Rozporządzenie Ministra Finansów z 15 kwietnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych nadało nowe brzmienie § 7, określając m.in. (ust. 1), że do przychodów urzędu jednostki samorządu terytorialnego zalicza się dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego nieujęte w planach innych samorządowych jednostek budżetowych. Zmiana ta stanowi, że przychody urzędów gmin jako jednostek budżetowych zostają rozszerzone o dochody realizowane na podstawie ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w drodze wpłat na rachunki bankowe (rachunek podstawowy - konto 133 i rachunki środków pomocowych - konto 137).
Dochody budżetu stanowiące przychody w obecnym stanie prawnym można podzielić na trzy grupy:
1) dochody budżetu kasowo zrealizowane w danym roku budżetowym,
2) dochody budżetu zrealizowane kasowo w poprzednim roku budżetowym, ale zaliczone do dochodów wykonanych następnego roku budżetowego (w budżecie gminy część oświatowa subwencji ogólnej za styczeń przekazana na rachunek budżetu w grudniu roku poprzedniego roku budżetowego),
3) dochody budżetu danego roku budżetowego zrealizowane kasowo w następnym roku budżetowym (przekazane w styczniu za poprzedni rok budżetowy - udziały gminy w podatku dochodowym w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz dochody pobierane na rzecz gmin przez urzędy skarbowe).
Jeżeli urząd gminy jako jednostka budżetowa nie ma odrębnego rachunku bankowego, to spośród dochodów realizowanych w budżecie można wyodrębnić dochody:
• budżetu wpływające na podstawie ustaw lub umów na rachunki bankowe budżetu,
• urzędu jako jednostki budżetowej realizowane za pośrednictwem rachunku budżetu,
• realizowane w jednostkach budżetowych gminy, ujmowane na kontach 901 i 907 na podstawie sprawozdań Rb-27S.
Dochody wymienione w pierwszej grupie, ujęte na kontach 901 i 907, stanowią przychody urzędu gminy. Względy praktyczne przemawiają za prowadzeniem do kont 901 i 907 ewidencji analitycznej pozwalającej na wyodrębnienie dochodów budżetu stanowiących przychody urzędu gminy. Nie ma potrzeby dokonywania w ciągu roku jednoczesnych zapisów z tytułu wpływu tego typu dochodów na rachunek budżetu w ewidencji urzędu gminy jako jednostki budżetowej. W zupełności wystarczy na podstawie ewidencji dochodów na kontach 901 i 907 dokonanie jednorazowego księgowania w urzędzie gminy dochodów stanowiących, według aktualnie obowiązujących przepisów, przychody urzędu zapisem:
• Wn 800 „Fundusz jednostki”,
• Ma 750 „Przychody i koszty finansowe”.
Można w dokumentacji opisującej przyjęte w urzędzie zasady rachunkowości przyjąć inną częstotliwość ujmowania w ewidencji urzędu zapisów z omawianego tytułu, ale trudno byłoby uznać takie rozwiązanie za racjonalne.
Zmiana opisu konta 221, a zwłaszcza pominięcie w nim zapisu, że na koncie 221 nie ujmuje się należności z tytułu subwencji i dotacji, nie oznacza obowiązku ujmowania należności z tych tytułów. Pominięcie w opisie konta 221 przytoczonego zapisu wynika zapewne z faktu, że zapis ten był po prostu bezprzedmiotowy.
Należy podkreślić, że rozporządzenie Ministra Finansów z 15 kwietnia 2007 r. nie stanowi, że dochody budżetu nieujęte w planach innych gminnych jednostek budżetowych są dochodami urzędu gminy, ale stanowi, że dochody te są przychodami urzędu. Rozwiązanie to wyklucza ujmowanie tych dochodów na koncie 130, zarówno w urzędach gmin posiadających odrębny rachunek bankowy jednostki budżetowej, jak i w urzędach nieposiadających odrębnego rachunku bankowego. Na koncie 221 w urzędzie gminy jako jednostce budżetowej nie należy dokonywać żadnych przypisów należności z tytułu dochodów ustawowo realizowanych w budżecie gminy, ponieważ prowadziłoby to do dublowania należności z tego samego tytułu.
Reasumując, należy stwierdzić, że zmiany w szczególnych zasadach rachunkowości sprowadzają się do obowiązku dokonania w księgach rachunkowych urzędu jednego księgowania zapisem Wn 800 i Ma 750 w kwocie będącej sumą dochodów budżetu ujętych w danym roku budżetowym na koncie 907 (dochody z funduszy pomocowych) i na koncie 901 (dochody budżetu nieujęte w planach finansowych innych gminnych jednostek budżetowych).
W tej sytuacji pytanie, czy można stosować jakieś uproszczenia, pozostawiam bez odpowiedzi.
Podstawy prawne
• Ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 88, poz. 539)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 72, poz. 422)