W art. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami zostały określone zasady:
- gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego,
- podziału nieruchomości,
- scalania i podziału nieruchomości,
- pierwokupu nieruchomości,
- wywłaszczania nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych nieruchomości,
- udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej,
- wyceny nieruchomości,
- działalności zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomościami.
Nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu, a w szczególności mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd.
Do gminnego zasobu nieruchomości należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności gminy i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy (art. 24 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami).
Sprzedaż nieruchomości wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego i może odbyć się w drodze przetargu lub drodze bezprzetargowej.
Cena nieruchomości sprzedawanej w drodze bezprzetargowej może zostać rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż 10 lat. Wierzytelność jednostki samorządu terytorialnego w stosunku do nabywcy z tego tytułu podlega zabezpieczeniu, w szczególności przez ustanowienie hipoteki. Pierwsza rata podlega zapłacie nie później niż do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, a następne raty wraz z oprocentowaniem podlegają zapłacie w terminach ustalonych przez strony w umowie.
Rozłożona na raty niespłacona część ceny podlega oprocentowaniu z zastosowaniem stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski.
Do ewidencji długoterminowych należności lub długoterminowych rozliczeń z budżetem służy konto 226 „Długoterminowe należności budżetowe”.
Na stronie Wn tego konta w szczególności ujmuje się:
- wartość mienia zlikwidowanych przedsiębiorstw lub podległych jednostek przekazanego spółkom do odpłatnego używania lub sprzedanego, ale niezapłaconego - w wysokości ustalonej w umowie,
- przypisanie długoterminowych należności z tytułu przychodów przyszłych okresów płatnych w następnych latach,
- należności zahipotekowane.
Natomiast strona Ma konta 226 obejmuje:
- równowartość spłaconego mienia pochodzącego ze zlikwidowanych jednostek,
- równowartość mienia ze zlikwidowanych jednostek zwróconego przez spółki,
- wartość mienia znajdującego się u użytkownika, które właściciel zlikwidował,
- przeniesienie długoterminowych należności z tytułu dochodów budżetowych do krótkoterminowych, w wysokości raty należnej za dany rok budżetowy,
- ustanie hipoteki.
Ewidencję analityczną prowadzi się według jednostek, od których te należności przysługują.
Dochody z tytułu sprzedaży nieruchomości, w przypadku gdy należności z tego tytułu rozłożono na raty przypadające do spłaty w latach następnych, należy ujmować jak na schemacie.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Zapisów operacji gospodarczych należy dokonywać w porządku systematycznym, zgodnie z ustaleniami prawidłowo opracowanego zakładowego planu kont.
Podstawy prawne
- Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 69, poz. 468)
- Rozporządzenia Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. z 2006 r. Nr 142, poz. 1020)