Czy w świetle ustawy o VAT premia pieniężna, niezwiązana z konkretną dostawą, udzielona kontrahentowi zagranicznemu podlega opodatkowaniu tym podatkiem? Czy ma znaczenie, że kontrahent jest z państwa należącego do UE czy też spoza UE? Jak należy udokumentować fakt udzielenia premii pieniężnej dla tego podmiotu?
RADA
Organy podatkowe uznają, że premia pieniężna jest wynagrodzeniem z tytułu świadczenia usług przez kontrahenta. To on jest obowiązany rozliczyć VAT z tego tytułu, gdy przepisy obowiązujące w jego kraju nakładają na niego taki obowiązek. Nie ma znaczenia, z jakiego kraju pochodzi kontrahent. Przekazanie premii należy udokumentować notą. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Zasady rozliczania w VAT premii pieniężnych budziły i nadal budzą wątpliwości. Można się spotkać z trzema sposobami kwalifikowania takich czynności, a mianowicie do:
1) niewywołujących żadnych skutków w VAT (najrzadziej spotykane stanowisko),
2) szczególnego rodzaju rabatu, oraz
3) wynagrodzenia z tytułu usługi świadczonej przez podmiot otrzymujący taką premię, gdy nie jest związana z konkretną dostawą (taki sposób kwalifikacji premii pieniężnych dominuje w wyjaśnieniach organów podatkowych).
W konsekwencji skutki w VAT premii pieniężnych udzielanych zagranicznym kontrahentom zależą od przyjęcia jednego z powyższych stanowisk. Przyjęcie pierwszego oraz trzeciego stanowiska prowadzi do wniosku, że premie takie nie wywołują żadnych skutków u sprzedawcy (podatnika przyznającego premię). W pierwszym wypadku dzieje się tak dlatego, że stanowisko to zakłada, iż premie pieniężne w ogóle nie wywołują skutków w VAT. W przypadku przyjęcia trzeciego stanowiska wniosek taki wynika stąd, iż usługę świadczy w takim przypadku podmiot otrzymujący premię, nie zaś podmiot przyznający premię pieniężną. Usługa taka w przypadku kontrahentów zagranicznych nie podlega opodatkowaniu w Polsce, lecz, przynajmniej z punktu widzenia polskich przepisów, w państwie kontrahenta. W obu przypadkach udzielenie premii pieniężnej należy udokumentować notą księgową.
Powyższy wniosek (w przypadku przyjęcia trzeciego z zaprezentowanych stanowisk) podzielają organy podatkowe w wydawanych przez siebie postanowieniach. Przykładem może być postanowienie Naczelnika Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 2 września 2005 r. (nr ŁUS-III-2-443/146/05/MJS), w którym czytamy, że: „wypłata przez Podatnika (kontrahentom z państw UE i trzecich) premii pieniężnych nie powoduje po jego stronie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Co do zasady Podatnik powinien od świadczącego usługę otrzymać fakturę (co jednak zależy od przepisów obowiązujących na terytorium państwa siedziby świadczącego usługę). W przypadku nieotrzymania faktury Podatnik może udokumentować wypłatę premii notą uznaniową”.
Inaczej rzecz się ma w przypadku przyjęcia drugiego z zaprezentowanych stanowisk. W takim przypadku przyznanie premii pieniężnych wiąże się z obowiązkiem wystawienia kontrahentowi (podmiotowi otrzymującemu premię pieniężną) wielu faktur korygujących do faktur dokumentujących sprzedaż dokonaną w okresach rozliczeniowych, których dotyczy premia pieniężna (i rozliczenia tych faktur na zasadach obowiązujących przy wystawianiu faktur korygujących dokumentujących udzielanie rabatów).
Na zakończenie pragnę dodać, iż omówione powyżej zasady dotyczą zarówno sytuacji, gdy kontrahent otrzymujący premię pieniężną pochodzi z państwa będącego członkiem Unii Europejskiej, jak również gdy pochodzi on z państwa niebędącego członkiem Unii.
Podstawa prawna:
- art. 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
- § 16 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 95, poz. 798
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy