RADA
Tak, postępuje Pani prawidłowo, ujmując zakup materiałów budowlanych pod datą ich faktycznego otrzymania na podstawie dokumentu PZ, jeśli zawiera dane wymagane dla opisu dostawy. Jeśli faktura dotycząca tego towaru zostanie wystawiona w następnym miesiącu, to będzie podstawą dokonania korekty wcześniej dokonanego zapisu (jeżeli wartości wynikające z dokumentu PZ będą się różniły od wartości wykazanych w fakturze). Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Chcąc ustalić moment właściwy do ujmowania kosztów zakupu materiałów w pkpir, należy wziąć pod uwagę nie tylko przepisy ustawy o zasadach rozliczania kosztów w czasie, ale również przepisy rozporządzenia w sprawie prowadzenia pkpir, które precyzują sposób dokonywania tych zapisów. Należy zaznaczyć, że Czytelniczka określa, iż mamy tutaj do czynienia z materiałami budowlanymi, natomiast jeśli chodzi o nazewnictwo wynikające z przepisów podatkowych, to mamy do czynienia z towarami handlowymi. Zgodnie z przepisami o pkpir są nimi wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym.
Towary handlowe zostały potraktowane przez ustawodawcę w szczególny sposób. Mianowicie fakt ich otrzymania należy potwierdzić na dowodzie zakupu datą i podpisem osoby, która je przyjęła. Jeśli firma prowadzi magazyn, będzie to najczęściej pracownik - magazynier. W sytuacji gdy towar dotrze do podatnika bez faktury, podatnik musi sporządzić dowód przyjęcia towaru zwany opisem dostawy.
WAŻNE!
Gdy podatnik najpierw otrzymuje towar, a później fakturę, musi sporządzić dowód przyjęcia towaru zwany opisem dostawy.
Dokument ten powinien zawierać opis otrzymanego materiału budowlanego, imię i nazwisko lub nazwę dostawcy, jego adres, ilość i rodzaj, cenę jednostkową oraz wartość materiału. Na podstawie tego dokumentu należy dokonać zapisu w księdze, w kolumnie 10, tak aby data dostawy poprzedzała dokonanie obrotu tym towarem (materiałem budowlanym). Podatnik może zwolnić się z obowiązku sporządzania opisu dostawy, jeżeli zakup materiału jest udokumentowany specyfikacją dostawcy, a ta zawiera wszystkie ww. elementy wymagane dla opisu dostawy. Dopuszczalna jest również praktyka dotąd stosowana przez Czytelniczkę, tj. wobec braku faktury w momencie otrzymania towaru wystawienie dokumentu wewnętrznego PZ, jeśli zawiera dane wymagane dla opisu dostawy. Jeżeli okaże się, że w fakturze, która zostanie później podatnikowi dostarczona, zostały zawarte inne wartości, zapis dotyczący zakupu towaru (materiału) należy odpowiednio skorygować na plus albo na minus, w zależności od rodzaju tej różnicy.
W przypadku gdy otrzymanie towaru oraz faktury nastąpiło w tym samym miesiącu, zapisu w księdze należy dokonać wyłącznie na podstawie faktury, a sporządzony wcześniej opis dostawy dołączyć do niej. Taki sposób postępowania w praktyce dotyczy podatników, którzy dokonują zapisów w pkpir do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Jeśli dokonują zapisów na bieżąco, to fakturę podpinają do ujętego już w pkpir opisu dostawy, tak jak postępuje Czytelniczka (jeśli oczywiście wartości wynikające z opisu i faktury są takie same).
Jeśli dostawa miała miejsce pod koniec danego miesiąca, a faktura została wystawiona i dostarczona w następnym miesiącu, to zapisu należy dokonać w dacie faktycznego otrzymania towaru (materiału), na podstawie opisu dostawy. Natomiast później otrzymana faktura służy wyłącznie do ewentualnej korekty dokonanego zapisu, gdyby okazało się, że wartości zakupu wykazane w opisie dostawy są inne niż wykazane na fakturze.
Ustawodawca, co do zasady, wymaga, aby zapisów dotyczących zakupu towarów handlowych oraz materiałów podstawowych w księdze dokonywać niezwłocznie po ich otrzymaniu, ale nie później niż przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy podatnik dokonuje zapisów w księdze w terminie do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. W takim przypadku, gdy istnieje rozbieżność pomiędzy dostawą materiałów a wystawieniem i otrzymaniem faktury, należy oczywiście sporządzić opis dostawy, ale zapisu będzie można dokonać na podstawie faktury wtedy, gdy została ona wystawiona w tym samym miesiącu, w którym otrzymano towar. W przeciwnym razie faktura wystawiona w następnym miesiącu będzie podstawą do dokonania ewentualnej korekty wartości zakupu.
Podsumowując, należy stwierdzić, że zapisu dotyczącego zakupu towarów należy dokonać pod datą faktycznego ich otrzymania. Rodzaj dokumentu, na podstawie którego należy to zrobić, zależy od tego, jakim dokumentem dysponuje podatnik w momencie, gdy powinien dokonać zapisu w księdze.
PRZYKŁAD 1
Hurtownia X 28 lutego 2008 r. otrzymała towar od firmy ZET bez faktury. Zapisu dokumentów w pkpir hurtownia dokonuje w terminie do 20. dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni. W dniu dostawy towaru magazynier sporządził opis dostawy i przyjął towar do magazynu. 7 marca 2008 r. do firmy wpłynęła faktura wystawiona przez firmę ZET z datą wystawienia 28 lutego 2008 r. Hurtownia X ujęła zakup ww. towaru na podstawie tej faktury pod datą 28 lutego 2008 r.
PRZYKŁAD 2
Przyjmujemy dane takie same jak w przykładzie nr 1, ale faktura została wystawiona przez firmę ZET 3 marca 2008 r. Opis dostawy opiewa na kwotę 750 zł netto, a faktura na kwotę 780 zł netto. Hurtownia X ujęła zakup towaru w księdze pod datą 28 lutego 2008 r. na podstawie opisu dostawy w wysokości 750 zł, natomiast pod datą 3 marca 2008 r. dokonała korekty tego zakupu na plus na podstawie otrzymanej faktury. Oznacza to, że na podstawie faktury dokonano w kolumnie 10 zapisu o wartości 30 zł (780 zł - 750 zł).
• § 16-17 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988
Joanna Krawczyk
doradca podatkowy, właścicielka kancelarii podatkowej w Poznaniu