RADA
Jeżeli spółka ocenia, że kwota uiszczonej z góry opłaty za najem nie wpływa istotnie na jej wynik finansowy, to nie ma przeszkód, by dla celów bilansowych wartość faktury odnieść w koszty jednorazowo. Należy jednak pamiętać, że dla celów podatkowych jest to koszt pośredni, wykraczający poza rok podatkowy, i jako taki podlega uwzględnieniu w kosztach podatkowych proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy.
Fakt, że usługa nie została jeszcze wykonana, w przypadku usług najmu nie ma znaczenia dla możliwości odliczenia VAT przez nabywcę. Spółka ma prawo rozliczyć VAT w miesiącu otrzymania faktury lub w miesiącu następnym. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Zgodnie z zapisami ustawy o rachunkowości zapłacony z góry czynsz najmu to koszt dotyczący w części przyszłych okresów, stanowiący co do zasady tytuł do dokonywania czynnych rozliczeń międzyokresowych (art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości).
Stopniowe odpisywanie poniesionego wydatku w koszty dla celów rachunkowych nie jest jednak wymogiem bezwzględnie obowiązującym. Jeżeli według oceny jednostki koszt ten nie wpływa w istotny sposób na jej wynik finansowy, to wówczas - korzystając z zasady istotności, możliwe jest jednorazowe odpisanie poniesionego wydatku w koszty.
Niestety, takiego uproszczenia nie można zastosować dla celów podatku dochodowego.
Opłata za najem to typowy koszt pośredni prowadzonej działalności. Zgodnie z art. 15 ust. 4d updop koszty pośrednie podlegają uwzględnieniu w kosztach podatkowych w momencie poniesienia. Jeżeli jednak - tak jak w omawianym przypadku - poniesiony koszt wykracza poza rok podatkowy, to spółka nie może uwzględnić go w kosztach jednorazowo. Zakaz ten wynika z dalszej części artykułu regulującego moment potrącania kosztów pośrednich. Stanowi on, że jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to stanowią one koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. W przypadku pytającej spółki oznacza to, że w 2007 r. będzie mogła uwzględnić w kosztach podatkowych 1/6 wartości faktury, a pozostałą część dopiero w 2008 r. (jednorazowo w styczniu lub w ratach miesięcznych, jeżeli spółka rozlicza koszt najmu w czasie).
Wątpliwości pytającej spółki budzi też prawidłowy moment dla odliczenia VAT z otrzymanej faktury. Co do zasady - określonej w art. 86 ust. 12 ustawy o VAT - jeżeli podatnik otrzymuje fakturę dokumentującą dostawę towarów bądź wykonanie usługi, które jeszcze nie zostały dokonane, prawo do odliczenia podatku przysługuje w momencie nabycia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel lub z chwilą wykonania usługi. Jednak w omawianym przypadku ograniczenie to nie będzie miało zastosowania. Ustawodawca nie stawia tego warunku dla faktur dokumentujących czynności, dla których obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7 oraz 9-11 ustawy o VAT, wśród których znajdują się m.in. usługi najmu. Spółka może więc odliczyć VAT już w miesiącu otrzymania faktury lub w miesiącu następnym.
PRZYKŁAD
W grudniu 2007 r. spółka otrzymała fakturę za wynajem maszyn budowlanych za okres 1 grudnia - 31 maja 2007 r. na łączną wartość 18 000 zł + 22% VAT. Spółka uznała, że kwota czynszu istotnie wpływa na wynik finansowy i podjęła decyzję o jej rozliczaniu w czasie.
1. Faktura otrzymana od wynajmującego
Wn konto 300„Rozliczenie zakupu usług” 21 960,00 zł
Ma konto 202„Rozrachunki z dostawcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 21 960,00 zł
2. Rozliczenie otrzymanej faktury
Wn konto 402„Usługi obce” 18 000,00 zł
Wn konto 223„VAT naliczony i jego rozliczenie” 3 960,00 zł
Ma konto 300„Rozliczenie zakupu usług” 21 960,00 zł
3. Przeksięgowanie kosztów najmu do rozliczenia w czasie
Wn konto 641„Rozliczenia międzyokresowe kosztów” 18 000,00 zł
Ma konto 490„Rozliczenie kosztów” 18 000,00 zł
4. Rata czynszu w części dotyczącej grudnia (18 000/6)
Wn konto 490„Rozliczenie kosztów” 3 000,00 zł
Ma konto 641„Rozliczenia międzyokresowe kosztów” 3 000,00 zł
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• art. 39 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7, 9-11, art. 86 ust. 12 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382
• art. 15 ust. 4d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238
Izabela Grochola
główna księgowa w spółce z o.o.