Zatrudniamy osobę, która zajmuje się prowadzeniem orkiestry. Na wykonaną pracę jest podpisana umowa o dzieło. Osoba ta opracowuje utwory już istniejące, bywa też, że tworzy własne. Czy z taką osobą może być podpisana umowa o dzieło, czy też w przypadku opracowywania obcych utworów powinniśmy podpisać z nią umowę zlecenia? Czy możemy stosować 50-proc. koszty uzyskania?
RADA
W przedstawionej sytuacji przedmiotem zawieranych umów powinno być przeniesienie prawa własności do majątkowych praw autorskich, pokrewnych albo rozporządzanie tymi prawami. Jeżeli strony, w tym wypadku Państwa firma i osoba prowadząca orkiestrę, zachowają ten warunek, to w przedstawionym stanie faktycznym istnieje możliwość zastosowania podwyższonych, 50-proc. kosztów uzyskania przychodów.
UZASADNIENIE
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziano możliwość określania w konkretnych przypadkach podwyższonych, 50-proc. kosztów uzyskania przychodów. Przysługują one m.in. twórcom z tytułu korzystania z praw autorskich oraz rozporządzania nimi. Podwyższone koszty przysługują również artystom wykonawcom przy korzystaniu i rozporządzaniu prawami pokrewnymi.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% przysługują twórcom z tytułu korzystania z praw autorskich oraz rozporządzania nimi, a także artystom wykonawcom przy korzystaniu i rozporządzaniu prawami pokrewnymi.
Prawa autorskie i prawa pokrewne, w tym dla celów podatkowych, reguluje ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Za przedmiot praw autorskich ustawa ta przyjmuje każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
• plastyczne;
• fotograficzne;
• lutnicze;
• wzornictwa przemysłowego;
• architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
• muzyczne i słowno-muzyczne;
• sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
• audiowizualne (w tym filmowe).
Biorąc powyższe pod uwagę, przedmiotem praw autorskich jest własny utwór muzyczny, skomponowany przez osobę zatrudnioną do prowadzenia orkiestry. Przedmiotem prawa autorskiego jest również opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego.
Jako prawo pokrewne ustawa z 4 lutego 1994 r. przyjmuje każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej. Artystycznymi wykonaniami są w szczególności działania:
• aktorów;
• recytatorów;
• dyrygentów;
• instrumentalistów;
• wokalistów;
• tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania.
W kwestii możliwości stosowania podwyższonych kosztów podatkowych wypowiedział się Minister Kultury. W piśmie z 21 maja 2002 r. nr DP/WPA.024/148/02 stwierdził, że:
warunkiem niezbędnym do zastosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodów na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest rozporządzenie majątkowymi prawami autorskimi do danego utworu lub udzielenie licencji na korzystanie z niego.
W kontekście przepisów podatkowych najistotniejsza jest treść zawieranych umów, a nie ich nazwa. Strony umowy powinny przede wszystkim zadbać, aby skonstruowane umowy miały za przedmiot przeniesienie prawa własności do majątkowych praw autorskich, pokrewnych albo rozporządzanie tymi prawami. Jeżeli strony, w tym wypadku Państwa firma i osoba prowadząca orkiestrę, zachowają ten warunek, w przedstawionym stanie faktycznym istnieje możliwość zastosowania podwyższonych, 50-proc. kosztów uzyskania przychodów.
Podstawa prawna:
- art. 1, art. 2, art. 85 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 21, poz. 164
- art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219
Marcin Marszałek
ekspert w zakresie podatków dochodowych