestracji jako podatnik VAT w tym kraju, ponieważ w części z nich obowiązują uproszczone zasady rozliczania VAT od okazjonalnych przewozów.
W przypadku transportu międzynarodowego możemy stosować stawkę 0%, ale wyłącznie do odcinka krajowego, pozostała trasa nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce. Aby móc zastosować stawkę 0%, w naszym przypadku, tj. gdy usługa transportu jest związana z importem towarów, należy prowadzić dokumentację, z której jednoznacznie wynika, że czynności te zostały wykonane z zachowaniem warunków określonych w tym przepisie. Wykonanie tych usług potwierdzają następujące dokumenty:
- list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowane wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura,
- dokument potwierdzony przez urząd celny, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów.
Warunkiem zastosowania stawki 0% jest wliczenie wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów u importera.
Przykład
Firma transportowa dokonuje transportu ze Szwajcarii do Polski za cenę 2000 zł. Cała trasa ma 1500 km. Odcinek w Szwajcarii ma 300 km, odcinek w Niemczech 800 km, odcinek w Polsce 400 km. Rozliczenie będzie wyglądać następująco:
- odcinek szwajcarski - niepodlegający opodatkowaniu - 400 zł (300/1500 x 2000)
- odcinek niemiecki - niepodlegający opodatkowaniu - 1067 zł (800/1500 x 2000)
- odcinek polski - stawka 0% - 533 zł (400/1500 x 2000).
Gdy będą Państwo mieli odpowiednie dokumenty, do odcinka krajowego można zastosować stawkę 0%. Również na wystawionej fakturze należy dokonać rozpisania, na poszczególne kraje, usługi transportowej. Dlatego zastosowanie do całej usługi stawki 22% było nieprawidłowe.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części należności, nie później jednak niż 30 dnia od dnia wykonania usługi. Fakturę można wystawić najpóźniej w dniu powstania obowiązku podatkowego, jednak nie wcześniej niż 30 dni przed dniem powstaniem obowiązku podatkowego.
Podstwa prawna:
- art. 27 ust. 2 pkt 2, art. 83 ust. 1 pkt 23, ust. 3-6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
Agnieszka Jasiorowska
ekspert w zakresie VAT