Do kwalifikacji odrębnych odmian środków trwałych służy Klasyfikacja Środków Trwałych, natomiast podstawę do naliczania odpisów amortyzacyjnych stanowi wspomniana powyżej wartość początkowa środka trwałego. Za takową uważa się cenę nabycia (w przypadku zyskania ich w drodze kupna), koszt wytworzenia (w razie wykonania ich własnym sumptem), wartość rynkową z dnia nabycia podczas uzyskania ich w nieodpłatny sposób (darowizna, spadek lub inny), aport (wkład niepieniężny) wniesiony do spółki nie będącej osobą prawną, ustaloną przez podatnika wartość środków trwałych otrzymanych w związku z likwidacją osoby prawnej. Niezależnie od źródła pochodzenia, muszą być one kompletne, zdatne do użytku, być własnością lub współwłasnością podatnika, okres ich użytkowania musi wynosić więcej niż rok oraz muszą być wykorzystywane przez podatnika zgodnie z prowadzoną działalnością gospodarczą, ewentualnie oddane do używania (na podstawie umowy).
Rozróżniamy następujące rodzaje nieruchomości, które podlegają amortyzacji:
1. Budynek - obiekt budowlany związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni przy pomocy przegród budowlanych, posiada fundamenty i dach.
2. Budowla - obiekt budowlany, który nie spełnia definicji budynku czy też obiektu małej architektury: lotnisko, droga, most, linia kolejowa, wiadukt, tunel, przepust techniczny, części budowlane urządzeń technicznych, fundamenty pod maszyny i urządzenia oraz maszt antenowy, trwale związane z gruntem urządzenie reklamowe, instalacja przemysłowa ( te trzy ostatnie w rozumieniu obiektów wolnostojących).
3. Lokal – izba wydzielona ścianami w obrębie budynku lub zespół izb wraz z pomieszczeniami pomocniczymi, które są przeznaczone na stały pobyt ludzi i bezpośrednio służą zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Opis dotyczy zarówno lokali mieszkalnych, jak i innych.
Zmiana stawek amortyzacyjnych środków trwałych
Amortyzowaniu podlegają także budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie. Amortyzacji nie podlegają natomiast grunty (także prawa wieczystego użytkowania gruntów) oraz budynki mieszkalne, w których znajdują się dźwigi i lokale mieszkalne, wykorzystywane do działalności gospodarczej lub też dzierżawione i wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie zdecyduje o ich amortyzowaniu.
Dostępne metody amortyzacji nieruchomości to:
1. Liniowa – najprostsza z metod, która polega na systematycznych odpisach amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych. Stawki amortyzacji są ustalane w oparciu o Klasyfikację Środków Trwałych.
2. Progresywna - metoda rosnących odpisów amortyzacyjnych. Rzadko stosowana, polega na wzroście sumy owych odpisów wraz z upływem okresu eksploatacji (z wiekiem obiektów zwiększają się nakłady na remonty i naprawy, w efekcie czego rosną koszty).
Kiedy można amortyzować budynek postawiony na cudzym gruncie
Liniowa amortyzacja umożliwia stabilne rozłożenie ciężaru zakupu środków trwałych w kosztach firmy. Proponuje się ją przedsiębiorcom planującym kredyt bankowy, przy czym jej wadą jest fakt, że zwiększa podatek do zapłaty w danym roku w przypadku uzyskiwania zwiększonych dochodów. Przy zastosowaniu metody linowej podatnik może podwyższyć stawki procentowe amortyzacji (o odpowiedni współczynnik) dla budynków i budowli używanych w warunkach:
1. pogorszonych (tam, gdzie budynki i budowle znajdują pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, drgań, zmian temperatury oraz innych czynników, które przyspieszają zużycie obiektów)
2. złych (tam, gdzie budynki i budowle są pod wpływem środków chemicznych oraz są używane do produkcji lub przechowywania środków chemicznych)
W przypadku lokali do odpisów amortyzacyjnych (od własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego i prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej) stosuje się roczną stawkę 2,5%, a dla budynków i lokali mieszkalnych stanowiących odrębny przedmiot własności owa stawka ustalona jest w wysokości 1,5%.
Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji środków trwałych, w przypadku jej braku dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodu.
Istnieją na rynku rozwiązania informatyczne, które umożliwiają szybkie i bezbłędne naliczanie amortyzacji. Jednym z nich jest program oprogramowanie STOCK. Funkcjonowanie tego programu wpływa na oszczędność czasu poświęconego na naliczanie i księgowanie amortyzacji, a także innych operacji na majątku. System informatyczny pozwala również na prowadzenie amortyzacji nieskończoną ilością metod, dostosowanych do indywidualnych potrzeb organizacji.
Zapraszamy do dyskusji na forum
Źródło: SmartMedia