Nabycie nowych środków transportu: Podmiotem zobowiązanym do odprowadzenia podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu w innym niż Polska kraju Wspólnoty jest zawsze nabywca, niezależnie od jego statusu podatkowego, a więc nawet jeśli jest to osoba fizyczna nieprowadząca żadnej działalności gospodarczej.
Moja firma dokonała zakupu towarów od osoby fizycznej z Niemiec. Czy tego rodzaju zakup towarów można uznać za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów? Czy w takiej sytuacji można odliczyć VAT?
Mianem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów określane są transakcje dokonywane między podatnikami VAT z różnych krajów członkowskich w ramach Unii Europejskiej. Towary dostarczane między podatnikami zarejestrowanymi do celów VAT są opodatkowane stawką zerową w kraju wysyłki (rozpoczęcia transportu) jako wewnątrzwspólnotowa dostawa, podatek należny zaś opłacany jest przez nabywcę towarów w kraju, do którego towary te przybywają (wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów). Podatek VAT w wewnątrz-wspólnotowym nabyciu towarów jest traktowany przez nabywcę zarówno jako podatek należny, jak i naliczony i jest wykazywany w deklaracji podatkowej.
Tak więc z punktu widzenia polskiego podatnika VAT wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jest takim rodzajem transakcji, w której podatnik ten nabywa towary od podatników zarejestrowanych na potrzeby VAT w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług przez podlegające opodatkowaniu VAT wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów należy rozumieć nabycie prawa do rozporządzenia jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
Ustawa o VAT precyzuje dodatkowo, że uznanie transakcji spełniającej wymienione warunki za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów następuje, jeśli:
• nabywcą towarów jest podatnik podatku od towarów i usług lub podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika, ewentualnie osoba prawna niebędąca podatnikiem VAT,
• dostawcą jest podatnik podatku od towarów i usług bądź podatnik podatku od wartości dodanej, u którego wysyłane towary służą czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika.
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów podlega opodatkowaniu z zastosowaniem takiej samej stawki podatku, jaka obowiązuje przy sprzedaży krajowej. VAT należny jest uwzględniany w deklaracji VAT za miesiąc, w którym została wystawiona faktura, nie później jednak niż za miesiąc następny.
Podatnik, wystawiając fakturę wewnętrzną dokumentującą wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, stosuje stawkę podatku w takiej samej wysokości jak w stosunku do sprzedaży takiego towaru w kraju.
Aby wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów podlegało opodatkowaniu VAT, powinno być dokonane: za wynagrodzeniem, przez podatnika dokonującego dostawy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, niekorzystającego ze zwolnień, a nabywcą powinien być podatnik dokonujący nabycia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej lub osoba prawna niebędąca podatnikiem. Zasadniczo więc nie będzie stanowiła wewnątrzwspólnotowego nabycia transakcja, w której sprzedającym jest osoba fizyczna niebędąca podatnikiem VAT.
Ustawa o VAT przewiduje jednak wyjątki – transakcje, które z punktu widzenia nabywcy będą uznawane i będą wywoływały skutki takie jak wewnątrz-wspólnotowe nabycie towarów, nawet jeśli będą dokonywane między dwiema osobami fizycznymi. Z wyjątkiem takim będziemy mieli do czynienia także wtedy, gdy wyłącznie podmiot dokonujący zakupu będzie zarejestrowanym podatnikiem VAT, natomiast podmiot sprzedający będzie osobą fizyczną. Regulacja taka dotyczy wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu.
Za nowe środki transportu, podlegające szczególnym uregulowaniom w handlu wewnątrzwspólnotowym, ustawa o VAT uznaje:
• pojazdy lądowe – pojazdy napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 cm3 lub o mocy większej niż 7,2 kilowatów, jeżeli przejechały nie więcej niż 6000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż sześć miesięcy,
• pojazdy wodne – pojazdy o długości większej niż 7,5 metra, jeżeli były używane nie dłużej niż 100 godzin roboczych na wodzie lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż trzy miesiące,
• statki powietrzne – statki o maksymalnej masie startowej większej niż 1550 kilogramów, jeżeli były używane nie dłużej niż 40 godzin roboczych lub od momentu ich dopuszczenia do użytku upłynęło nie więcej niż trzy miesiące.
Co do zasady, podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku VAT przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu nowych środków transportu jest podmiot nabywający te środki transportu. Podatek podlega zapłacie w państwie przeznaczenia pojazdu.
Przykład 1
Krzysztof Nowak z Gdyni zakupił jacht od obywatela Niemiec, który również jest osobą fizyczną nieprowadzącą żadnej działalności gospodarczej. Jacht spełnia wszystkie warunki, które pozwalają uznać go za nowy środek transportu. W związku z tym na polskim obywatelu ciąży obowiązek zapłaty podatku w Polsce, jako państwie przeznaczenia pojazdu. Zasadą jest bowiem, że podatek zawsze jest pobierany w kraju, w którym pojazd będzie używany, niezależnie od statusu sprzedającego i nabywcy, tj. niezależnie od tego, czy są oni podatnikami VAT, czy nie.
Podmiotem zobowiązanym do odprowadzenia VAT jest zawsze nabywca, a podstawą opodatkowania jest cena nabycia. Dostawca (sprzedawca) nowego środka transportu musi podać na fakturze informacje pozwalające zaklasyfikować towar do kategorii „nowych środków transportu”.
Obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu powstaje z chwilą otrzymania tego środka transportu, nie później jednak niż z chwilą wystawienia faktury przez dokonującego dostawy. Należny podatek VAT od wewnątrz-wspólnotowego nabycia podlega zapłacie we właściwym urzędzie skarbowym w ciągu 14 dni licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Podatek od nabycia nowych środków transportu podlega zapłacie w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Przykład 2
Krzysztof Nowak otrzymał pojazd i fakturę wystawioną 10 stycznia br. Obowiązek podatkowy powstał w z chwilą wystawienia faktury, tj. 10 stycznia br., i od tej daty pan Nowak ma 14 dni na złożenie deklaracji podatkowej w zakresie nabywanych nowych środków transportu, w której obliczy z tego tytułu podatek oraz w tym samym terminie jest zobowiązany wpłacić ten podatek do urzędu skarbowego.
Podatek VAT związany z wewnątrz-wspólnotowym nabyciem nowych środków transportu jest dla nabywcy zarówno podatkiem należnym, jak i naliczonym i podlega wykazaniu w deklaracji podatkowej VAT-10.
Przy samochodach osobowych obowiązuje oczywiście ograniczenie, niepozwalające odliczyć pełnej kwoty podatku.
Agnieszka Wierzbicka
Podstawa prawna
• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 53, poz. 545