Opłaty za prowadzenie wydzielonego rachunku bankowego dla zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz prowizje od przelewów nie powinny obciążać środków zgromadzonych na rachunku ZFŚS. Muszą Państwo zatem dokonać refundacji kwot, które niezasadnie obciążyły ZFŚS.
Przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych nakładają na pracodawców tworzących ten fundusz obowiązek prowadzenia odrębnego rachunku bankowego na potrzeby ZFŚS. Jednocześnie, zgodnie z art. 10 ustawy, środkami funduszu administruje pracodawca, co oznacza m.in. zapewnienie obsługi technicznej i finansowej temu funduszowi. W związku z tym wydatki związane z prowadzeniem i obsługą rachunku bankowego funduszu nie powinny obciążać tego funduszu. Należy je zaliczać do kosztów działalności pracodawcy. Potwierdzeniem tego jest wyjaśnienie Ministerstwa Finansów, które w piśmie z 30 grudnia 1998 r. (nr PB3-5656/722-571/98) stwierdza:
„- pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych zobowiązany jest do wyodrębnienia środków funduszu na odrębnym rachunku bankowym (art. 12 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych - Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn.zm.),
- art. 10 ww. ustawy zobowiązuje pracodawcę do administrowania środkami funduszu, a tym samym ponosi on określone koszty związane z prowadzeniem rachunku bankowego funduszu, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania samego funduszu w zakładzie pracy,
- na gruncie przepisów ustaw podatkowych do kosztów uzyskania przychodów zaliczana jest również grupa kosztów, którą co prawda trudno jest powiązać z konkretnym, przychodem jednak poniesienie tych kosztów niezbędne jest dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa, a tym samym mają one wpływ na osiągane przez nie przychody.
Koszty ponoszone przez zakłady pracy przy prowadzeniu rachunku bankowego dla zakładowego funduszu świadczeń socjalnych stanowią dla tych zakładów koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz od osób fizycznych”.
Biorąc to pod uwagę, zakład pracy powinien dokonać refundacji kwot, które niezasadnie obciążyły ZFŚS. Sposób ujęcia tej refundacji w księgach rachunkowych uzależniony jest od kilku czynników.
Refundacja kwot, które niezasadnie obciążały ZFŚS po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za 2007 r.
Ustawa o rachunkowości wskazuje, że: jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej.
Przykład
Spółka z o.o. w kwietniu 2008 r. stwierdziła błąd w sprawozdaniu finansowym za 2007 r., spowodowany faktem obciążania środków ZFŚS pobieranymi przez bank opłatami za prowadzenie konta oraz prowizjami od dokonanych przelewów. Błąd ten spowodował zaniżenie kosztów o 2000 zł. Jednocześnie zawyżone zostało zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego o kwotę 380 zł. Sprawozdanie finansowe nie zostało jeszcze zatwierdzone. Korektę wprowadzono więc w księgach 2007 r.
1. Korekta błędnego zapisu dokonanego w księdze 2007 r. (zapis w księgach roku 2007)
Wn konto 402 „Usługi obce” 2000 zł
Ma konto 850 „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych” 2000 zł
2. Korekta (zmniejszenie) zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego”) 380 zł
Ma konto 870 „Podatek dochodowy” 380 zł
3. Przelew - refundacja ze środków obrotowych na ZFŚS
Wn konto 132 „Rachunek bankowy ZFŚS” 2000 zł
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 2000 zł
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Refundacja kwot, które niezasadnie obciążały ZFŚS po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego - błąd podstawowy
Prawo bilansowe nie przewiduje możliwości zmiany już zatwierdzonego sprawozdania finansowego. A zatem w przypadku, gdy w zatwierdzonym już sprawozdaniu finansowym za lata ubiegłe jednostka wykryje błąd, jego skutki ujmuje się w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym je ujawniono. Sposób ujęcia w księgach błędu stwierdzonego po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego zależy od stopnia jego istotności. Przy czym poziom istotności jednostka ustala we własnym zakresie.
Ujawnioną w danym roku obrotowym nieprawidłowość traktuje się jako „błąd podstawowy”, jeżeli w sposób znaczący wpływa na sprawozdanie finansowe poprzedniego lub poprzednich okresów sprawozdawczych, a wpływ ten jest na tyle istotny, że w jego następstwie nie można uznać zatwierdzonego sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za jasno i rzetelnie przedstawiające sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki.
Ustalając, czy dane zdarzenie można uznać za błąd podstawowy, należy kierować się kryterium istotności. Poziom istotności jednostka ustala samodzielnie. Powinno to zostać określone w przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości.
W księgach rachunkowych błędy podstawowe ujmowane są na koncie 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: „Skutki błędów podstawowych z lat ubiegłych”), odpowiednio:
1) po stronie Wn konta 820 - skutki powodujące zmniejszenie zysku lub zwiększenie straty,
2) po stronie Ma konta 820 - skutki powodujące zwiększenie zysku lub zmniejszenie straty,
w korespondencji z różnymi kontami, np. zespołu 0, 1, 2, 3, 4, 5.
Ujęta na koncie 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” korekta błędu podstawowego wykazywana jest w pasywach bilansu, w pozycji A.VII „Zysk (strata) z lat ubiegłych”. Uzupełnienie tej informacji należy zamieścić w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach”, w pozycji o znaczących zdarzeniach dotyczących lat ubiegłych, ujętych w sprawozdaniu finansowym roku obrotowego.
Przykład
Spółka z o.o. w lipcu 2008 r. stwierdziła błąd w zatwierdzonych sprawozdaniach finansowych za lata 2005-2007, spowodowany faktem obciążania środków ZFŚS pobieranymi przez bank opłatami za prowadzenie konta oraz prowizjami od dokonanych przelewów. Błąd ten spowodował zaniżenie kosztów:
- 2005 r. o 2000 zł,
- 2006 r. o 2500 zł,
- 2007 r. o 3000 zł.
Jednocześnie zawyżone zostało zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego o kwotę:
- 380 zł za 2005 r.,
- 475 zł za 2006 r.,
- 570 zł za 2007 r.
Jednostka oceniła, że popełniony błąd jest błędem podstawowym. Skutki korekty ujęto w księgach 2008 r.
Ponieważ nastąpiło zawyżenie podstawy opodatkowania i zobowiązania z tytułu podatku dochodowego, jednostka złożyła korektę zeznań podatkowych za lata 2005-2007 wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty.
Ewidencja księgowa
1. Korekta błędu podstawowego
Wn konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: „Skutki błędów podstawowych z lat ubiegłych”) 7500 zł
Ma konto 850 „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych” 7500 zł
2. Korekta zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego”) 1425 zł
Ma konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: „Skutki błędów podstawowych z lat ubiegłych”) 1425 zł
3. Przelew - refundacja ze środków obrotowych na ZFŚS
Wn konto 132 „Rachunek bankowy ZFŚS” 7500 zł
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 7500 zł
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Refundacja kwot, które niezasadnie obciążały ZFŚS po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego - wartość nieistotna
W przypadku gdy ujawniona po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego wartość korekt nie jest istotna z punktu widzenia jednostki, a co za tym idzie - nie została uznana za błąd podstawowy, skutki korekty takiego błędu wpływają na koszty i przychody roku obrotowego, w którym błąd został wykryty.
Przykład
Założenia jak w przykładzie poprzednim, z tym że ujawniony błąd nie jest błędem podstawowym.
1. Korekta błędnego zapisu dokonanego w księgach lat 2004-2006 (zapis w księgach 2008 r.)
Wn konto 402 „Usługi obce” 7500 zł
Ma konto 850 „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych” 7500 zł
2. Korekta (zmniejszenie) zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego”) 1425 zł
Ma konto 870 „Podatek dochodowy” 1425 zł
3. Przelew - refundacja ze środków obrotowych na ZFŚS
Wn konto 132 „Rachunek bankowy ZFŚS” 7500 zł
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Anna Kędziora
księgowa, konsultant podatkowy
Podstawa prawna:
• art. 54 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.),
• art. 10 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn.zm.).