Prowadzę działalność gospodarczą i chcę w formie darowizny przekazać mężowi całą firmę wraz ze środkami trwałymi (zorganizowaną część przedsiębiorstwa). Czy w związku z tym trzeba płacić podatek dochodowy? W jaki sposób ustalić wartość początkową otrzymanego majątku?
RADA
Po stronie darczyńcy nie powstanie obowiązek w podatku dochodowym. Natomiast obdarowany powinien zarejestrować działalność gospodarczą, a następnie ustalić wartość początkową otrzymanych składników majątku. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Skutki podatkowe po stronie darczyńcy
Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą składników majątku będących środkami trwałymi, ujętych w ewidencji środków trwałych.
Oznacza to, że tylko odpłatne zbycie składników majątku wykorzystywanych dla celów prowadzonej działalności gospodarczej powoduje powstanie przychodu do opodatkowania. Nie dotyczy to zatem darowizny, która ze swej istoty jest nieodpłatna.
Stanowisko to potwierdzają również organy podatkowe. W piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Praga z 26 czerwca 2006 r., nr US34/DD1/415/15/06/TA, czytamy, że:
Do powstania przychodu z działalności gospodarczej dochodzi wskutek zbycia o charakterze odpłatnym. Przekazanie samochodu w drodze darowizny dokonanej na rzecz syna nie powoduje zatem powstania przychodu z działalności gospodarczej, gdyż jest zbyciem nieodpłatnym.
Po stronie darczyńcy nie powstanie więc przychód dla celów podatku dochodowego.
Skutki podatkowe po stronie obdarowanego
Z pytania można wywnioskować, że przedmiotem darowizny jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, tj. wyodrębniony organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania (art. 5a pkt 4 updof).
W takiej sytuacji obdarowany powinien ustalić wartość początkową otrzymanych składników majątku. Należy pamiętać, że przy nabyciu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w formie darowizny łączną wartością początkową nabytych składników majątku jest suma ich wartości rynkowej z dnia nabycia.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Jeśli umowa darowizny określa wartość składników majątku w niższej wysokości niż wartość rynkowa, należy przyjąć wartość wynikającą z umowy.
Przy czym wspomniana suma wartości nie może być wyższa od różnicy między wartością przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części a wartością składników mienia, które dla celów podatku od spadków i darowizn nie są ani środkami trwałymi, ani też wartościami niematerialnymi i prawnymi (art. 22g ust. 15 updof). W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie z 14 października 2005 r., nr ZPB-415-177/05, czytamy, że:
Łączna wartość początkowa nabytych w drodze darowizny środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie może być wyższa od różnicy pomiędzy wartością zorganizowanej części przedsiębiorstwa (po potrąceniu obciążeń i długów, co wynika z art. 5a ust. 4 updof) a wartością mienia niebędącego środkami trwałymi oraz wartościami niematerialnymi i prawnymi, określoną dla celów podatku od spadków i darowizn. (...) Przy czym żaden przepis regulujący sposób ustalenia wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w drodze darowizny (...) nie wskazuje, aby do ich wyliczenia należało uwzględniać wartość obciążeń i długów. Jednak obowiązek pomniejszenia wartości zorganizowanej części przedsiębiorstwa o zobowiązania (...) wynika ze zdefiniowanej dla potrzeb podatku dochodowego w art. 5a pkt 4 updof zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Należy pamiętać, że przy ustalaniu wartości początkowej stosuje się również przepisy art. 19 updof, zgodnie z którymi wartość składników majątku wyrażoną w cenie określonej w umowie pomniejsza się też o koszty darowizny, np. poniesione opłaty (art. 22g ust. 16 updof).
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Przy ustalaniu wartości początkowej poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w drodze darowizny bierze się pod uwagę koszty tej darowizny.
Przykład
Podatnik otrzymał w formie darowizny składniki majątku stanowiące zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Wartość wynikająca z umowy darowizny wyniosła 450 000 zł, z czego:
- wartość środków trwałych (maszyny, urządzenia, środki transportu) - 300 000 zł,
- wartość licencji - 50 000 zł,
- zobowiązania - 100 000 zł.
Przy czym wartość rynkowa środków trwałych wyniosła 370 000 zł, co powoduje, że wartość zorganizowanej części przedsiębiorstwa wyniesie 520 000 zł (370 000 + 50 000 + 100 000). W takiej sytuacji przyjęto wartość wynikającą z umowy darowizny, tj. 450 000 zł. Załóżmy, że wartość opłat wyniosła 9000 zł. Ustalając wartość początkową otrzymanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wartość z umowy należy pomniejszyć o wartość zobowiązań oraz poniesionych opłat, w wyniku czego wyniesie ona 341 000 zł (450 000 - 100 000 - 9000).
Należy też pamiętać, że w sytuacji przedstawionej w pytaniu obdarowany powinien zarejestrować działalność gospodarczą, aby wprowadzić otrzymane składniki majątku na stan swojej firmy.
Podstawa prawna:
- art. 5a pkt 4, art. 22g ust. 1 pkt 3, ust. 15 i 16 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219
- art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629
Sławomir Liżewski
ekspert w zakresie podatków dochodowych