RADA
Jeśli premia jest wypłacana co miesiąc, należy uwzględnić premię średnią liniową na podstawie ostatnich trzech miesięcy. Premie należne za okresy dłuższe niż miesiąc (kwartalne) należy wypłacać w ustalonych terminach w pełnej wysokości, bez uwzględnienia czasu urlopowego.
UZASADNIENIE
Pracownikowi przysługuje za czas urlopu wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Dlatego przy ustalaniu tego wynagrodzenia należy brać pod uwagę nie tylko stałą, miesięczną pensję, ale również składniki wynagrodzenia przysługujące w zmiennej wysokości, jak np. premie regulaminowe. Premia regulaminowa jest tzw. roszczeniowym składnikiem wynagrodzenia. Pracownik otrzymuje ją po spełnieniu określonych warunków (np. za osiągnięcie określonego pułapu sprzedaży), dlatego jest ona uwzględniana przy wyliczaniu wynagrodzenia urlopowego. Nie należy uwzględniać przy wyliczaniu wynagrodzenia urlopowego premii uznaniowej, ponieważ nie ma ona charakteru roszczeniowego. Jest to swego rodzaju nagroda, której wypłata jest uzależniona od pracodawcy, a nie pracownika. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu nie krótszego niż trzy miesiące poprzedzające miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadku znacznego wahania zmiennych składników wynagrodzenia pracodawca może okres ten wydłużyć do 12 miesięcy. Ma to miejsce w przypadku wynagrodzeń prowizyjnych powiązanych np. z sezonowością sprzedaży.
Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego należy ustalić z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:
• jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
• wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
• gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
• wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
• ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
• dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
• wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
• nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
• odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
• wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Wynagrodzenie za urlop składa się więc ze stałych składników wynagrodzenia w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu i z części zmiennej obliczonej ze zmiennych składników wynagrodzenia.
Elementy stałe pracownik otrzymuje tak, jakby pracował. Nie ma więc konieczności przeprowadzania żadnych przeliczeń.
Należy natomiast ustalić wysokość wynagrodzenia za urlop wynikającą z elementów zmiennych wynagrodzenia.
Przystępując więc do wyliczania pensji za czas urlopu, należy w pierwszej kolejności ustalić, które stałe (np. dodatki funkcyjne, stażowe) i zmienne (np. prowizje, dodatki za godziny nadliczbowe) składniki wynagrodzenia wchodzą do podstawy wymiaru wynagrodzenia.
Trzeba pamiętać, że przy obliczaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia uwzględniamy tylko te składniki, które przysługują za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc.
W następnej kolejności należy policzyć łączne zarobki za okres trzech (lub 12) miesięcy.
Stanowią one podstawę wymiaru wynagrodzenia. Następnie wynagrodzenie urlopowe oblicza się:
• dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie,
• mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Przykład
Spółka zatrudnia sześciu pracowników, w tym dwóch mających zmienne składniki wynagrodzenia w postaci premii regulaminowej. W sierpniu pracownicy ci wybierają się na urlop.
1. Jan Kowalski otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5000 zł. Pracownik wybiera się na 10-dniowy urlop (80 godzin) w terminie od 18 do 29 sierpnia 2008 r. W miesiącach poprzedzających urlop pracownik otrzymał premię w następującej wysokości: maj - 800 zł, czerwiec - 1200 zł, lipiec - 1000 zł. W sierpniu pracownik nie nabył prawa do premii regulaminowej.
2. Pobory Adama Nowaka wynoszą 3000 zł. Ponadto otrzymuje on premię kwartalną w wysokości 2000 zł. Urlop pana Nowaka wynosi pięć dni (40 godzin) i trwa od 4 do 8 sierpnia 2008 r.
Pracodawca wylicza wynagrodzenie urlopowe z okresu trzech miesięcy poprzedzających urlop wypoczynkowy.
Tabela 1. Liczba godzin pracy w poszczególnych miesiącach
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
1. Ustalenie wynagrodzenia urlopowego Jana Kowalskiego z tytułu zmiennych składników wynagrodzeń (premii): (3000 zł : 512 godz.) = 5,90 zł/godz.; 80 godz. × 5,90 zł = 472 zł.
Wynagrodzenie za sierpień wyniesie więc: 5000 zł + 472 zł = 5472 zł.
2. Adam Nowak otrzyma pełne stałe wynagrodzenie w wysokości 3000 zł. Ponieważ premię pracownik otrzymuje kwartalnie, zostanie ona wypłacona w pełnej wysokości, bez uwzględnienia czasu urlopu. Wynagrodzenie za sierpień Adama Nowaka wyniesie więc 3000 zł.
Tabela 2. Lista płac z uwzględnieniem wynagrodzenia urlopowego
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ewidencja księgowa
1. Lista płac - ewidencja wynagrodzenia:
Wn „Koszty wynagrodzeń” 8 472,00
Ma „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 8 472,00
- w analityce imienne konto pracownika
2. Ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 1 161,51
- w analityce imienne konto pracownika
Ma „Rozrachunki z ZUS” 1 161,51
3. Składka na ubezpieczenie zdrowotne:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 657,94
- w analityce imienne konto pracownika
Ma „Rozrachunki z ZUS” 657,94
4. Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych:
Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 682,00
- w analityce imienne konto pracownika
Ma „Rozrachunki z US” 682,00
5. Składki na ubezpieczenia społeczne oraz FP i FGŚP obciążające pracodawcę. Stopa procentowa składki wypadkowej wynosi 1,93%:
Wn „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia” 1 587,65
Ma „Rozrachunki z ZUS” 1 587,65
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• § 6-12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop - Dz.U. Nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1591
Maryla Piotrowska
główna księgowa z licencją MF