rada
W zależności od stosowanej w pkpir metody rozliczeń (memoriałowej lub kasowej) przekazanie samochodu na cele osobiste spowoduje różne skutki podatkowe.
W przypadku prowadzenia pkpir metodą memoriałową i przekazania samochodu na cele osobiste, części kosztu ubezpieczenia i badania przypadającego na 2009 r. nie może Pan zaliczyć do kosztów. Natomiast ubezpieczenie i koszt badania przypadające na okres od wycofania samochodu z działalności (zaliczone do kosztów na początku roku - w kwietniu) należy wyksięgować z kosztów.
W przypadku stosowania metody kasowej i przekazania samochodu na cele osobiste, koszty ubezpieczenia i badania przypadające na okres po wycofaniu samochodu z działalności (zarówno w 2008, jak i w 2009 r.) należy wyksięgować z kosztów.
uzasadnienie
W pytaniu nie podał Pan, jaką metodę rozliczeń przy prowadzeniu pkpir stosuje. W zależności od metody (memoriałowej lub kasowej) różne będą skutki podatkowe przekazania samochodu na cele osobiste. Przedstawiamy je kolejno. Przypomnijmy, że koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. U podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów dniem poniesienia kosztu jest dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (art. 22 ust. 6b updof).
Metoda memoriałowa
Podatnicy stosujący przy prowadzeniu księgi metodę memoriałową koszty pośrednie, które dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, księgują w koszty pośrednie proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (art. 22 ust. 5c updof).
Koszt ubezpieczenia i badania technicznego pojazdu jest kosztem pośrednim. Dlatego koszty ubezpieczenia i badania technicznego, które dotyczą dwóch lat podatkowych - 2008 i 2009 r., podatnicy stosujący metodę memoriałową powinni rozliczyć proporcjonalnie w tych dwóch latach.
PRZYKŁAD
Ubezpieczenie i badanie techniczne dotyczy okresu od 1 kwietnia 2008 r. do 31 marca 2009 r. W przypadku stosowania metody memoriałowej koszty ubezpieczenia i badania powinny zostać rozliczone następująco - 9 miesięcy do kosztów 2008 r., 3 miesiące do kosztów 2009 r.
Takie stanowisko zajął również Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w piśmie z 27 lutego 2007 r., nr 1472/ROP1/423-398/06/RM, w którym czytamy:
W stanie prawnym obecnie obowiązującym, w przeciwieństwie do (...) obowiązującego do dnia 31 grudnia 2006 r., nie ma już możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia kosztów pośrednich, które dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy. Konieczne jest bowiem określenie, w jakim zakresie wydatki te dotyczą danego roku podatkowego, a jeżeli nie jest to możliwe, zalicza się je do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Zatem w sytuacji gdy podatnik, przykładowo, nabywa polisę ubezpieczeniową (...) na okres ubezpieczeniowy dotyczący dwóch lat podatkowych, np. od października 2007 r. do września 2008 r., nie może w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. zaliczyć takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodów w całości w dacie poniesienia, ale musi ustalić, jaka jego część odnosi się do 2007 r., a jaka do 2008 r. - a więc w praktyce do rozliczenia kosztów według wskazanych proporcji.
Gdy prowadzi Pan pkpir metodą memoriałową i przekaże samochód na cele osobiste, to części kosztu ubezpieczenia i badania przypadającego na 2009 r. nie może Pan zaliczyć do kosztów. Natomiast ubezpieczenie i koszt badania przypadające na okres po wycofaniu samochodu z działalności w 2008 r. (zaliczone do kosztów na początku roku - w kwietniu) należy wyksięgować z kosztów. Należy to zrobić w momencie przekazania samochodu na cele osobiste. Taki sposób postępowania wynika z tego, że w tym czasie samochód nie będzie już użytkowany w prowadzonej działalności gospodarczej.
Metoda uproszczona, tzw. kasowa
U podatników prowadzących księgę w sposób uproszczony, tzw. kasowy, całość kosztów ubezpieczenia i badania technicznego należy zaksięgować do kosztów w miesiącu ich poniesienia, czyli w dacie wystawienia faktury lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania, np. polisy ubezpieczeniowej. Taki sposób rozliczenia potwierdził Naczelnik Urzędu Skarbowego we Włodawie w piśmie z 11 września 2007 r., nr NPD-406/01/NO-07/07, w którym czytamy:
(...) Wybrana przez podatnika metoda księgowania kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 4 w zw. z ust. 6 i 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zaliczenie wydatków na ubezpieczenie przedmiotu leasingu oraz wykonanie przyłącza w dacie wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę zaksięgowania. Nie będzie to zatem data faktycznej zapłaty za polisę - zapłata przelewem, lecz data wystawienia polisy ubezpieczeniowej (...)
PRZYKŁAD
Ubezpieczenie i badanie techniczne dotyczy okresu od 1 kwietnia 2008 r. do 31 marca 2009 r. Podatnicy stosujący metodę kasową cały koszt ubezpieczenia i badania powinni zaksięgować w miesiącu poniesienia kosztu, czyli w kwietniu 2008 r.
W przypadku przekazania samochodu na cele osobiste koszty ubezpieczenia i badania przypadające na okres po wycofaniu samochodu z działalności należy wyksięgować z kosztów.
Warto dodać, że inaczej wyglądałaby sytuacja, gdyby samochód był sprzedawany (dotyczy to dwóch metod rozliczeń). Polisa w takim przypadku stanowi element składowy transakcji sprzedaży i jest przekazywana kupującemu, który może korzystać z ubezpieczenia aż do końca umowy (art. 31 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.). Jej niewykorzystana wartość stanowi element ceny sprzedaży. W takim przypadku nie należy zatem korygować kosztów.
• art. 22 ust. 5c-6b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1673
• art. 31 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - Dz.U. Nr 124, poz. 1152; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 133, poz. 922
Rafał Styczyński
doradca podatkowy