Rzecznik generalny Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wydał opinię w sprawie Maria Geurts Den-nis Vogten v. Belgian State (C-464/05). Dotyczy ona naruszenia swobody przedsiębiorczości poprzez dyskryminację podatkową ze względu na miejsce pochodzenia.
Decyduje zatrudnienie
Zwolnienie z podatku od spadków udziału w przedsiębiorstwie rodzinnym zabezpiecza przed niekorzystnymi skutkami, do których należy m. in. konieczność sprzedaży udziałów w takiej spółce, aby zapłacić należny podatek. Belgijski region Flandria stosuje takie zwolnienie. Prawo tego regionu przewiduje jednak, że skorzystać z niego mogą tylko ci spadkobiercy, którzy w drodze dziedziczenia otrzymują udziały w przedsiębiorstwie, w którym przez okres co najmniej trzech lat przed śmiercią spadkodawcy zatrudnionych było nie mniej niż pięciu pracowników z Flandrii, a liczba ta będzie utrzymana przez okres nie krótszy niż pięć lat po odziedziczeniu udziałów. Przepisy wprowadzające tę zasadę zostały zaskarżone jako stanowiące nieuzasadnione ograniczenie zasady swobody przedsiębiorczości, która została zagwarantowana w art. 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
Rzecznik generalny opiniujący w tej sprawie przypomniał, że z literalnego brzmienia przepisu dotyczącego swobody przedsiębiorczości wynika, że ma ona głównie na celu zapewnienie, by cudzoziemcy i zagraniczne spółki z innych krajów UE były traktowane w danym państwie członkowskim tak, jak podmioty krajowe. Zasada ta jednocześnie zabrania krajom należącym do UE wprowadzania rozwiązań, które utrudniałyby prowadzenie działalności krajowym podmiotom w innym państwie członkowskim. Rzecznik generalny podzielił pogląd belgijskich władz, że przepisy dotyczące podatku od spadków nie dyskryminują spadkobierców ze względu na ich narodowość.
Zwolnienie z warunkami
Jednak z orzecznictwa dotyczącego zasady równego traktowania podmiotów z różnych państw członkowskich wynika nie tylko zakaz bezpośredniej dyskryminacji ze względu na miejsce pochodzenia, ale także zakaz wprowadzania rozwiązań, które stosują kryteria rozróżnienia prowadzące do podobnych skutków jak bezpośrednia dyskryminacja.
Zdaniem rzecznika nie ulega wątpliwości, że tak skonstruowane przepisy dotyczące zwolnienia z podatku od spadków udziałów w przedsiębiorstwach rodzinnych powodują, że ograniczenie w zastosowaniu zwolnienia dotyczy głównie udziałów w spółkach założonych w innych państwach członkowskich, które najczęściej nie spełniają warunku dotyczącego zatrudnienia pracowników z Flandrii. Dlatego rzecznik generalny uznał, że przepisy te stanowią naruszenie zasady swobody przedsiębiorczości zagwarantowanej w art. 43 TWE.
Ewa Matyszewska