Jak małżonkowie - podatnicy VAT dokumentują sprzedaż wspólnej nieruchomości
Rada
Każdy z małżonków wystawia odrębną fakturę, z uwzględnieniem udziału przypadającego mu w nieruchomości. Wykazanie sprzedaży powinno nastąpić w deklaracjach każdego z małżonków (według udziału).
uzasadnienie
Z pytania wynika, że każdy z małżonków jest odrębnym podatnikiem VAT i w zakresie swojej działalności podlega opodatkowaniu tym podatkiem (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Zarejestrowani podatnicy VAT są obowiązani do wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż (art. 106 ust. 1 ustawy o VAT). Wyjątkiem jest sytuacja, gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Wtedy podatnik ma obowiązek wystawienia faktury tylko na żądanie tej osoby (art. 106 ust. 4 ustawy o VAT). Z pytania nie wynika, kto jest nabywcą. Gdy jest to podmiot gospodarczy, powinny być wystawione dwie faktury przez oboje małżonków będących podatnikami VAT. Jeżeli nabywca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, małżonkowie nie będą zobowiązani do wystawiania faktur, chyba że nabywca tego zażąda.
Kwestią, którą warto poruszyć przy sprzedaży nieruchomości, jest stawka VAT, którą małżonkowie powinni zastosować, jeżeli sprzedaż ta jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą.
W pytaniu nie sprecyzowano, o jaką nieruchomość chodzi. Jeśli przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość zabudowana, to jej opodatkowanie jest uzależnione od stawki obowiązującej dla budynku. Jeśli budynek ma charakter mieszkalny, obowiązuje stawka 7% dla całości (gruntu i budynku). Natomiast gdy budynek nie korzysta z preferencyjnej stawki (obiekt użytkowy), obowiązuje stawka 22%.
W przypadku sprzedaży zabudowanej nieruchomości przy spełnieniu niżej opisanych warunków ma zastosowanie zwolnienie z VAT sprzedaży towarów używanych (art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT). Tak jest, gdy sprzedawany wraz z gruntem budynek lub budowla są towarem używanym. Ponieważ przy sprzedaży budynku (lub budowli) w podstawie opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu (art. 29 ust. 5), zwolnienie będzie miało zastosowanie do całości sprzedaży.
Zwolnienie należy zastosować, gdy podatnikowi, dokonującemu ich dostawy, w stosunku do tych towarów (budynków lub budowli) nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego (przy nabyciu lub wybudowaniu). Budynki i budowle lub ich części są uznawane za towary używane, jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat.
Dla dostawy budynków i budowli ustawodawca wprowadził dodatkowe ograniczenia warunkujące możliwość zastosowania zwolnienia. Zwolnienia nie można zastosować, jeżeli wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie obiektu budowlanego stanowiły co najmniej 30% jego wartości początkowej, a podatnik miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych wydatków oraz użytkował te towary w okresie krótszym niż 5 lat w celu wykonywania czynności opodatkowanych.
Jeżeli małżonkowie sprzedali nieruchomość, która była związana z prowadzoną działalnością każdego z nich, mają obowiązek opodatkować tę dostawę według właściwej stawki lub wykazać ją jako zwolnioną, jeżeli są spełnione warunki do zastosowania zwolnienia.
Podstawa prawna:
- art. 15 ust. 1, art. 29 ust. 5, art. 43 ust. 1 pkt 2 i 9, ust. 2 i 6, art. 106 ust. 1 i 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
Iwona Skrok
doradca podatkowy