Pan Iksiński pełni w naszej spółce funkcję zarządczą (na podstawie umowy o pracę). Równocześnie jest zatrudniony w innej firmie jako osoba zarządzająca tą firmą. Nasza spółka nie jest udziałowcem w tej drugiej firmie. Czy w tej sytuacji między naszą spółką i tą drugą firmą występują powiązania, o których mowa w art. 11 updop?
Dla celów podatku dochodowego od osób prawnych są one traktowane jako podmioty powiązane. Obejmuje je zatem zakres art. 11 updop. Fakt braku powiązań ocharakterze kapitałowym między spółkami nie będzie tu miał znaczenia. Szerzej na ten temat piszemy w uzasadnieniu.
Przepisy updop są w tej kwestii jednoznaczne, a dotyczące podmiotów powiązanych stosuje się w sytuacji, w której:
1) podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
2) te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów (art. 11 ust. 4 updop).
Użycie spójnika „albo” oznacza, że ustawodawca dopuszcza możliwość wystąpienia nawet tylko jednego rodzaju powiązań i stosowanie sankcji określonej tym przepisem.
Innymi słowy, wystarczy, że między podmiotami krajowymi występuje jeden z wymienionych rodzajów powiązań, by stosowały się do nich przepisy updop dotyczące podmiotów powiązanych.
Co więcej, ustawodawca podkreśla raz jeszcze możliwość i skutki wystąpienia powiązań osobowych między podmiotami krajowymi w art. 11 ust. 5. I tak, uregulowania te stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.
W Państwa przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której, jak się domyślam, we władzach (zarządzie) obu spółek zasiada pan Iksiński. Oznacza to, że dla celów podatku dochodowego od osób prawnych są one traktowane jako podmioty powiązane. Będą zatem musiały m.in. sporządzać tak zwaną dokumentację cen transferowych przewidzianą w art. 9a updop. Fakt braku powiązań o charakterze kapitałowym między spółkami nie będzie tu miał znaczenia.
• art. 11 ust. 4 i 5 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 254, poz. 2533
Sławomir Biliński
prawnik