RADA
Spółka może w 2008 roku wypłacić wspólnikom zysk za rok 2006. Jeżeli wspólnik nabył prawo do otrzymania należnego mu zysku (części zysku) za rok 2006, natomiast z jakiegoś powodu wypłata nie została dokonana, to powstało zobowiązanie spółki w stosunku do jej współwłaściciela. Wypłata zaległej kwoty powinna zostać dokonana jak najszybciej.
UZASADNIENIE
W spółce jawnej zysk jest dzielony pomiędzy wspólników z końcem każdego roku obrotowego (w przypadku spółki jawnej, co do zasady, będzie to rok kalendarzowy). Z art. 52 § 1 Kodeksu spółek handlowych wynika, że wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego. Jest to w zasadzie jedyny przepis Kodeksu spółek handlowych dotyczący podziału zysku w spółce jawnej, co oznacza, że inne zasady podziału zysku może określać umowa spółki lub uchwała wspólników. Podobnie przepisy ustawy o rachunkowości nie wskazują, w jakim momencie powinien nastąpić podział zysku w spółkach jawnych.
Oczywiście zysk nie musi zostać bezwzględnie podzielony i wypłacony w całości wspólnikom. Wspólnicy mogą zdecydować o pozostawieniu części, a nawet całości zysku za dany rok w spółce, na cele jej rozwoju. Jeżeli natomiast zysk został podzielony i przeznaczony do wypłaty wspólnikom, a jedynie, z jakichś powodów, nie został wypłacony w roku 2007 (np. z braku środków pieniężnych), to jego wypłata w roku 2008 r. nie powinna, z formalnego punktu widzenia, stanowić problemu. Wyjątkiem będzie sytuacja, w której spółka za rok 2007 poniosła dużą stratę i nastąpiło uszczuplenie udziałów kapitałowych wspólników. Jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk należy przeznaczyć w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika (art. 52 § 2 Kodeksu spółek handlowych).
WAŻNE!
Jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk należy przeznaczyć w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika.
Należy pamiętać o tym, że sama wypłata zysku u wspólników spółki jawnej i innych spółek osobowych nie skutkuje powstaniem dochodu do opodatkowania. Nie jest to bowiem dywidenda ani dochód kapitałowy. W przypadku spółek jawnych - jak też pozostałych spółek osobowych - podatnikiem podatku dochodowego nie jest spółka, lecz jej wspólnicy. W związku z tym dochody spółki są objęte podatkiem dochodowym u jej wspólników (art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
WAŻNE!
Spółka jawna nie jest odrębnym podmiotem podatku dochodowego. Są nimi wspólnicy, którzy na bieżąco opodatkowują dochody uzyskiwane ze spółki. W momencie otrzymania zaległego zysku u wspólników spółki jawnej nie powstanie obowiązek w podatku dochodowym, gdyż zysk ten został już raz opodatkowany podatkiem dochodowym. Wspólnicy, płacąc podatek od uzyskanych wypłat, opodatkowaliby je po raz drugi.
PRZYKŁAD
W 2006 r. spółka jawna osiągnęła zysk w wysokości 90 000 zł. Zgodnie z uchwałą wspólników zysk za 2006 r. został podzielony i w całości przeznaczony do wypłaty pomiędzy trzech wspólników, partycypujących w zysku w tym samym stopniu, tzn. po 1/3.
Uchwała o podziale zysku za 2006 r., podjęta w 2007 r. po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, powinna zostać zaewidencjonowana w księgach rachunkowych ubiegłego roku (tj. 2007):
Wn konto 821„Rozliczenie wyniku finansowego za lata poprzednie” (po przeksięgowaniu zysku z konta 860) 90 000 zł
Ma konto 257„Rozrachunki z tytułu wypłat z zysku” (w analityce: konta imienne wspólników) 90 000 zł
Jeżeli na koncie wspólnika pozostało saldo, to wypłata należnego wspólnikowi zysku zamknie rozrachunek:
Wn konto 257„Rozrachunki z tytułu wypłat z zysku” (w analityce: konta imienne wspólnika) 30 000 zł
Ma konto 131„Bieżący rachunek bankowy”, ewentualnieMa konto 101„Kasa” 30 000 zł
Jeżeli w roku 2007 wypłaty zysku księgowane były z pominięciem konta rozrachunkowego, np.:
Wn konto 821„Rozliczenie wyniku finansowego za lata poprzednie” 60 000 zł
Ma konto 131„Bieżący rachunek bankowy”, ewentualnieMa konto 101„Kasa” 60 000 zł
to na koniec roku 2007 spółka nie wykazałaby zobowiązania z tytułu przeznaczonego na wypłatę zysku (jest to mniej poprawne), natomiast na koncie 821 widniałoby saldo Ma, wykazywane w pozycji A.VII pasywów bilansu. W takim przypadku wypłata zysku za rok 2006 może zostać zaksięgowana również z pominięciem konta rozrachunkowego:
Wn konto 821„Rozliczenie wyniku finansowego za lata poprzednie” 30 000 zł
Ma konto 131„Bieżący rachunek bankowy”, ewentualnieMa konto 101„Kasa” 30 000 zł
• art. 8 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 97, poz. 623
• art. 52 § 1-2 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 86, poz. 524
Tadeusz Waślicki
autor jest biegłym rewidentem