Związek Artystów Plastyków, jako stowarzyszenie, prowadzi działalność statutową i gospodarczą. Dochód uzyskany z działalności gospodarczej w całości przeznaczamy na działalność statutową. Jesteśmy czynnym podatnikiem VAT. ZPAP w statucie realizuje swe cele poprzez, między innymi, tworzenie różnych form pomocy koleżeńskiej i socjalnej dla swoich członków. W związku z powyższym, przygotowujemy aukcję dzieł sztuki (obrazy, grafiki), przekazanych nam w formie darowizny od artystów plastyków. Czy sprzedaż dzieł sztuki na aukcji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT? Czy podstawą opodatkowania podatkiem VAT będzie kwota uzyskana ze sprzedaży pomniejszona o podatek VAT? Jeśli tak, to jaką stawką należy opodatkować tę transakcję?
Dostawa dzieł sztuki na aukcji będzie mogła korzystać ze zwolnienia, gdy stowarzyszenie będzie miało status organizacji pożytku publicznego, a dzieła sztuki będą pochodzić ze zbiórek publicznych lub będą zakupione za środki pochodzące z takich zbiórek.
W sytuacji gdy stowarzyszenie jest organizacją pożytku publicznego, dostawa towarów dokonywana przez stowarzyszenie zwolniona będzie z podatku od towarów i usług (z wyłączeniem towarów wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym – Dz.U. Nr 29, poz. 257), jeżeli towary te zostałyc nabyte:
• jako darowizny rzeczowe pochodzące ze zbiórek publicznych, o których mowa w ustawie z 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych (Dz.U. Nr 22, poz. 162; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 98, poz. 874);
• za środki pieniężne pozyskane ze zbiórek publicznych.
Należy pamiętać, że nie uznaje się za zbiórki publiczne:
a) zbierania ofiar na cele religijne, kościelną działalność charytatywno- -opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz utrzymanie duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywają się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony;
b) zbiórek, przeprowadzanych w drodze loterii pieniężnych lub fantowych, jeżeli zbiórki te nie są przeprowadzane w miejscach publicznych;
c) zbiórek, przeprowadzanych w lokalach prywatnych wśród grona osób znajomych osobiście przeprowadzającym zbiórkę;
d) zbiórek wśród młodzieży szkolnej w lokalach szkolnych, odbywających się na podstawie pozwolenia władz szkolnych;
e) zbiórek koleżeńskich w lokalach urzędów publicznych na cele godne poparcia, odbywających się na podstawie pozwolenia przełożonego urzędu.
ZAPAMIĘTAJ!
Organizacja pożytku publicznego nie może korzystać ze zwolnienia w przypadku, gdy sprzedaż dotyczy pozostałej działalności, niezaliczonej do działalności pożytku publicznego (wyodrębnionej na podstawie art. 21 pkt 1ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie) oraz w sytuacji, gdy organizacja pożytku publicznego narusza warunki lub zasady działania określone w tej ustawie. Zwolnienie to obowiązuje tylko w odniesieniu do towarów, których wartość rynkowa, uwzględniająca podatek, przekracza 2000 zł. Niezbędna jest jednak dokumentacja, na podstawie której można zidentyfikować darczyńcę i potwierdzić darowiznę, oraz posiadanie faktury lub dokumentu celnego.
Jeżeli stowarzyszenie posiada status organizacji pożytku publicznego i spełnia powyższe warunki, może skorzystać z instytucji zwolnienia przy sprzedaży dzieł sztuki na aukcji. W przeciwnym wypadku dostawa ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
Dostawa dzieł sztuki może podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jak również może być rozliczana zgodnie z procedurą marży.
W pierwszym przypadku podstawą opodatkowania będzie obrót, rozumiany jako kwota należna z tytułu sprzedaży (tj. całość wynagrodzenia należnego od nabywcy), pomniejszona o kwotę podatku.
W razie zastosowania procedury marży, opodatkowaniu będzie podlegała różnica między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą zapłaconą przez sprzedającego towar, pomniejszoną o kwotę podatku. Oznacza to w praktyce, że opodatkowaniu podlega jedynie zysk z transakcji, czyli marża, a nie cały obrót, jak w pierwszym przypadku.
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowanie marży w zakresie dostawy dzieł sztuki wystąpi, co do zasady, wtedy, gdy podatnik nabył te przedmioty od:
• podmiotu, który nie jest podatnikiem podatku VAT, lub
• podmiotu, który tym podatnikiem jest, ale dostawa tych towarów była zwolniona od podatku, jak również
• podmiotu, który jest podatnikiem VAT, ale towary przy dostawie zostały opodatkowane według zasad marży.
Jednakże rozliczenie wynikające ze szczególnej procedury marży można stosować również w przypadku dostaw:
• dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które zostały zaimportowane przez podatnika stosującego opodatkowanie marży, czy
• dzieł sztuki, które zostały nabyte od twórców tych dzieł lub ich spadkobierców, oraz
• dzieł sztuki podlegających opodatkowaniu stawką podatku VAT 7%, które nabyte zostały od podatnika podatku VAT nierozliczającego się zgodnie z zasadą marży.
Aby podatnik w odniesieniu do dostaw w ww. trzech przypadkach mógł stosować opodatkowanie marży, zobowiązany jest przed dniem dokonania dostawy do zawiadomienia (w formie pisemnej) naczelnika urzędu skarbowego o swoim wyborze. W przeciwnym razie nie będzie mógł skorzystać z tej procedury. Informacja złożona przez podatnika ważna jest przez okres 2 lat.
Odnosząc się do kwestii opodatkowania dzieł sztuki, należy stwierdzić, iż dostawy tego rodzaju towaru w kraju, co do zasady, objęte są podatkiem od towarów i usług w wysokości 22% (zarówno marża, jak i cały obrót). Jednakże przepisy ustawy przewidują przypadki, gdy dzieła sztuki opodatkowane są według stawki podatku 7%, kiedy:
1) są przedmiotem importu;
2) dostawa dzieł sztuki dokonywana jest:
– przez ich twórcę (autora) lub jego spadkobiercę,
– okazjonalnie przez podatnika innego niż podatnik, do którego mają zastosowanie przepisy dotyczące opodatkowania marży, w przypadku gdy dzieła sztuki zostały osobiście przez niego przywiezione lub nabyte od ich twórcy (autora) lub jego spadkobiercy, lub też w przypadku gdy uprawniają go one do pełnego odliczenia podatku;
3) podatnik dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jeśli dostawca jest podatnikiem od wartości dodanej i spełnia warunki określone w pkt 2.
• art. 120 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 113.
• § 8 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 17, poz. 150
Maria Bera
pracownik organów skarbowych,
specjalista w zakresie VAT