Środki pieniężne w drodze to kwoty znajdujące się między kasą jednostki a jej rachunkiem bankowym lub między rachunkami bankowymi, w sytuacji kiedy jednostka posiada kilka rachunków.
Do ewidencji krótkoterminowych papierów wartościowych i innych środków pieniężnych, których wartość wyrażona jest zarówno w walucie polskiej, jak i w walucie obcej (w tym czeki i weksle obce), a także środków pieniężnych w drodze służy konto 140 „Krótkoterminowe papiery wartościowe i inne środki pieniężne”.
Trzeba zwrócić uwagę na szczególną rolę, jaką pełni konto 140 w ewidencji środków pieniężnych.
Konto to pełni ważną funkcję na przełomie dwóch okresów sprawozdawczych, określoną jako funkcja rozliczeniowo-rozrachunkowa. Stosownie do techniki księgowania środki pieniężne w drodze można ewidencjonować bieżąco lub tylko na przełomie okresów sprawozdawczych.
Po stronie Wn na koncie 140 ujmuje się zwiększenia stanu krótkoterminowych papierów wartościowych i innych środków pieniężnych, a po stronie Ma - zmniejszenie stanu krótkoterminowych papierów wartościowych i innych środków pieniężnych.
Konto 140 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan krótkoterminowych papierów wartościowych i innych środków pieniężnych.
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 140 powinna umożliwić ustalenie:
1) poszczególnych składników krótkoterminowych papierów wartościowych i innych środków pieniężnych,
2) wyrażonego w walucie polskiej i obcej stanu poszczególnych krótkoterminowych papierów wartościowych i innych środków pieniężnych z podziałem na poszczególne waluty obce,
3) wartości krótkoterminowych papierów wartościowych i innych środków pieniężnych powierzonych poszczególnym osobom za nie odpowiedzialnym.
Podstawowe operacje na koncie 140 przedstawiają się następująco:
1. Zapłata przelewem bankowym za nabyte krótkoterminowe papiery wartościowe, np. obligacje, akcje, bony skarbowe:
Wn konto 140 „Krótkoterminowe papiery wartościowe i inne środki pieniężne”
Ma konta zespołu 1, np. 130, 135,
2. Realizacja w banku otrzymanego czeku:
Wn konta zespołu 1, np. 130, 135
Ma konto 140 „Krótkoterminowe papiery wartościowe i inne środki pieniężne”,
3. Zapłata gotówką za nabyte krótkoterminowe papiery wartościowe:
Wn konto 140 „Krótkoterminowe papiery wartościowe i inne środki pieniężne”
Ma konto 101 „Kasa”,
4. Sprzedaż w kasie krótkoterminowych papierów wartościowych (przede wszystkim znaków wartościowych):
Wn konto 101 „Kasa”
Ma konto 140 „Krótkoterminowe papiery wartościowe i inne środki pieniężne”,
5. Spłata należności czekiem rozrachunkowym lub gotówkowym:
Wn konto 140 „Krótkoterminowe papiery wartościowe i inne środki pieniężne”
Ma konta zespołu 2, np. 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”, 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”, 240 „Pozostałe rozrachunki”.
BEATA PIOTRKOWSKA
główny specjalista w Biurze Audytu Wewnętrznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego