Weksel jest wierzycielskim papierem wartościowym o ściśle określonej przez prawo formie. Musi zawierać wszystkie określone w art. 1 ustawy z 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. nr 37, poz. 282 z późn. zm.) elementy, czyli: nazwę weksel, polecenie bezwarunkowe zapłacenia określonej sumy, nazwisko osoby dłużnika i osoby, na której rzecz zapłata ma być dokonana, oznaczenie terminu i miejsca płatności, datę i miejsce wystawienia weksla, a także podpis wystawcy weksla.
W księgach rachunkowych weksle obce ujmuje się w zależności od terminu ich płatności. Jeżeli nastąpi to w ciągu trzech miesięcy, można je ująć za pośrednictwem konta 130 „Inne aktywa pieniężne”. Natomiast jeżeli są płatne w terminie powyżej trzech miesięcy od daty ich wystawienia, ale nie dłuższym niż 12 miesięcy, stanowią krótkoterminowe aktywa finansowe.
Przykładowo więc spółka w zamian za dostawę towarów o wartości 12,2 tys. zł może otrzymać weksel płatny w ciągu czterech miesięcy. Suma wekslowa wynosi 12,6 tys. zł (dyskonto 400 zł). W takim przypadku pokrycie należności przez kontrahenta wekslem zostanie ujęte w księgach rachunkowych zapisem: strona Wn konta 140 „Krótkoterminowe aktywa finansowe” - w wartości sumy wekslowej 12,6 tys. zł, strona Ma konta 201 „Rozrachunki z odbiorcami” - kwota pokrywająca należność 12,2 tys. zł, strona Ma konta 750 „Przychody finansowe” - dyskonto - w wysokości różnicy między sumą wekslową i spłaconą należnością - 400 zł.
Jeżeli kontrahent w terminie wykupi weksel - sumę wekslową 12,6 tys. zł należy zaewidencjonować następującym zapisem: strona Wn konta 130 „Rachunek bankowy”, strona Ma konta 140 „Krótkoterminowe aktywa finansowe”.
W bilansie weksle obce wykazuje się w aktywach:
• w pozycji B.III.1 c) Inne środki pieniężne - jeżeli są płatne w ciągu trzech miesięcy od daty ich wystawienia,
• w pozycji B.III.1 a) lub b) Inne papiery wartościowe - jeżeli są płatne w terminie powyżej trzech miesięcy od daty ich wystawienia, ale nie dłuższym niż 12 miesięcy.
Inaczej będzie w przypadku weksla własnego in blanco, wystawionego w celu zabezpieczenia np. kredytu bankowego. Należy pamiętać, że taki weksel powinien być opatrzony podpisem wystawcy. Pozostałe dane: kwota, dzień wymagalności, zostają wpisane przez podmiot upoważniony w przypadku, gdy wystawca weksla nie wywiąże się ze swoich obowiązków (np. spłaty kredytu).
Firma, która wystawia weksel in blanco, powinna umieścić informację na ten temat w ewidencji pozabilansowej na koncie 292 „Zobowiązania warunkowe”. W sytuacji gdy jednostka nie wywiąże się ze zobowiązań gwarantowanych wekslem in blanco, musi dokonać w księgach rachunkowych odpowiednich zapisów. Przykładowo, jeżeli wekslem in blanco zostaną pokryje zobowiązania w kwocie nieuregulowanej wobec banku, należy to uwidocznić zapisem: strona Wn konta160 „Kredyty bankowe”, strona Ma konta 240 „Inne rozrachunki”. Natomiast operacja wykupu weksla: strona Wn konta 240 „Inne rozrachunki”, strona Ma konto 130 „Rachunek bankowy”.
Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl
Podstawa prawna
• Art. 3 ust. 1 pkt 25 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).