RADA
Kontrahent może być obciążony na podstawie zarówno noty księgowej, jak i faktury VAT. Wszystko zależy od rodzaju poniesionych wydatków, sposobu ich udokumentowania i szczegółowych zapisów w umowie. Jeżeli dokumenty potwierdzające poniesione opłaty sądowe są wystawione na spółkę działającą w imieniu kontrahenta, to wydatki te należy odnieść na konto kosztowe „Podatki i opłaty”. Jeśli natomiast dowody te są wystawione na kontrahenta, ale opłacone zostały przez spółkę działającą w jego imieniu, to właściwe będzie zaksięgowanie tego wydatku na odpowiednim koncie rozrachunkowym, np. „Pozostałe rozrachunki”.
UZASADNIENIE
W praktyce gospodarczej przypadki wydatkowania w imieniu kontrahenta sum pieniężnych z tytułu różnego rodzaju opłat urzędowych zdarzają się stosunkowo często. Organy podatkowe odwołują się niekiedy do przepisów unijnych, z których wynika, że do podstawy opodatkowania nie należy doliczać m.in. kwot otrzymanych przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, a zaksięgowanych przez podatnika na koncie przejściowym. W takiej sytuacji podatnik musi przedstawić dowód na rzeczywistą kwotę kosztów i nie może odliczyć VAT, który w danym przypadku mógł zostać naliczony.
Jeżeli więc dokument potwierdzający wniesienie opłat sądowych jest wystawiony na klienta, a wydatkowane kwoty są zaksięgowane na jego koncie rozrachunkowym, to można uznać, że na podstawie uregulowań przytoczonego wyżej przepisu dokumentem właściwym do rozliczenia poniesionych wydatków będzie nota księgowa. Należy jednak mieć na względzie, że w linii interpretacyjnej zdarzają się przypadki potraktowania zwrotu poniesionych w cudzym imieniu wydatków jako kwoty należnej z tytułu wykonania usługi. Przykładem takiego stanowiska jest postanowienie Urzędu Skarbowego Warszawa-Targówek z 20 grudnia 2006 r., nr 1437/ZI/443/398/DJW/06
Przykład 1
Spółka Alfa świadczy na rzecz spółki Beta usługi w zakresie pośrednictwa w interesach. Cena obejmuje wynagrodzenie za wykonanie usługi (5000 zł netto) i zwrot poniesionych wydatków. W kwietniu 2008 r. w związku z realizacją umowy spółka Alfa poniosła następujące wydatki:
• opłata za wydanie odpisu z KRS - 30 zł,
• opłaty pocztowe - 17 zł,
• usługi transportowe - 183 zł brutto (zakup udokumentowany fakturą VAT).
Faktura zakupu, dowód uiszczenia opłaty sądowej oraz opłat pocztowych wystawione są na spółkę Alfa i zostały opłacone gotówką. 30 kwietnia spółka Alfa wystawiła spółce Beta fakturę za usługi wykonane w tym miesiącu. Dane z faktury:
• wartość netto - 5197,00 zł (5000 zł + 150 zł + 30 zł + 17 zł),
• VAT 22% - 1143,34 zł,
• wartość brutto/kwota do zapłaty - 6340,34 zł.
Ewidencja księgowa w spółce Alfa
Zgodnie z przyjętą w spółce polityką rachunkowości koszty ewidencjonowane są wyłącznie w układzie rodzajowym.
1. Opłata za wydanie odpisu z KRS - 30 zł:
Wn „Koszty podatków i opłat” 30,00
Ma „Kasa” 30,00
2. Opłaty pocztowe - 17 zł:
Wn „Koszty usług obcych” 17,00
Ma „Kasa” 17,00
3. Usługi transportowe - 183 zł:
Wn „Koszty usług obcych” 150,00
Wn „VAT naliczony” 33,00
Ma „Kasa” 183,00
4. Faktura VAT sprzedaży:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 6 340,34
- w analityce „Spółka Beta”
Ma „VAT należny” 1 143,34
Ma „Przychody ze sprzedaży usług” 5 197,00
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 2
Spółka Alfa świadczy na rzecz spółki Beta usługi sklasyfikowane w zakresie pośrednictwa w interesach. Za wykonanie usługi strony ustaliły wynagrodzenie w wysokości 5000 zł netto. W uzasadnionych przypadkach, w celu właściwego zabezpieczenia interesów spółki Beta, spółka Alfa może ponosić w imieniu i na rzecz spółki Beta dodatkowe wydatki. Są one zwracane przez spółkę Beta po przedstawieniu przez spółkę Alfa dowodów ich poniesienia.
W kwietniu 2008 r. w związku z realizacją umowy spółka Alfa poniosła następujące wydatki:
• opłata za wydanie odpisu z KRS - 30 zł,
• opłaty pocztowe - 17,00 zł,
• usługi transportowe - 183 zł brutto (zakup udokumentowany fakturą VAT).
Dokumenty zakupu oraz dowód uiszczenia opłaty sądowej wystawione są na spółkę Beta i zostały opłacone przez spółkę Alfa gotówką. 30 kwietnia spółka Alfa wystawiła spółce Beta fakturę za usługi wykonane w tym miesiącu oraz notę księgową na dokonane w imieniu i na rzecz spółki Beta wydatki. Dane z faktury:
• wartość netto - 5000 zł,
• VAT 22% - 1100 zł,
• wartość brutto/kwota do zapłaty - 6100 zł.
Ewidencja księgowa w spółce Alfa
Zgodnie z przyjętą w spółce polityką rachunkowości koszty ewidencjonowane są wyłącznie w układzie rodzajowym.
1. Opłata za wydanie odpisu z KRS - 30 zł:
Wn „Pozostałe rozrachunki” 30,00
- w analityce „Spółka Beta”
Ma „Kasa” 30,00
2. Opłaty pocztowe - 17 zł:
Wn „Pozostałe rozrachunki” 17,00
- w analityce „Spółka Beta”
Ma „Kasa” 17,00
3. Usługi transportowe - 183 zł:
Wn „Pozostałe rozrachunki” 183,00
- w analityce „Spółka Beta”
Ma „Kasa” 183,00
4. Faktura VAT sprzedaży:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 6 100,00
- w analityce „Spółka Beta”
Ma „VAT należny” 1 100,00
Ma „Przychody ze sprzedaży usług” 5 000,00
5. Zwrot poniesionych wydatków - na podstawie wystawionej noty obciążeniowej:
Wn „Rachunek bankowy” 230,00
Ma „Pozostałe rozrachunki” 230,00
- w analityce „Spółka Beta”
• art. 29 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 74, poz. 444
• art. 78 i 79 Dyrektywy Rady UE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dyrektywa 2006 /112/WE, Dz.U. UE. L. 06.347.1
Joanna Dyczkowska
dyrektor biura rachunkowego