Polskie rozwiązania są sprzeczne z zapisami VI Dyrektywy i sprawa może wkrótce trafić do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Wynika to z faktu, iż przy części leasingowanych pojazdów nie można odliczyć w pełni podatku VAT.
ROZMAWIAMY Z TOMASZEM MICHALIKIEM, PARTNEREM W KANCELARII MDDP MICHALIK, DŁUSKA, DZIEDZIC I PARTNERZY
Dlaczego obecne rozwiązania podatkowe w leasingu samochodów nie są korzystne dla leasingobiorców?
– Podatnik, nabywając lub biorąc w leasing samochód osobowy, ma prawo do odliczenia 60 proc. kwoty podatku naliczonego, przy czym nie więcej niż 6 tys. zł. I niestety nie jest to rozwiązanie szczególnie atrakcyjne. Natomiast to, na co należy zwrócić uwagę – i to zarówno w odniesieniu do leasingu, jak i do nabycia samochodów osobowych, to fakt, iż tak określone ograniczenia odliczenia podatku naliczonego pozostają w oczywistej sprzeczności z regulacjami VI Dyrektywy.
Ale Polska nie jest jedynym krajem, w którym odliczenie podatku naliczonego od samochodów osobowych podlega ograniczeniom.
– To prawda. Dyrektywa pozwala państwom członkowskim na zachowanie ograniczeń w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli ograniczenia takie były przewidziane w prawie krajowym w momencie wejścia w życie VI Dyrektywy. W Polsce weszła ona w życie 1 maja 2004 r. i ograniczenia funkcjonujące w tym momencie mogłyby zostać utrzymane. Zostały jednak zmienione. Przypomnę, że najpierw wprowadzony został wzór Lisaka, a od września 2005 r. ustawodawca zastosował nowe kryteria dla określenia pojazdów, których nabycie czy wzięcie w leasing nie uprawnia do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego. Tym samym pewna grupa samochodów wypadła z kategorii towarów umożliwiających pełne odliczenia podatku naliczonego. To zaś oznacza, iż reguły zostały zmienione, a ograniczenia odliczenia podatku naliczonego są inne niż te, które funkcjonowały na dzień wejścia w życie dyrektywy.
Czy istnieją przesłanki do zaskarżenia polskich przepisów w tej sprawie do ETS?
– Nie możemy wykluczyć, że Trybunał w końcu zajmie się tym ograniczeniem. Warto zauważyć, że w pracach nad projektem nowelizacji ustawy o VAT Ministerstwo Finansów długo rozważało możliwość wprowadzenia pełnego odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu i leasingu samochodów, przy jednoczesnym wprowadzeniu czytelnych zasad opodatkowania używania samochodu na cele prywatne. Spowodowałoby to zagwarantowanie wpływów budżetowych przy jednoczesnym dostosowaniu polskich reguł do przepisów VI Dyrektywy.
W jakim więc kierunku powinny pójść zmiany opodatkowania transakcji leasingu?
– Po pierwsze, warto ujednolicić moment powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT w przypadku leasingu operacyjnego i finansowego. Dziś polskie regulacje odstają nieco od przepisów VI Dyrektywy, albowiem uznają w praktyce każdy przypadek leasingu finansowego za dostawę towarów, co skutkuje koniecznością naliczenia pełnej kwoty podatku od wartości całej, często wieloletniej umowy. Tymczasem VI Dyrektywa przewiduje, iż za dostawę towarów można uznać nie tylko taki przypadek, ale również umowy najmu czy dzierżawy, gdy z chwilą zapłaty ostatniej raty własność towaru przechodzi na leasingobiorcę. Nie ma więc na gruncie VI Dyrektywy uzasadnienia dla utrzymywania tak restrykcyjnych regulacji. Konieczność naliczenia i rozliczenia podatku od pełnej wartości umowy leasingu powoduje, że leasing finansowy jest dla wielu podatników po prostu mało interesujący. oni oczywiście – zakładając, że są uprawnieni do odliczania podatku naliczonego, odliczą ten podatek, ale najpierw muszą znaleźć środki na sfinansowanie podatku. Muszą bowiem zapłacić pełną kwotę podatku leasingodawcy, który z kolei ma obowiązek rozliczenia tej kwoty w swojej miesięcznej deklaracji podatkowej.
Andrzej Okrasiński