MARCIN KOZŁOWSKI
asystent biegłego rewidenta z Europejskiego Centrum Audytu
Zgodnie z objaśnieniami zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (rozporządzenie o KŚT) - rodzaj 491 - Zespoły komputerowe, obejmuje maszyny i urządzenia do wprowadzenia, przetwarzania, przechowywania i wyprowadzania informacji cyfrowych lub analogowych (np. monitory), na ogół elektroniczne, określane jako komputery, minikomputery i mikrokomputery oraz urządzenia do przekazywania danych na odległość. Pojedynczym obiektem może być przy tym cały zespół, służący do przetwarzania informacji. Innymi słowy jednostka centralna (komputer) plus monitor stanowią zestaw komputerowy, który stanowi jeden obiekt inwentarzowy.
W polityce rachunkowości można określić, że w zależności od wartości początkowej poszczególnych składników majątku rzeczowego, które jednostka planuje użytkować przez okres dłuższy niż 12 miesięcy, będą one wprowadzane:
1) do ewidencji środków trwałych i amortyzowane na zasadach ogólnych (czyli systematycznie i planowo w okresie ich ekonomicznej użyteczności),
2) do ewidencji środków trwałych i amortyzowane jednorazowo (zgodnie z możliwością wynikającą z art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości),
3) wyłącznie do ewidencji pozabilansowej, zaś ich wartość - z chwilą przekazania do używania - będzie księgowana bezpośrednio w koszty zużycia materiałów i energii.
Podobne rozwiązania przewidziano również w prawie podatkowym. Otóż - zgodnie z art. 16d ust. 1 i art. 16f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - wydatki, poniesione na nabycie składników majątku rzeczowego, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywanych na potrzeby związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, których wartość początkowa nie przekracza 3,5 tys. zł można:
1) odnosić bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania danego składnika majątku do używania, bez wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych,
2) odnosić w koszty uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne - amortyzując dany środek trwały jednorazowo (w miesiącu oddania go do używania lub w miesiącu następnym) bądź w czasie na zasadach ogólnych - czemu towarzyszy wprowadzenie do ewidencji środków trwałych.
W przypadku omawianych monitorów, które zostaną podłączone do umorzonych już, ale nadal sprawnych komputerów, jednostka ma dwa rozwiązania:
a) jednostka przyjmuje uproszczenie - stosowane również dla celów podatkowych - zgodnie z którym wydatki na nabycie części peryferyjnych o jednostkowej cenie nabycia do 3,5 tys. zł nie stanowią ulepszenia środka trwałego, lecz są traktowane analogicznie jak koszty jego remontu - wartość tych monitorów należy odnieść bezpośrednio w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej i jednocześnie ująć jednostronnie na koncie pozabilansowym,
b) jednostka nie przyjmuje uproszczenia, o którym mowa wyżej - o wartość zakupionych monitorów należy zwiększyć wartość początkową zespołu komputerowego, zapisem: strona Wn konta 01, strona Ma konta 30 (i pomimo że był on już wcześniej umorzony, nadal go amortyzować, zgodnie z zasadami określonymi w art. 32 ustawy o rachunkowości).
(AP)