Czy sprzedaż samochodu osobowego wprowadzonego przez podatnika do ewidencji środków trwałych i używanego przez okres dłuższy niż 6 miesięcy jest objęta zwolnieniem z podatku od towarów i usług?
Towar używany: Jeżeli podatnik dokonał zakupu samochodu osobowego i skorzystał z ograniczonego prawa do odliczenia podatku naliczonego, wprowadził samochód do ewidencji środków trwałych i używał co najmniej przez 6 miesięcy, a następnie sprzedał go – dostawa tego samochodu osobowego jest objęta zwolnieniem przedmiotowym z podatku VAT.
Ustawa o podatku od towarów i usług wskazuje, że zwalnia się od podatku VAT dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przy czym zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze (art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT). Ustawodawca uzależnia zwolnienie dostawy z opodatkowania przede wszystkim od faktu używania przez podatnika towaru będącego przedmiotem tej dostawy. Najważniejszym elementem definicji towarów używanych jest okres ich używania, w związku z czym przez towary używane rozumie się:
• budynki i budowle lub ich części – jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat,
• pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.
Czytelnik w swoim pytaniu nie sprecyzował, czy dokonuje sprzedaży samochodu osobowego zakupionego przed 1 maja 2004 r., czy też po tej dacie. W związku z tym rozpatrzymy dwie sytuacje.
Jeśli podatnik dokonuje sprzedaży samochodu osobowego zakupionego przed 1 maja 2004 r., to na podstawie ustawy o VAT z 8 stycznia 1993 r. nie przysługiwało mu wówczas prawo do odliczenia podatku naliczonego. Podatnik używał tego samochodu, który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, przez okres co najmniej 6 miesięcy. Dostawa tego samochodu osobowego jest objęta zwolnieniem przedmiotowym, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku sprzedaży samochodu osobowego zakupionego po 1 maja 2004 r.
Zakup tego samochodu, stosownie do art. 86 ust. 3 i 5 ustawy o VAT, pozwala podatnikowi na uprzednie skorzystanie z ograniczonego prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu jego nabycia. Kwota podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia samochodu, jednak nie więcej niż 5000 zł.
Jeżeli podatnik sprzedaje samochód przed upływem półrocznego okresu używania, to sprzedaż samochodu opodatkowana jest stawką 22%. Mimo że podatnik odliczył jedynie 50% kwoty podatku VAT naliczonego, musi zapłacić VAT od całej kwoty należnej z tytułu sprzedaży samochodu.
Przykład
Max Sp. z o.o. nabyła we wrześniu 2004 r. samochód osobowy. Transakcja zakupu opiewała na kwotę brutto 100 000 zł (netto 78 000 zł oraz podatek VAT 22 000 zł). W deklaracji podatkowej VAT-7 za wrzesień 2004 r. podatnik odliczył 5000 zł VAT naliczonego, ponieważ tylko taką kwotę mógł uwzględnić w rozliczeniach z tytułu podatku VAT. Następnie samochód osobowy został wpisany do ewidencji środków trwałych. W listopadzie 2004 r. właściciele spółki postanowili sprzedać samochód. Kolejny nabywca uregulował należność za samochód w wysokości 95 000 zł brutto (netto 74 100 zł oraz podatek VAT 20 900 zł). Z tytułu tej transakcji sprzedaży spółka Max ma obowiązek odprowadzić podatek VAT w wysokości 20 900 zł, mimo że odliczyła przy zakupie tylko 5000 zł.
Natomiast jeśli podatnik będzie chciał sprzedać samochód osobowy po upływie półrocznego okresu używania, znajdą zastosowanie przepisy wykonawcze do ustawy o VAT. Pozwalają one na zastosowanie zwolnienia przedmiotowego na dostawę samochodu osobowego.
I tak zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 3 i 5 ustawy, jeżeli samochody te i pojazdy są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.
Jeżeli więc na podstawie ustawy o VAT podatnikowi przysługiwało ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia samochodu osobowego (art. 86 ust. 3 i 5 ustawy) i używał on samochodu, który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, przez okres co najmniej 6 miesięcy – dostawa tego samochodu osobowego jest objęta zwolnieniem przedmiotowym, zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Aneta Szwęch
Podstawy prawne
• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 113
• rozporządzenie Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 17, poz. 150