DOROTA ADAMEK
Aport (ang. contribution, apport) jest to rzeczowy wkład wspólnika wnoszony do spółki, pokrywający część udziałów lub akcji. W formie aportu wniesione mogą być elementy majątku trwałego, np. urządzenia produkcyjne, nieruchomości, patenty, licencje itp. Wniesione wkłady podlegają wycenie, na podstawie której wydawane są akcje w spółce akcyjnej czy też przyznawane udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jak też Kodeks spółek handlowych nie określają zasad wyceny wkładów niepieniężnych wnoszonych do spółek kapitałowych. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wyceny wnoszonych do spółki dóbr dokonują sami wspólnicy. Przyjmuje się, że przedmiot aportu powinien zostać wyceniony w wartości rynkowej. Wartość ta powinna być równa co najmniej wartości nominalnej udziałów.
Wyceny dokonuje się na dzień zawarcia umowy spółki. Umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot wkładu niepieniężnego, osobę wspólnika wnoszącego aport oraz liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.
W zaprezentowanej w pytaniu sytuacji wartość aportu wskazana w umowie powinna wynosić tylko 14 400 zł.
Jeżeli chodzi o kwotę 100 zł, to nie można jej rozumieć dosłownie jako dopłaty (o której mowa, w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w art. 178 i 179 Kodeksu spółek handlowych), ponieważ określona została ona jako coś pośredniego między wpłatą przez wspólników na udziały w kapitale zakładowym a umową pożyczki.
Dopłaty - w myśl przepisów prawa handlowego - stanowią szczególną właściwość spółki i jako świadczenie pieniężne na rzecz spółki mają z reguły na celu powiększenie jej kapitału obrotowego. Obowiązek ustanowienia dopłat w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zmierza do zaspokojenia potrzeb spółki i poprawy jej sytuacji finansowej (przede wszystkim płynności finansowej), bez potrzeby podwyższania kapitału zakładowego (udziałowego).
W konkretnym przypadku dopłaty mogą być przeznaczone bądź na pokrycie strat spółki, bądź na jej cele rozwojowe.
Instytucja dopłat umożliwia również wspólnikom zwrot pobranych, a zbędnych, dopłat bez potrzeby obniżania kapitału zakładowego spółki.
Jeżeli w podanej sytuacji związek gmin dokonał dopłaty - kwotę wpłaconą na poczet otrzymanych udziałów traktować należy jako wkład pieniężny do spółki.
Księgowania powinny więc wyglądać w sposób przedstawiony na schemacie.
Artykuł 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, iż wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo akcji w spółce nie stanowią kosztu uzyskania przychodu w dacie ich poniesienia. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych udziałów lub akcji. Oznacza to, że wydatki na nabycie lub objęcie udziałów/akcji mogą być rozpoznane w rachunku podatkowym dopiero w momencie uzyskania przychodu, który powstał na skutek odpłatnego zbycia tych walorów.
Podstawy prawne
• Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847)
• Ustawa z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. z 2006 r. Nr 142, poz. 1020)