RADA
Zarówno zlikwidowane, jak i nieużywane przez spółkę środki trwałe powinny być wyksięgowane z ewidencji bilansowej.
UZASADNIENIE
Z analizy definicji aktywów wynika, że w ewidencji środków trwałych powinny się znaleźć tylko te środki, które są przeznaczone na potrzeby jednostki - wykorzystywane w jej działalności, przyczyniające się do uzyskiwania przez nią przychodów. Środki trwałe, które zużyły się na skutek eksploatacji i nie są wykorzystywane przez jednostkę, powinny być wyksięgowane z ewidencji środków trwałych i postawione w stan likwidacji.
Wycofanie środka trwałego z ewidencji i postawienie go w stan likwidacji należy udokumentować dowodem wewnętrznym LT. W przypadku tych środków trwałych, które będą fizycznie zlikwidowane, dokonanie tej czynności powinno być potwierdzone dodatkowo protokołem komisji likwidacyjnej. Operacje te przeprowadza się na podstawie decyzji kierownika. Z kolei środki trwałe, które już wcześniej były przez spółkę fizycznie zlikwidowane, wystarczy wyksięgować.
Z pytania nie wynika, czy nieużywane przez spółkę środki trwałe oraz te, które zostały już fizycznie zlikwidowane, zostały w pełni umorzone, czy też nie. W zależności od tych ustaleń różnie będzie przebiegać ewidencja księgowa.
Wycofanie z ewidencji zlikwidowanych środków trwałych następuje poprzez wyksięgowanie wartości początkowej oraz dotychczasowego umorzenia. Niezamortyzowaną część środka trwałego należy odnieść w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.
Zgodnie z art. 32 ust. 1 zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą przeznaczenia środka trwałego do likwidacji. Oznacza to, że ostatniego odpisu amortyzacyjnego należy dokonać w miesiącu postawienia środka trwałego w stan likwidacji. Podobnie interpretują tę sytuację przepisy podatkowe. Zgodnie z art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o pdop odpisów amortyzacyjnych dokonuje się do końca tego miesiąca, w którym środki trwałe postawiono w stan likwidacji.
Jeśli środek trwały nie jest jeszcze zutylizowany, do czasu jego rzeczywistej likwidacji należy ująć go na pozabilansowym koncie „Środki trwałe w likwidacji”.
Jak ustawa o rachunkowości definiuje aktywa oraz środki trwałe
Środki trwałe zaliczane są do aktywów, natomiast aktywa zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości to: (...) kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
Z kolei w art. 3 pkt 15 ustawy o rachunkowości znajdziemy definicję środków trwałych. Są to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.
Przykład
W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdzono, że w ewidencji środków trwałych znajdują się urządzenia, które fizycznie zostały zezłomowane, oraz takie, które przestały być przez spółkę używane ze względu na utratę przydatności.
W oparciu o protokoły komisji inwentaryzacyjnej kierownik jednostki wydał zarządzenie o wyksięgowaniu z ewidencji środków, które zostały już zutylizowane.
Te środki trwałe, które straciły swoją przydatność na skutek zużycia, zostały postawione w stan likwidacji. Wartość początkowa środków trwałych zezłomowanych - 10 000 zł. Dotychczasowe umorzenie - 8000 zł.
Wartość początkowa środków trwałych postawionych w stan likwidacji - 30 000 zł.
Dotychczasowe umorzenie - 30 000 zł.
1. Wyksięgowanie środków trwałych wcześniej zezłomowanych z ewidencji na podstawie decyzji kierownika jednostki:
Wn „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” 8 000
Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 2 000
Ma „Środki trwałe” 10 000
2. Postawienie środków trwałych w stan likwidacji na podstawie dokumentu LT i wyksięgowanie z ewidencji:
a) przeniesienie do ewidencji pozabilansowej
Wn „Środki trwałe w likwidacji” 30 000
b) równolegle wyksięgowanie środków trwałych z ewidencji bilansowej
Wn „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” 30 000
Ma „Środki trwałe” 30 000
3. Fizyczna likwidacja środków trwałych potwierdzona protokołem - ewidencja pozabilansowa:
Ma „Środki trwałe w likwidacji” 30 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• art. 3 ust. 1 pkt 12 i 15, art. 32 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238
Maryla Piotrowska
główna księgowa z licencją MF