W 2000 r. spółka z o.o. zaciągnęła pożyczkę na zakup hali produkcyjnej od spółki będącej jej udziałowcem z siedzibą w Niemczech. Czy i jak w 2005 r. będą opodatkowane w Polsce odsetki od tej pożyczki?
Tak. Nowa umowa przewiduje opodatkowanie w Polsce odsetek przekazywanych do Niemiec według stawki 5%. Podstawą opodatkowania jest kwota brutto odsetek.
Od 1 stycznia 2005 r. weszły w życie postanowienia umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie 14 maja 2003 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90). Umowę stosuje się m.in. do podatków pobieranych u źródła od kwot dochodu osiągniętego od 1 stycznia 2005 r. (art. 32 ust. 2 lit. a tej umowy). Jej przepisom podlegają więc także odsetki, niezależnie od tego, kiedy pożyczka została udzielona.
W art. 11 tej umowy określono sposób opodatkowania odsetek powstałych w jednym państwie i wypłacanych odbiorcy w drugim państwie. Odsetki powstają w umawiającym się państwie, jeżeli płatnikiem jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym państwie (art. 11 ust. 6 umowy). A zatem państwem, w którym powstają odsetki w przypadku pożyczki zaciągniętej przez spółkę w Polsce, które następnie są wypłacane do Niemiec, jest Polska.
Odsetki, które powstają w Polsce i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech, mogą być opodatkowane w Niemczech (art. 11 ust. 1 umowy).
Jednakże takie odsetki mogą być także opodatkowane w Polsce, zgodnie z polskim ustawodawstwem (art. 11 ust. 2 umowy). Jeżeli jednak osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5% kwoty brutto tych odsetek.
Użycie w tym postanowieniu sformułowania „odsetki mogą być także opodatkowane” nie oznacza możliwości wyboru przez podatnika miejsca opodatkowania tych odsetek. Oznacza natomiast, że dochód z odsetek podlega opodatkowaniu w Niemczech, a ponadto dochód ten podlega opodatkowaniu również w Polsce według prawa polskiego, z tym że stawka podatku ograniczona jest do 5%.
Pozostawiono państwu źródła prawo (w tym przypadku Polsce) do opodatkowania tego dochodu, jeżeli zgodnie z jego ustawodawstwem dochód ten podlega opodatkowaniu (w Polsce dochód z odsetek podlega opodatkowaniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Postanowienie to odnosi się do prawa państwa źródła do opodatkowania tego dochodu, a nie do prawa wyboru miejsca opodatkowania przez podatnika.
W odróżnieniu zatem od poprzednio obowiązującej umowy z 18 grudnia 1972 r. nowa umowa przewiduje opodatkowanie w Polsce odsetek przekazywanych do Niemiec według stawki 5%. Podstawą opodatkowania jest kwota brutto odsetek.
Przykład
Spółka z o.o. zaciągnęła w 2000 r. pożyczkę od niemieckiej spółki GmbH będącej jej udziałowcem.
W marcu 2005 r. zapłaciła odsetki od pożyczki w wysokości równowartości brutto 10 000 zł.
Od kwoty tej spółka z o.o. – jako płatnik – powinna pobrać podatek w wysokości
5% × 10 000 zł = 500 zł.
W związku z powyższym powinna ona przekazać do Niemiec kwotę netto 9500 zł.
Polska spółka z o.o., jako płatnik, jest zobowiązana pobrać podatek według stawki 5% w dniu dokonania wypłaty (art. 26 ust. 1 updop).
Jednakże zastosowanie stawki wynikającej z umowy jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych. Płatnik musi uzyskać od podatnika zaświadczenie (certyfikat rezydencji), wydane przez właściwy w Niemczech organ administracji podatkowej. Gdyby takiego certyfikatu nie uzyskano, wówczas odsetki powinny być opodatkowane zgodnie z przepisami polskiej ustawy podatkowej według stawki 20% (art. 21 ust. 1 pkt 1 updop). Należy przy tym zwrócić uwagę, że od 1 lipca 2005 r. do 30 czerwca 2009 r. podatek ten będzie wynosił 10% przychodów. Stawka taka wynika z art. 6 ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Natomiast od 1 lipca 2009 r. do 30 czerwca 2013 r. stawka podatku wyniesie 5%.
Należy również zauważyć, że zwolnienie od podatku odsetek, o którym mowa w art. 21 ust. 3 ustawy (dotyczące m.in. odsetek dla udziałowców posiadających nie mniej niż 25% udziałów w kapitale mającej siedzibę w Polsce spółki je wypłacającej), będzie miało zastosowanie do przychodów (dochodów) uzyskanych od 1 lipca 2013 r.
Spółka z o.o. – jako płatnik – obowiązana jest przekazać kwotę pobranego podatku w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Jest też zobowiązana przesłać urzędowi skarbowemu deklarację o wysokości pobranego zryczałtowanego podatku dochodowego od podatników podatku dochodowego od osób prawnych niemających siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (CIT-10). Ponadto jest zobowiązana przekazać zarówno podatnikowi w Niemczech, jak i urzędowi skarbowemu informację na formularzu IFT-2/IFT-2R o wysokości uzyskanego przez niego przychodu (dochodu).
Trzeba pamiętać, że na pisemny wniosek podatnika z Niemiec spółka z o.o. – jako płatnik – jest zobowiązana do sporządzenia tej informacji i przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Pożyczkodawca w Niemczech zaliczy na poczet niemieckiego podatku od dochodu podatek od dochodu z odsetek zapłacony zgodnie z postanowieniami umowy w Polsce, z uwzględnieniem postanowień prawa niemieckiego w tym zakresie (art. 24 ust. 1 lit. b tej umowy).
• art. 11 ust. 1, 2 i 6, art. 24 ust. 1 lit. b, art. 32 ust. 2 lit. a umowy z 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku – Dz.U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90
• art. 21 ust. 1 pkt 1, art. 26 ust. 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202
• art. 6, art. 7 ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw – Dz.U. Nr 254, poz. 2533
Krzysztof Lis
specjalista z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych