Amortyzacja jednorazowa zastąpiła ulgę polegającą na możliwości jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych do kwoty 30% ich wartości początkowej.
Zasady korzystania z amortyzacji jednorazowej od 1 stycznia 2007 r.
Są trzy najważniejsze kryteria, od których zależy prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Na potrzeby ustalania prawa do jednorazowej amortyzacji przepisy definiują zarówno pojęcie „osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą”, jak i pojęcie „mały podatnik”.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Na potrzeby ustalania prawa do jednorazowej amortyzacji przepisy definiują zarówno pojęcie „osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą”, jak i pojęcie „mały podatnik”.
Amortyzacja jednorazowa w dochodowej spółce
Możliwość zaliczenia wydatków na maszynę lub komputer bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu jest zazwyczaj korzystna dla przedsiębiorcy. Zależne jest to jednak od osiągania przez spółkę dochodów podlegających opodatkowaniu.
Przykład
Spółka z o.o. rozpoczęła działalność w 2007 r. Kupiła maszynę wartą 150 000 zł. Jej amortyzacja, według zasad ogólnych, powinna trwać pięć lat (stawka 20%). Podatnik płaci podatki dochodowe według stawki 19%.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Amortyzacja jednorazowa w spółce niedochodowej
Podejmując decyzję o wydatkach inwestycyjnych i obliczając ich opłacalność, należy pamiętać, że nie zawsze amortyzacja jednorazowa pozwoli obniżyć koszty inwestycji. Dzieje się tak tylko wtedy, gdy przedsiębiorca płaci podatki, które można obniżyć poprzez inwestycje. W przypadku programu inwestycyjnego czymś normalnym jest generowanie przez spółkę strat - nawet przez kilka lat.
Straty z lat ubiegłych pozwalają na obniżenie wysokości podatków, w przypadku gdy spółka zaczęła (po zakończeniu inwestycji) na nowo przynosić dochody. Nie można jednak tego zrobić w jednym roku podatkowym.
UWAGA!
Dochód uzyskany w najbliższych, kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych można obniżyć o wysokość straty poniesionej przez spółkę w roku podatkowym. Z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.
Oznacza to, że po odzyskaniu przez spółkę przeprowadzającą program inwestycyjny zdolności do osiągania zysków potrzeba co najmniej dwóch lat na wykorzystanie strat z lat ubiegłych do obniżenia wysokości podatków.
Przykład
Spółka z o.o. rozpoczęła działalność w 2007 r. Kupiła maszynę wartą 150 000 zł. Jej amortyzacja według zasad ogólnych powinna trwać pięć lat (stawka 20%). Podatnik płaci podatki dochodowe według stawki 19%. Według biznesplanu spółka zakończy 2007 r. stratą wynoszącą 200 000 zł. Strata podobnej wartości powstanie na koniec 2008 r. Spółka zacznie przynosić dochody dopiero od 2009 r.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Symulacje tego typu są potrzebne np. przy obliczaniu zdolności kredytowej spółki. Bank, udzielając spółce kredytu, może przyznać jej niższą zdolność kredytową tylko dlatego, że wysokie odpisy amortyzacyjne powiększyły poziom strat. Bank, oceniając przyszłą sytuację spółki, może ostrożnie założyć, że nie wykorzysta ona straty z lat ubiegłych do zmniejszenia podatków płaconych w przyszłości.
Takie założenie może zostać przyjęte dlatego, że jest na to pięć lat. Bank ma prawo założyć, że osiągnięcie rentowności przez spółkę przeprowadzającą program inwestycyjny się opóźni. Jeżeli nastąpi to po pięciu latach od rozpoczęcia inwestycji, przepadną związane z tym korzyści podatkowe. W takiej sytuacji amortyzacja miesięczna jest korzystniejsza, ponieważ ma mniejszy wpływ na poziom strat spółki wykazywanych na potrzeby rozliczania podatku dochodowego.
Częściowa amortyzacja jednorazowa
Środek trwały nie musi być amortyzowany jednorazowo w całości. Przykładowo środek trwały o wartości 150 000 zł może zostać zamortyzowany jednorazowo do kwoty np. 50 000 zł. Pozostałe 100 000 zł będzie amortyzowane według zasad ogólnych.
Przepisy nakazują jedynie, aby dokonać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Od następnego roku podatkowego podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od niezamortyzowanej w ten sposób wartości początkowej. Oczywiście suma odpisów amortyzacyjnych, w tym tych dokonanych w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, nie może przekroczyć wartości początkowej tych środków trwałych. Zasady te można wykorzystać, jeżeli z planu wydatków spółki przeprowadzającej program inwestycyjny wynika, że w następnych latach skala wydatków tego typu będzie zwiększana. Wraz z tym rośnie zazwyczaj ryzyko ponoszenia strat.
Przykład
Spółka z o.o. rozpoczęła działalność w 2007 r. Kupiła maszynę wartą 150 000 zł. Jej amortyzacja według ogólnych zasad powinna trwać pięć lat (stawka 20%). Podatnik płaci podatki dochodowe według stawki 19%. Według biznesplanu spółka zakończy 2007 r. zyskiem 60 000 zł. Natomiast w okresie 2008-2011 r. spółka będzie przynosić straty. W 2007 r. wartość amortyzacji jednorazowej wyniosła 60 000 zł. Dzięki temu spółka za 2007 r. nie osiągnęła podlegającego podatkowi zysku ani trudnych do odliczenia w przyszłości strat. Od 2008 r. spółka amortyzowała maszynę metodą liniową, redukując wpływ amortyzacji maszyny do poziomu strat spółki.
Tomasz Król
ekspert w zakresie finansów, współpracownik redakcji
l art. 4a pkt 10, art. 16k ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847