Opodatkowaniu we Włoszech od całości światowych dochodów podlegają rezydenci Włoch. Za rezydentów włoskich uważane są podmioty, które mają zarejestrowaną siedzibę we Włoszech bądź też biuro zarządu albo prowadzą na terenie Włoch swoją główną działalność.
Podmioty niebędące rezydentami podlegają opodatkowaniu tylko od dochodów uzyskanych w tym państwie.
Zgodnie z umową zawartą między rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania z dnia 21 czerwca 1985 r. (Dz.U. z 1989 r. nr 62, poz. 374; dalej umowa) opodatkowaniu włoskim podatkiem dochodowym podlegają dochody polskiego przedsiębiorcy w zakresie, w jakim dochody te powstają w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez tego przedsiębiorcę we Włoszech za pośrednictwem stałej placówki (zakładu). Jak wyjaśnia Magdalena Ćwik-Burszewska, konsultant Ernst & Young, przez pojęcie zakładu należy rozumieć stałą placówkę, poprzez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność, w tym miejsce zarządzania, filia, biuro, zakład fabryczny, warsztat, kopalnia, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania bogactw naturalnych.
– Podobnie jak w innych polskich umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie stanowią zakładu np. placówki służące prowadzeniu działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym, w tym: w celu reklamowym, informacyjnym czy prowadzenia badań oraz placówki służące jedynie składowaniu, wystawianiu lub wydawaniu dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa – podkreśla Magdalena Ćwik-Burszewska.
Koszty podatkowe
Podstawę opodatkowania stanowi co do zasady wynik księgowy skorygowany o przychody wolne od opodatkowania i koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, określone wyłączenia oraz straty podatkowe z lat ubiegłych.
Przychody zwolnione obejmują m.in. odsetki od obligacji rządowych wydanych przed 1986 rokiem oraz niektóre zyski z tytułu udziału w spółkach zależnych. W odniesieniu do kosztów obowiązuje generalna zasada, że koszty podatkowe stanowią wydatki, które związane są z działalnością lub z aktywami generującymi przychód lub z innymi wpływami podlegającymi opodatkowaniu. Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się m.in. dwóch trzecich wydatków poniesionych w związku z organizacją imprez, jak również wydatków poniesionych w związku z transakcjami dokonywanymi z podmiotami spoza Unii Europejskiej będącymi rezydentami rajów podatkowych (chyba że podmioty te są faktycznie zaangażowane w prowadzanie działalności w tym kraju lub transakcja ta faktycznie miała miejsce i miała rzeczywisty cel gospodarczy). Ponadto kosztów uzyskania przychodów nie stanowią odsetki od pożyczek udzielanych przez udziałowca w części, w jakiej kwota zadłużenia z tytułu pożyczki przekracza czterokrotność aktywów netto spółki.
– Restrykcje dotyczące kosztów co do zasady nie dotyczą banków i instytucji finansowych oraz spółek, których przychody nie przekraczają 5 164 550 euro (z wyłączaniem holdingów, do których zawsze stosują się ograniczenia związane z cienką kapitalizacją). Na uwagę zasługuje również regulacja ograniczająca możliwość uznania za koszt podatkowy odsetek od pożyczek (zarówno od spółek powiązanych, jak i niepowiązanych), w przypadku gdy aktywa netto spółki są wyższe niż wartość księgowa inwestycji w podmioty zależne, z udziału w których zyski są zwolnione z opodatkowania – dodaje Magdalena Ćwik-Burszewska.
ROZLICZANIE STRATY
Zyski polskiego przedsiębiorcy osiągane we Włoszech za pośrednictwem zakładu są opodatkowane we Włoszech i są zwolnione z opodatkowania w Polsce. Tym samym straty podatkowe włoskiego zakładu nie mogą zostać rozliczone z dochodem osiągniętym z tytułu działalności prowadzonej na terytorium Polski. Taka strata może podlegać rozliczeniu z dochodem opodatkowanym we Włoszech zgodnie z włoskimi regulacjami.
Podatki lokalne
Dodatkowo dochody zarówno rezydentów i nierezydentów, wygenerowane we Włoszech, podlegają opodatkowaniu lokalnym podatkiem tzw. podatkiem od czynności produkcyjnych. Wysokość tego podatku zależy od charakteru działalności. Przykładowo, dla podmiotów produkcyjnych podatek wynosi 4,25 proc. podstawy opodatkowania (obliczanej jako wartość produkcji minus koszty produkcji), a dla podmiotów publicznych wykonujących działalność handlową 8,25 proc. Stawka podatku może podlegać zwiększeniu lub zmniejszeniu o jeden punkt procentowy. Podstawa opodatkowania podatkiem lokalnym i CIT nie jest taka sama i jest określana odrębnie w zależności od profilu podmiotu. W odniesieniu, do podatku lokalnego pewne koszty nie podlegają odliczeniu, m.in. niektóre koszty nadzwyczajne, koszty pracy czy odsetki.
Podmioty zależne
Zgodnie z prawem wewnętrznym niektóre zyski z udziału w podmiotach zależnych są zwolnione z opodatkowania. Dotyczy to dywidend i zysków kapitałowych realizowanych na sprzedaży udziałów.
Jak tłumaczy Magdalena Ćwik-Burszewska w odniesieniu do dywidend, 95 proc. dywidend otrzymywanych przez podatników (spółki i oddziały), niezależnie czy pochodzą ze źródeł krajowych czy zagranicznych, może być zwolniona z opodatkowania CIT. Dywidendy z rajów podatkowych mogą być zwolnione po potwierdzeniu przez władze podatkowe w drodze wiążącej interpretacji podatkowej.
Również zyski kapitałowe ze zbycia udziałów w podmiotach krajowych lub zagranicznych osiągane przez rezydentów i nierezydentów posiadających zakład we Włoszech mogą być zwolnione z opodatkowania. Warunkiem zastosowania zwolnienia jest prowadzenie działalności gospodarczej przez podmiot zależny oraz posiadanie przez podmiot włoski udziałów w podmiocie zależnym przez nieprzerwany okres minimum 12 miesięcy przed dniem zbycia. Inwestycja w podmiot zależny powinna mieć, co do zasady, charakter inwestycji długoterminowej. Zwolnienie nie obejmuje dochodów ze zbycia udziałów w spółkach będących rezydentami rajów podatkowych.
Rozliczenie strat
Jak wyjaśnia Magdalena Ćwik-Burszewska, straty podatkowe mogą, co do zasady, pomniejszać dochody uzyskane przez podatników w kolejnych pięciu latach podatkowych. Bardziej restrykcyjne zasady dotyczą podmiotów, w których zmieniła się struktura właścicielska bądź które zmieniły profil działalności gospodarczej. W przypadku strat poniesionych w pierwszych trzech latach działalności możliwość ich rozliczenia nie jest limitowana.
– We Włoszech istnieje możliwość ustalania podstawy opodatkowania dla całej grupy, w tym podmiotów zagranicznych. W ten sposób przy spełnieniu określonych warunków możliwe jest rozliczenie straty podatkowej zagranicznego podmiotu przez inne spółki z grupy – dodaje Sylwia Migdał, menedżer Ernst & Young.
WYSOKOŚĆ PODATKU
Stawka podatku dochodowego od osób prawnych we Włoszech wynosi 33 proc. podstawy opodatkowania.
Polscy rezydenci
Dywidendy wypłacane z Włoch podlegają opodatkowaniu 27-proc. podatkiem u źródła. Na mocy umowy stawka podatku od dywidend wypłacanych do podmiotu będącego rezydentem Polski i jednocześnie ich właścicielem wynosi 10 proc. W niektórych przypadkach istnieje możliwość odzyskania nawet czterech dziewiątych zapłaconego we Włoszech podatku. Należy pamiętać również o szczególnych zasadach opodatkowania dywidend wypłacanych spółkom z Unii Europejskiej. Dywidendy będą w całości zwolnione z opodatkowania podatkiem u źródła lub podatek może być w całości odzyskany, jeżeli spółka dominująca z Unii posiada co najmniej 25 proc. udziałów w spółce wypłacającej dywidendę przez okres jednego roku.
Zgodnie z umową, co do zasady, odsetki wypłacane na rzecz polskiego przedsiębiorcy będącego ich właścicielem będą opodatkowane 10-proc. podatkiem u źródła. Również od należności licencyjnych otrzymywanych od podmiotu włoskiego we Włoszech potrącony zostanie podatek u źródła w wysokości 10 proc.
PODATEK U ŹRÓDŁA
Podatek pobrany we Włoszech od dywidend, odsetek, należności licencyjnych podlega zaliczeniu na poczet CIT płaconego przez polską spółkę. Zaliczenie takie nie może przekroczyć tej części podatku, jaka jest należna w Polsce od dochodu otrzymanego z Włoch.
Ewa Matyszewska