Maciej Konopko
menedżer w firmie Ernst & Young
Obowiązujące w Polsce prawo bilansowe reguluje kwestie rozliczania refundacji w bardzo ograniczonym zakresie. Aby określić moment ujęcia dotacji w księgach spółki, warto sięgnąć do wskazówek zawartych w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości (MSR) 20, zgodnie z którym spółka powinna ująć dotację wtedy, gdy istnieje wystarczająca pewność, że jednostka gospodarcza spełni wszystkie warunki do otrzymania dotacji i ją otrzyma.
Zakładając, że w opisanej przez spółkę sytuacji warunki te udało się spełnić, zgodnie z zasadami memoriału oraz współmierności przychodów i kosztów spółka powinna zaliczyć otrzymane dotacje w systematyczny sposób do przychodów w poszczególnych okresach, w celu zapewnienia ich współmierności z określonymi kosztami (w przypadku spółki z kosztami zakupu środka trwałego), na pokrycie których otrzymano dotację.
W przypadku dotacji do aktywów, prezentowanej w bilansie jako rozliczenia międzyokresowe przychodów, na mocy art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, spółka powinna ująć jej wartość w pozostałych przychodach operacyjnych proporcjonalnie do odpisów amortyzacyjnych dokonywanych przez spółkę od zakupionego środka trwałego.
W momencie spełnienia warunków do otrzymania dotacji spółka powinna rozpoznać należność od Funduszu Pracy w korespondencji z kontem - Przychody przyszłych okresów. Otrzymane środki pieniężne z dotacji rozliczyłyby następnie powyższą należność. Zakładając, że zakupu środka trwałego i jego przyjęcia do użytkowania dokonano przed ujęciem refundacji w księgach, w momencie rozpoznania refundacji dokonywany w pierwszym miesiącu odpis refundacji w pozostałe przychody operacyjne powinien zostać dokonany w takiej wysokości, aby doprowadzić wysokość otrzymanej dotacji prezentowanej w bilansie do wartości, jaka byłaby, gdyby amortyzacja środka trwałego i rozliczanie dotacji rozpoczęły się równocześnie.
Tym samym księgowania faktury za zakup środka trwałego oraz wpływu dotacji na konto należałoby przeprowadzić w następujący sposób: 1. Przyjęcie środka trwałego do użytkowania: strona Wn konta - Środki trwałe, strona Ma konta - Środki trwałe w budowie; 2. Amortyzacja środka trwałego: strona Wn konta - Amortyzacja, strona Ma konta - Umorzenie środka trwałego; 3. Spełnienie warunków do otrzymania dotacji: strona Wn konta - Należności od Funduszu Pracy, strona Ma konta - Rozliczenia międzyokresowe przychodów; 4. Otrzymanie środków pieniężnych z Funduszu Pracy: strona Wn konta - Środki pieniężne, strona Ma - Należności od Funduszu Pracy; 5. Rozliczenie dotacji w pierwszym miesiącu w wysokości takiej, aby doprowadzić wysokość dotacji prezentowaną w bilansie do wartości, jaka byłaby, gdyby amortyzacja środka trwałego i rozliczanie dotacji rozpoczęły się równocześnie: strona Wn konta - Rozliczenia międzyokresowe przychodów, strona Ma - Pozostałe przychody operacyjne. W następnych miesiącach należałoby dokonywać równomiernego rozłożenia w czasie amortyzacji środka trwałego i rozliczenia otrzymanej refundacji na kontach podanych w punktach 2 i 5 powyżej.
W przypadku sporządzania sprawozdań finansowych przez spółkę zgodnie z obowiązującymi Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, na podstawie MSR 20 spółka mogłaby zastosować podejście analogiczne jak dopuszczone w polskich standardach rachunkowych lub miałaby prawo wykazać w bilansie zakupiony środek trwały w wartości, która została pomniejszona o wartość otrzymanej na jego zakup dotacji.
(AP)