Nowy serwis: Biura rachunkowe
Celem każdej działalności gospodarczej jest dążenie do osiągnięcia zysku. Jednak prowadzeniu działalności gospodarczej towarzyszy również ryzyko poniesienia straty. Przedsiębiorcy często muszą dostosowywać swoją strategię gospodarczą do wymagań rynku. Oferty wyprzedaży towarów są przyczyną obniżania rynkowych cen na poszczególne produkty. Niejednokrotnie obniżki przekraczają cenę zakupu bądź wytworzenia danego towaru. W przypadku sprzedaży towarów poniżej ceny zakupu przedsiębiorca musi poprzeć taką decyzję dokumentami zawierającymi wiarygodne i rzetelne informacje na temat powodów takich działań. Kolejnym krokiem będzie sporządzenie spisu z natury towarów objętych planowaną obniżką ceny sprzedaży i ich wycena według ceny zakupu.
Wyprzedaże poprzednich kolekcji, obniżki i promocje cenowe towarów z kończącego się sezonu są obecnie powszechnie stosowaną praktyką rynkową firm handlowych. Z uwagi na powszechność tego zjawiska przeceny towarów nawet poniżej ceny zakupu nie powinny być kwestionowane przez organy skarbowe.
Kiedy odpis aktualizujący wartość należności może być kosztem
Przykładem jest interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 stycznia 2009 r., nr ILPB1/415-882/08-2/TW, w której czytamy, że „(...) każdy podatnik ma prawo swobodnie układać swoje interesy tak, aby działalność gospodarcza była dla niego opłacalna pod względem ekonomicznym, w tym stosując znaczne upusty cenowe, jeśli jest to w jego uznaniu zasadne dla osiągnięcia tego celu”.
Jednak obniżki i sprzedaż poniżej kosztów wytworzenia lub zakupu są dopuszczalne, jeśli ich celem nie jest chęć wyeliminowania z rynku konkurencji. Utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku poprzez sprzedaż poniżej kosztów stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, ale tylko wtedy, jeśli jest podejmowane w celu eliminacji z rynku innych przedsiębiorców.
Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
Obniżenie ceny, po jakiej sprzedawany jest towar poniżej cen ich zakupu, nie powoduje obowiązku obniżenia kosztów uzyskania przychodów, które przedsiębiorca faktycznie poniósł w związku z zakupem tych towarów. W związku ze sprzedażą towarów po cenie niższej niż cena ich zakupu ulega zmniejszeniu przewidywany przychód i tym samym podstawa opodatkowania.
Dokonanie przeceny towarów poniżej ceny ich zakupów powoduje obniżenie odchyleń od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży i z tytułu VAT. W ewidencji księgowej operację taką można ująć następująco:
1. Wyksięgowanie odchyleń z tytułu marży: strona Wn konta Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów (w analityce: Odchylenia z tytułu marży);
2. Wyksięgowanie odchyleń z tytułu VAT: strona Wn konta Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów (w analityce: Odchylenia z tytułu VAT);
3. Obniżenie ceny ewidencyjnej ogółem: strona Ma konta Towary.
Odpisy aktualizujące wartość towarów i materiałów dokonane w związku z utratą ich wartości oraz wynikające z wyceny według cen sprzedaży netto zamiast według cen nabycia albo zakupu, zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych. Według ustawy o rachunkowości trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uprawnia to jednostkę do dokonania odpisu aktualizującego, który doprowadzi wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto. Trwała utrata wartości towarów może nastąpić np. na skutek utraty cech użytkowych towarów handlowych, uszkodzenia, zniszczenia, upływu sezonu, upływu terminu ważności itp.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Odpisów aktualizujących powinno się dokonywać obligatoryjnie na dzień bilansowy. Natomiast w ciągu roku jednostka sama decyduje o potrzebie aktualizacji wartości tych składników aktywów, w miarę powstawania przyczyn uzasadniających taką konieczność.
Utworzenie odpisu aktualizującego ujmuje się w księgach rachunkowych zapisem: Wn konto Pozostałe koszty operacyjne oraz Ma konto Odchylenia z tytułu aktualizacji wartości zapasów materiałów i towarów.
Jeśli nowa obniżona cena sprzedaży towarów jest niższa od ceny zakupu, wówczas zmniejszenie ceny wiąże się z obniżeniem odchyleń od cen ewidencyjnych z tytułu marży i z tytułu VAT, i dokonaniem odpisu aktualizującego wartość towarów. W takim przypadku, oprócz księgowań związanych z obniżeniem odchyleń od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży i z tytułu VAT, należy dokonać w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych odpisu aktualizującego wartość tych towarów poniżej ceny zakupu. Odpis ten można zaksięgować zapisem: Wn konto Pozostałe koszty operacyjne oraz Ma konto Odpisy aktualizujące wartość towarów.
Zaksięgowane odpisy aktualizujące wartość towarów pozostaną na tym koncie do momentu rozchodu zapasów z magazynu lub ustania przyczyny, dla której utworzono odpis. ©?
PRZYKŁAD
Posezonowa wyprzedaż
Spółka z o.o. prowadząca sprzedaż detaliczną postanowiła dokonać posezonowej obniżki. Jednostka prowadzi wartościową ewidencję towarów. Cena detaliczna przed obniżką wynosiła 2950 zł (w tym cena zakupu – 2000 zł, 20-proc. marża – 400 zł, 23 proc. VAT – 552 zł). Dokonano obniżki ceny o 50 proc. Nowa obniżona cena sprzedaży brutto wynosi 1476 zł (w tym wartość towaru w cenie zakupu zmniejszona o 50 proc. – 1000 zł, obniżona kwota marży – 200 zł, 23 proc. VAT – 276 zł).
Objaśnienia:
1. PK – obniżenie wartości towarów poniżej ceny zakupu kwota 1000 zł: strona Wn konta Pozostałe koszty operacyjne oraz strona Ma konta Odpisy aktualizujące wartość towarów;
2. Korekta odchyleń od cen ewidencyjnych:
a) kwota 476 zł: strona Ma konta Towary;
b) kwota 200 zł: strona Wn konta Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów (w analityce: Odchylenia z tytułu marży);
c) kwota 276 zł: strona Wn konta Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów (w analityce: Odchylenia z tytułu VAT).
Halina Zabrocka
specjalistka z zakresu rachunkowości
Podstawa prawna:
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).
Podyskutuj o tym na naszym FORUM